İşçilerin Tarihi
1970 e vardığımızda sendikal hareket ve iktidar arasındaki manzara şöyleydi: Birkaç yıldan beri Türk-İş (Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu) konfederal (üst) yönetimi, patronlar ve Süleyman Demirel in yönetimindeki AP (Adalet Partisi) hükümeti, 1967 de kurulduğundan beri gittikçe güçlenen ve etkisi Marmara Denizinin eteklerinin çok ötesine yayılan DİSK...
Söz / Sözün Özü
Sözleşmek. Konuşmak. Söyleşmek. Yazmak. Yayınlamak : Tarihe, kendi tarihimize bir iz bırakmak. Bir katkıda bulunmak. Ana, baba, hala, teyze, amca, dayı, nene, dede ve benzeri büyüklerimizle söyleşiler yapmak : -Sözün gösterilmesi- için onları söyleşi yaparken kamerayla ölümsüzleştirmek. Evet Sözlü Tarihi canlandırmak. Sözlü Tarih?in olanaklarından en iyi biçimde yararlanmak mümkün.
İşçi Sınıfı
Var mı(ydı)? Yok mu(ydu)? Uzun çok uzun yıllar tartışması yapıldı: Osmanlı İmparatorluğu?nda ve hemen sonrasında Türkiye Cumhuriyeti de işçi sınıfı var mıydı? Yok muydu? İşçi Hareketi Tarihi konusuna 1960?ların ortasından beri merak, hem de ne merak, sardığım için o tarihten beri bu konu beni de birinci derecede ilgilendirdi.
Değerler Rabbi
İnsan doğayla ayrımını algıladığı andan itibaren algısıyla algıladığı arasında bir bağın olduğunu sezer. İlk elden duyusal bilinç düzeyinde de olsa bunun nedenlerini, gördüklerinin gerisinde neyin var olduğunun arayışına da başlamış olur. Algının kendisi bir üçlemenin birliğidir: algılanan, algılayan ve algı. Algı, şiddeti ve biçimi ne...
Eski bir yanardağı Aborijin hikayesi
Uzun zaman önce, Avustralya?nın güneydoğusuna dört dev yaratık gelmiş. Üçü, kıtanın diğer bölgelerine yürüyüp gitmiş ancak biri yere çömelmiş. Vücudu, Budj Bim adındaki bir yanardağa, dişleri ise yanardağın lavlarına dönüşmüş. Günümüzde bilim insanları, bölgedeki Aborjin Gunditjmara halkı tarafından anlatılan bu masalın aslında geçmişe dayanan bazı temelleri olabileceğini düşünüyor.
Kötülüğün Sıradanlığı
Okullardaki tarih kitaplarının içeriğini hatırlayın; eğitim süreci içinde size öğretilen tarih sanat tarihi ya da bilim tarihi değil, ağırlıklı olarak savaş tarihidir. İnsanlık tarihi gerçekten de büyük savaşlar ve katliamlarla doludur. İnsanlığın tuttuğu kayıtların atılım yapması dolayısıyla yirminci yüzyıl içinde yer alan bu korkunç şiddet olaylarına daha detaylı olarak tanıklık etmekteyiz.
KAOTİKA
-En parlak yıldızlar en büyük kaostan doğar- (Nietzsche.) Evrende var olan her şey olduğu haliyle kendini ortaya koyuş biçimi olarak bir ifadedir, bu haliyle kendinde nasılsa öyledir. İnsan dışındaki her varlık verili haliyle zorunlu-doğal yasalılığın hükmü altındadır. Görünüşler her ne kadar değişiyor olsa da yasalılık değişmeden kalır.
Türk ulusunu Araplaştırma projesi
Amerikalı ünlü siyaset bilimci Samuel P. Huntington 1996 da yayınlanan kötü şöhretli kitabı -Uygarlıklar Çatışması: Dünya Düzeninin Yeniden-İnşası-nda dünyayı şu dokuz uygarlık kümesi arasında paylaştırır: Batı, Latin Amerika, Afrika, İslami, Çini (Sinic), Hindu, Ortodoks, Budist ve Japon. Huntington a göre dört ülke ise, son tahlilde bu kümelerden birinde yer...
Güney Afrika daki mağarada 170.000 yıllık küllerde bulunan kömürleşmiş parçalar, şimdiye kadar bilinen en eski pişirilmiş kök sebzeleri çıktı. Bulgular, gerçek -paleo diyetin- modern patateslere benzer şekilde karbonhidrat bakımından zengin birçok kavrulmuş sebzeyi içerdiğini gösteriyor. Araştırma lideri Lyn Wadley, Bence insanlar karbonhidratlar ve proteinlerin bir...
Kolombiya’da arkeolojik kazılardan çıkarılan 6 bin yıllık kalıntıların DNA’sı ilk kez tam olarak incelendi. Bilim insanları, “Checua” adı verilen bu grubun daha önce bilinmeyen bir insan soyu olduğunu açıkladı. Checua topluluğunun izole bir avcı-toplayıcı grup olabileceği ve günümüzde bilinen hiçbir torunlarının bulunmadığı düşünülüyor. ...Devamı.»
Özerklik, federal yapılı devletler, konfederal devletler ve onlara ilişkin konular yıllardan beri konuşuluyor. Bu hem doğal, hem çok önemli. Çünkü ülkemizdeki kimi sorunların üstesinden gelebilmek için bu meselelerin iyi bilinmesi gerekiyor. Özerklik, yerinden yönetim, federal devlet yapısı, federal devlet yapısına sahip devletlerde federe devletlerin ve merkezi karar mekanizmasının/federal devletin yetkileri ve bunlarla ilintili birçok konu daha gündemin sürekli birincil maddelerinden biri olmalı. Ülkemizdeki ve bölgemizdeki güncel siyasi ve genel gelişmeler sonucu da durum bunu gerektiriyor. ...Devamı.»
Avustralya hükümeti Tahran ile diplomatik ilişkilerini kesti ve iki antisemit saldırı organize ettiği suçlamasıyla Avustralya'daki İran Büyükelçisi'ni sınır dışı etti. Avustralya Başbakanı Anthony Albanese, İran'ın Avustralya'da en az iki antisemit saldırı düzenlediğini ve buna karşılık ülkesinin İran Büyükelçisi'ni sınır dışı ederek Tahran'la diplomatik ilişkilerini kestiğini açıkladı. Avustralya Güvenlik İstihbarat Teşkilatı'na (ASIO) göre, İran hükümeti geçen yılın Ekim ayında Sydney'de Lewis Continental Kitchen adlı bir koşer gıda şirketine kundaklama saldırıları düzenledi. ...Devamı.»
Taleplerdeki hızlı yükseliş, Amerikalıların Trump yönetiminin politikalarının güvenliklerini ve haklarını tehdit ettiğine dair artan endişelerini yansıtıyor gibi görünüyor. Donald Trump'ın yeniden göreve gelmesinden bu yana Amerikan vatandaşlarının Kanada'da mülteci statüsü almak için yaptığı başvuruların sayısı hızla yükseliyor. 2025'in ilk yarısında yapılan başvuruların sayısı geçen yılın tamamındakilerden daha fazla. ...Devamı.»
Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu'nun Ar-Ge birimi olan KAMU-AR, açlık ve yoksulluk sınırı raporunu açıkladı. Rapora göre açlık sınırı Ağustos ayında önceki aya göre 774 lira artışla 28 bin lira sınırını aşarak 28 bin 444 liraya, yoksulluk sınırı ise 87 bin 910 liraya tırmandı. Dört kişilik bir ailenin, dengeli ve sağlıklı beslenebilmesi için gereken gıda harcamasının yanı sıra diğer ihtiyaçlarını da yoksunluk hissi çekmeden karşılayabilmesi için aylık olarak yapması gereken harcamaları dikkate alarak hesaplanan açlık-yoksulluk sınırı araştırması, açlık sınırının Temmuz ayına göre 744 lira arttığını, Ağustos'ta gıda dışındaki ihtiyaçlar için yapılması gereken harcamaların ise bin 793 liralık yükselişle 59 bin 466 liraya çıktığını ortaya koydu. ...Devamı.»
Eski Hazine Müsteşarı Dr. Mahfi Eğilmez, KKM’nin (Kur Korumalı Mevduat) üç yıllık maliyetinin resmi ve tahmini rakamlarla 58,9 milyar dolara ulaştığını, toplam yükün 70 milyar doları bulabileceğini açıkladı. Dr. Mahfi Eğilmez kendi adını taşıyan blogunda, "KKM'nin Maliyetinin Hesaplanması" başlıklı bir yazı yayımladı. Eğilmez, üç yıllık uygulama sonunda KKM’nin resmi ve tahmini maliyetinin 58,9 milyar dolara ulaştığını ve toplam yükün 70 milyar doları bulabileceğini ifade etti. ...Devamı.»
Mısır tarihinin her bölümü incelenmesi gereken bilgilerle doludur. Bu medeniyet ülkesinde, dünyanın yedi harikasından biri bulunmaktadır. Diğer harikaların ikisinin ülkemizde olduğunu kaç kişi hatırlar bilmiyorum. Efes Artemis Tapınağı ve Halikarnas Mozolesi’ni herkesin hatırlamasını beklemeyiz. Mısır’ın firavunlar döneminde, MÖ 1350’li yıllarda 18. Hanedan firavunları tarafından yönetildiği bilinir. Genelde firavunların isimlerinin başına I, II hatta III rakamları gelir, sonra da AMENHOTEP gibi isimlerle anılırlardı. Çok tanrılı din anlayışının yaşandığı Mısır’da, uhrevi değerlerin ön planda olduğu bu ülkede her tanrısal gücün rahipleri bulunurdu. ...Devamı.»
Bugün tarihten bir sayfa açmak istedim sizlere. Mutlaka tarih dersleri, benim olduğu kadar sizin de ilginizi çekmiştir. Ortaokulda Faruk isminde bir Tarih hocamız vardı. Hafta başında Kayseri’den Talas’a okula gelir, ilginç tavırları olurdu. Kot pantolon giyilmesine kızardı, hatta Ahmet’in yepyeni Amerikan kot pantolonunu bir bıçak darbesiyle giyilmez hale getirmesine her ne kadar biz isyan ettiysek de pek işe yaramadığını hatırlarım. Tarih dersleri hikâyeden öteye gitmez, üzerinde fazla da durmazdık. İmtihan zamanında ise sorular uzun cümlelerle sorulur, cevabı ise bir veya iki kelime olurdu. Hatırladığım bir soru sanki şiir gibiydi; bugün gibi hafızama kazınmış: “Ben-i Ahmer Devleti’nin başşehri olan Gırnata’nın yerini tayin ediniz.” ...Devamı.»
Gazze kentini tamamen ele geçirmeyi hedefleyen İsrail ordusu, 50 bin yedek askeri daha göreve çağırmaya hazırlanıyor. İsrail Savunma Bakanı Katz da Gazze operasyonuna onay verdi. Gazze Şeridi'ndeki operasyonlarını genişletme kararını daha önce alan İsrail, bu kapsamda tamamen ele işgal etmek istediği Gazze kentine yönelik operasyonu başlatmadan önce, ordu aracılığıyla 50 bin yedek askeri daha göreve çağırmaya hazırlanıyor. Times of Israel gazetesi ise göreve çağırılacak yedek asker sayısını 60 bin olarak aktardı. ...Devamı.»
Yeni tarifelerle gümrük gelirleri dört katına çıksa da, sosyal yardımlar, sağlık hizmetleri ve borç faizi harcamalarındaki rekor artış, ABD tarihindeki en büyük aylık bütçe açığını getirdi. ABD Hazine Bakanlığı verilerine göre, Temmuz ayında federal bütçe açığı 291 milyar dolar (yaklaşık 11 trilyon 859 milyar TL) olarak gerçekleşti. Bu rakam, geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 19’luk bir artışa işaret ediyor ve son yıllardaki en büyük sıçramalardan biri olarak kayda geçti. ...Devamı.»
Uçakta yiyecek bir şeyler verdiler mi? Anımsamıyorum. Ama hakiki Belçika ya da Alman birasını hatırlıyorum: Wartheiner marka. Harbi, sert ve vurucu cinsinden. Münih’e vardık bile. Saat tam 16:35. “Aktarma” için indiğim noktadan aynı Havaalanı’nın “T2” bölümüne geçmem lazım, yürüyorum. Birara “T2” levhasını görüyorum, izliyorum. Sonra levha mevha kalmıyor. Birilerine sorayım diyorum. Görevliye benzeyen birine Fransızca sorumu yöneltiyorum. Adam aydan gelmişim gibi bakıyor bana. Fransızca değil görevli belki iyi Almanca bile (!) bilmiyor. Hadi evladım kendi göbeğini kendin kes deyip ilerliyorum. ...Devamı.»
Birleşik Metal-İş Sendikası, asgari ücretin 22 bin 104 TL olduğu Türkiye'de dört kişilik bir ailenin açlık sınırını 25 bin 952 TL olarak hesapladı. Yalnız yaşayan birinin yoksulluk sınırı 42 bin TL olarak belirlendi. Birleşik Metal-İş Sendikası Sınıf Araştırmaları Merkezi (BİSAM) tarafından hazırlanan "Açlık ve Yoksulluk Sınırı Araştırması Temmuz 2025 Dönem Raporu" açıklandı. TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu) verileri, İstanbul Halk Ekmek fiyatları ve zincir marketlerin internet fiyatları üzerinden hesaplama yapılan rapora göre, dört kişilik bir ailenin sağlıklı ve dengeli beslenmesi için aylık yapması gereken harcama tutarı Temmuz 2025 için 25 bin 952 lira olarak belirlendi. ...Devamı.»
Eğitim sürecimde kendi diplomamı görmediğimi itiraf etmem gerek. İlkokulu, Ankara Kurtuluş İlkokulunda okudum. İlkokul bitirme imtihanlarına girdim. Ancak mezuniyetimizde bir diploma töreni olmadı ve Talas Amerikan Kolejine kaydım, ilkokuldan alınan bir bitirme kağıdına bağlı olarak yapılmıştı. Talas Amerikan Ortaokulunda da okul bitiminde bir imtihan süreci vardı ve bizim mezuniyet törenimizin olmadığı gibi, diploma adı altında bir belge de verilmediğini hatırlarım. Yani ne ilkokuldan mezun olduğuma dair bir belgeyi ne de ortaokuldan mezun olduğuma dair bir diplomayı görmek nasip oldu. Lisede bir diploma töreni yapıldığını hatırlıyorum ama elimize verilen kağıdın içeriğinde başarı belgesi gibi bir yazının, rulo yapılıp kırmızı kurdeleye bağlanarak verildiğini hatırlarım. ...Devamı.»
Hükümet, yeni koruma planıyla istihdam yaratmayı ve ücretleri artırmayı umuyor. Yeni Zelanda, koruma planı kapsamında ülkenin en ünlü dört doğal güzelliğine giriş için yabancı turistlerden ücret almaya hazırlanıyor. Yurtdışından gelen ziyaretçiler, bu yerleri ziyaret etmek için 20 ila 40 Yeni Zelanda Doları (yaklaşık 485 ila 965 TL) ücret ödeyecek. Başbakan Christopher Luxon ve Koruma Bakanı Tama Potaka'nın açıkladığı önlemler, daha fazla istihdam yaratma ve ücretleri artırma planının bir parçası. ...Devamı.»
Avustralya Başbakanı Anthony Albanese, Eylül'de yapılacak Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu'nda Filistin'i devlet olarak tanımayı planladıklarını açıkladı. Avustralya böylece Kanada, Fransa ve İngiltere gibi G7 ülkelerinin ardından son bir ay içerisinde bu yönde açıklama yapan bir diğer ülke oldu. Mayıs 2024'te yaptığı açıklamada Avustralya hükümeti, "iki devletli çözüme ön ayak olmak üzere" Filistin'i devlet olarak tanıyabileceğini bildirmişti. ...Devamı.»
Tsinghua Üniversitesi, yakın zamanda dünyanın ilk yapay zeka hastanesi Agent Hospital’ı duyurdu. Yapay zeka teknolojilerinin topluma etkisi devrim niteliğinde olurken, sağlık sektörü de bu dönüşümden payını alıyor. Çin, yapay zeka destekli sağlık hizmetlerinde son yıllarda büyük adımlar attı ve ülke genelinde hastanelere entegre edilen sistemlerle bu ilerleme sürüyor. 2030’a kadar yapay zekaya 1,4 trilyon ABD dolarından fazla yatırım yapması öngörülen Çin, bunun önemli bir bölümünü “yapay zeka doktorların” görev yaptığı hastanelere yönlendiriyor. ...Devamı.»
Genel tahminlere göre Türkiye nüfusunun yaklaşık yüzde 10’unun ana dilinin Kürtçe olduğu belirtiliyor. Sonradan bir başka dil öğrense, konuşsa da herkesin ana dilinin gönlünde özel bir yeri vardır. Ne yazık ki Türkçe konuşan çoğunluğun büyük bir kısmı 300-500 sözcükle idare etmektedir. Sözcükler insanların kendilerini, düşündüklerini, hissettiklerini ifade aracı olsa da, aynı zamanda düşünmelerinin çapını da belirler. 300-500 sözcükle konuşan kişinin incelikleri, nüansları ne anlamasına, ne de ifade edebilmesine olanak vardır. ...Devamı.»
Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, İsrail'in Gazze Şeridi'nin kontrolünü ele geçirme planı eleştirilerek, bölgede istikrarsızlığı ve insani krizi daha da kötüleştireceğine dikkat çekildi. Dünya liderleri İsrail'in Gazze Şehri'nin kontrolünü ele geçirme kararını eleştirerek, bu hamlenin Gazze Şeridi'nde zaten felaket boyutlarında olan insani krizi daha da kötüleştirme riski taşıdığı uyarısında bulundu. İsrail güvenlik kabinesi cuma günü erken saatlerde tartışmalı planı onaylayarak ülkenin Hamas'a karşı yaklaşık iki yıldır sürdürdüğü savaşta yeni bir tırmanışa işaret etti. ...Devamı.»
OpenAI'ın o3'ü xAI'ın Grok 4'ünü ezip geçti. Önde gelen yapay zeka sistemleri arasında türünün ilk örneği olan satranç turnuvasında Sam Altman'ın yapay zeka modeli, Elon Musk'ın Grok'unu mağlup etti. Perşembe günü düzenlenen Kaggle Yapay Zeka Fuarı Turnuvası'nın finalinde OpenAI'ın o3 modeli, xAI'ın Grok 4'ünü 4-0'lık kusursuz bir zaferle ezip geçti. Her iki model de Anthropic, DeepSeek, Google ve Moonshot AI'dan yapay zeka rakiplerini yenerek finale yükselmişti. ...Devamı.»
Her söylenen güzel sözün kimin tarafından söylendiği pek önemli değildir. Söz güzelse mutlaka bir bilge kişinin söylemiş olduğu muhakkaktır. Ne zaman söylediğinin de pek önemi olmaz. Bazı cümleler vardır, kimin söylediği bellidir. Ne için söylediği ise zaman içinde anlaşılır. Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunda verilen Kurtuluş Savaşı sürecinde, aktif çalışan tayyarelerin ne kadar önemli olduğunu çok iyi bilen Başkomutan Mustafa Kemal Paşa’nın, 16 Şubat 1925 yılında Türk Tayyare CEMİYET’nin —ki bugünkü adıyla Türk Hava Kurumu— kuruluşunda söylediği bir cümle, dikkat edin, YÜZ yıl önce söylenmiş bir cümle, bugün bile geçerlidir: “İSTİKBAL GÖKLERDEDİR.” ...Devamı.»
Haberler | 
İşçilerin Tarihi
Kolombiya’da arkeolojik kazılardan çıkarılan 6 bin yıllık kalıntıların DNA’sı ilk kez tam olarak incelendi. Bilim insanları, “Checua” adı verilen bu grubun daha önce bilinmeyen bir insan soyu olduğunu açıkladı. Checua topluluğunun izole bir avcı-toplayıcı grup olabileceği ve günümüzde bilinen hiçbir torunlarının bulunmadığı düşünülüyor. 
Özerklik, federal yapılı devletler, konfederal devletler ve onlara ilişkin konular yıllardan beri konuşuluyor. Bu hem doğal, hem çok önemli. Çünkü ülkemizdeki kimi sorunların üstesinden gelebilmek için bu meselelerin iyi bilinmesi gerekiyor. Özerklik, yerinden yönetim, federal devlet yapısı, federal devlet yapısına sahip devletlerde federe devletlerin ve merkezi karar mekanizmasının/federal devletin yetkileri ve bunlarla ilintili birçok konu daha gündemin sürekli birincil maddelerinden biri olmalı. Ülkemizdeki ve bölgemizdeki güncel siyasi ve genel gelişmeler sonucu da durum bunu gerektiriyor. 
Avustralya hükümeti Tahran ile diplomatik ilişkilerini kesti ve iki antisemit saldırı organize ettiği suçlamasıyla Avustralya'daki İran Büyükelçisi'ni sınır dışı etti. Avustralya Başbakanı Anthony Albanese, İran'ın Avustralya'da en az iki antisemit saldırı düzenlediğini ve buna karşılık ülkesinin İran Büyükelçisi'ni sınır dışı ederek Tahran'la diplomatik ilişkilerini kestiğini açıkladı. Avustralya Güvenlik İstihbarat Teşkilatı'na (ASIO) göre, İran hükümeti geçen yılın Ekim ayında Sydney'de Lewis Continental Kitchen adlı bir koşer gıda şirketine kundaklama saldırıları düzenledi. 
Taleplerdeki hızlı yükseliş, Amerikalıların Trump yönetiminin politikalarının güvenliklerini ve haklarını tehdit ettiğine dair artan endişelerini yansıtıyor gibi görünüyor. Donald Trump'ın yeniden göreve gelmesinden bu yana Amerikan vatandaşlarının Kanada'da mülteci statüsü almak için yaptığı başvuruların sayısı hızla yükseliyor. 2025'in ilk yarısında yapılan başvuruların sayısı geçen yılın tamamındakilerden daha fazla. 
Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu'nun Ar-Ge birimi olan KAMU-AR, açlık ve yoksulluk sınırı raporunu açıkladı. Rapora göre açlık sınırı Ağustos ayında önceki aya göre 774 lira artışla 28 bin lira sınırını aşarak 28 bin 444 liraya, yoksulluk sınırı ise 87 bin 910 liraya tırmandı. Dört kişilik bir ailenin, dengeli ve sağlıklı beslenebilmesi için gereken gıda harcamasının yanı sıra diğer ihtiyaçlarını da yoksunluk hissi çekmeden karşılayabilmesi için aylık olarak yapması gereken harcamaları dikkate alarak hesaplanan açlık-yoksulluk sınırı araştırması, açlık sınırının Temmuz ayına göre 744 lira arttığını, Ağustos'ta gıda dışındaki ihtiyaçlar için yapılması gereken harcamaların ise bin 793 liralık yükselişle 59 bin 466 liraya çıktığını ortaya koydu. 
Eski Hazine Müsteşarı Dr. Mahfi Eğilmez, KKM’nin (Kur Korumalı Mevduat) üç yıllık maliyetinin resmi ve tahmini rakamlarla 58,9 milyar dolara ulaştığını, toplam yükün 70 milyar doları bulabileceğini açıkladı. Dr. Mahfi Eğilmez kendi adını taşıyan blogunda, "KKM'nin Maliyetinin Hesaplanması" başlıklı bir yazı yayımladı. Eğilmez, üç yıllık uygulama sonunda KKM’nin resmi ve tahmini maliyetinin 58,9 milyar dolara ulaştığını ve toplam yükün 70 milyar doları bulabileceğini ifade etti. 
Mısır tarihinin her bölümü incelenmesi gereken bilgilerle doludur. Bu medeniyet ülkesinde, dünyanın yedi harikasından biri bulunmaktadır. Diğer harikaların ikisinin ülkemizde olduğunu kaç kişi hatırlar bilmiyorum. Efes Artemis Tapınağı ve Halikarnas Mozolesi’ni herkesin hatırlamasını beklemeyiz. Mısır’ın firavunlar döneminde, MÖ 1350’li yıllarda 18. Hanedan firavunları tarafından yönetildiği bilinir. Genelde firavunların isimlerinin başına I, II hatta III rakamları gelir, sonra da AMENHOTEP gibi isimlerle anılırlardı. Çok tanrılı din anlayışının yaşandığı Mısır’da, uhrevi değerlerin ön planda olduğu bu ülkede her tanrısal gücün rahipleri bulunurdu. 
Bugün tarihten bir sayfa açmak istedim sizlere. Mutlaka tarih dersleri, benim olduğu kadar sizin de ilginizi çekmiştir. Ortaokulda Faruk isminde bir Tarih hocamız vardı. Hafta başında Kayseri’den Talas’a okula gelir, ilginç tavırları olurdu. Kot pantolon giyilmesine kızardı, hatta Ahmet’in yepyeni Amerikan kot pantolonunu bir bıçak darbesiyle giyilmez hale getirmesine her ne kadar biz isyan ettiysek de pek işe yaramadığını hatırlarım. Tarih dersleri hikâyeden öteye gitmez, üzerinde fazla da durmazdık. İmtihan zamanında ise sorular uzun cümlelerle sorulur, cevabı ise bir veya iki kelime olurdu. Hatırladığım bir soru sanki şiir gibiydi; bugün gibi hafızama kazınmış: “Ben-i Ahmer Devleti’nin başşehri olan Gırnata’nın yerini tayin ediniz.” 
Gazze kentini tamamen ele geçirmeyi hedefleyen İsrail ordusu, 50 bin yedek askeri daha göreve çağırmaya hazırlanıyor. İsrail Savunma Bakanı Katz da Gazze operasyonuna onay verdi. Gazze Şeridi'ndeki operasyonlarını genişletme kararını daha önce alan İsrail, bu kapsamda tamamen ele işgal etmek istediği Gazze kentine yönelik operasyonu başlatmadan önce, ordu aracılığıyla 50 bin yedek askeri daha göreve çağırmaya hazırlanıyor. Times of Israel gazetesi ise göreve çağırılacak yedek asker sayısını 60 bin olarak aktardı. 
Yeni tarifelerle gümrük gelirleri dört katına çıksa da, sosyal yardımlar, sağlık hizmetleri ve borç faizi harcamalarındaki rekor artış, ABD tarihindeki en büyük aylık bütçe açığını getirdi. ABD Hazine Bakanlığı verilerine göre, Temmuz ayında federal bütçe açığı 291 milyar dolar (yaklaşık 11 trilyon 859 milyar TL) olarak gerçekleşti. Bu rakam, geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 19’luk bir artışa işaret ediyor ve son yıllardaki en büyük sıçramalardan biri olarak kayda geçti. 
Uçakta yiyecek bir şeyler verdiler mi? Anımsamıyorum. Ama hakiki Belçika ya da Alman birasını hatırlıyorum: Wartheiner marka. Harbi, sert ve vurucu cinsinden. Münih’e vardık bile. Saat tam 16:35. “Aktarma” için indiğim noktadan aynı Havaalanı’nın “T2” bölümüne geçmem lazım, yürüyorum. Birara “T2” levhasını görüyorum, izliyorum. Sonra levha mevha kalmıyor. Birilerine sorayım diyorum. Görevliye benzeyen birine Fransızca sorumu yöneltiyorum. Adam aydan gelmişim gibi bakıyor bana. Fransızca değil görevli belki iyi Almanca bile (!) bilmiyor. Hadi evladım kendi göbeğini kendin kes deyip ilerliyorum. 
Birleşik Metal-İş Sendikası, asgari ücretin 22 bin 104 TL olduğu Türkiye'de dört kişilik bir ailenin açlık sınırını 25 bin 952 TL olarak hesapladı. Yalnız yaşayan birinin yoksulluk sınırı 42 bin TL olarak belirlendi. Birleşik Metal-İş Sendikası Sınıf Araştırmaları Merkezi (BİSAM) tarafından hazırlanan "Açlık ve Yoksulluk Sınırı Araştırması Temmuz 2025 Dönem Raporu" açıklandı. TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu) verileri, İstanbul Halk Ekmek fiyatları ve zincir marketlerin internet fiyatları üzerinden hesaplama yapılan rapora göre, dört kişilik bir ailenin sağlıklı ve dengeli beslenmesi için aylık yapması gereken harcama tutarı Temmuz 2025 için 25 bin 952 lira olarak belirlendi. 
Eğitim sürecimde kendi diplomamı görmediğimi itiraf etmem gerek. İlkokulu, Ankara Kurtuluş İlkokulunda okudum. İlkokul bitirme imtihanlarına girdim. Ancak mezuniyetimizde bir diploma töreni olmadı ve Talas Amerikan Kolejine kaydım, ilkokuldan alınan bir bitirme kağıdına bağlı olarak yapılmıştı. Talas Amerikan Ortaokulunda da okul bitiminde bir imtihan süreci vardı ve bizim mezuniyet törenimizin olmadığı gibi, diploma adı altında bir belge de verilmediğini hatırlarım. Yani ne ilkokuldan mezun olduğuma dair bir belgeyi ne de ortaokuldan mezun olduğuma dair bir diplomayı görmek nasip oldu. Lisede bir diploma töreni yapıldığını hatırlıyorum ama elimize verilen kağıdın içeriğinde başarı belgesi gibi bir yazının, rulo yapılıp kırmızı kurdeleye bağlanarak verildiğini hatırlarım. 
Hükümet, yeni koruma planıyla istihdam yaratmayı ve ücretleri artırmayı umuyor. Yeni Zelanda, koruma planı kapsamında ülkenin en ünlü dört doğal güzelliğine giriş için yabancı turistlerden ücret almaya hazırlanıyor. Yurtdışından gelen ziyaretçiler, bu yerleri ziyaret etmek için 20 ila 40 Yeni Zelanda Doları (yaklaşık 485 ila 965 TL) ücret ödeyecek. Başbakan Christopher Luxon ve Koruma Bakanı Tama Potaka'nın açıkladığı önlemler, daha fazla istihdam yaratma ve ücretleri artırma planının bir parçası. 
Avustralya Başbakanı Anthony Albanese, Eylül'de yapılacak Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu'nda Filistin'i devlet olarak tanımayı planladıklarını açıkladı. Avustralya böylece Kanada, Fransa ve İngiltere gibi G7 ülkelerinin ardından son bir ay içerisinde bu yönde açıklama yapan bir diğer ülke oldu. Mayıs 2024'te yaptığı açıklamada Avustralya hükümeti, "iki devletli çözüme ön ayak olmak üzere" Filistin'i devlet olarak tanıyabileceğini bildirmişti. 
Tsinghua Üniversitesi, yakın zamanda dünyanın ilk yapay zeka hastanesi Agent Hospital’ı duyurdu. Yapay zeka teknolojilerinin topluma etkisi devrim niteliğinde olurken, sağlık sektörü de bu dönüşümden payını alıyor. Çin, yapay zeka destekli sağlık hizmetlerinde son yıllarda büyük adımlar attı ve ülke genelinde hastanelere entegre edilen sistemlerle bu ilerleme sürüyor. 2030’a kadar yapay zekaya 1,4 trilyon ABD dolarından fazla yatırım yapması öngörülen Çin, bunun önemli bir bölümünü “yapay zeka doktorların” görev yaptığı hastanelere yönlendiriyor. 
Genel tahminlere göre Türkiye nüfusunun yaklaşık yüzde 10’unun ana dilinin Kürtçe olduğu belirtiliyor. Sonradan bir başka dil öğrense, konuşsa da herkesin ana dilinin gönlünde özel bir yeri vardır. Ne yazık ki Türkçe konuşan çoğunluğun büyük bir kısmı 300-500 sözcükle idare etmektedir. Sözcükler insanların kendilerini, düşündüklerini, hissettiklerini ifade aracı olsa da, aynı zamanda düşünmelerinin çapını da belirler. 300-500 sözcükle konuşan kişinin incelikleri, nüansları ne anlamasına, ne de ifade edebilmesine olanak vardır. 
Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, İsrail'in Gazze Şeridi'nin kontrolünü ele geçirme planı eleştirilerek, bölgede istikrarsızlığı ve insani krizi daha da kötüleştireceğine dikkat çekildi. Dünya liderleri İsrail'in Gazze Şehri'nin kontrolünü ele geçirme kararını eleştirerek, bu hamlenin Gazze Şeridi'nde zaten felaket boyutlarında olan insani krizi daha da kötüleştirme riski taşıdığı uyarısında bulundu. İsrail güvenlik kabinesi cuma günü erken saatlerde tartışmalı planı onaylayarak ülkenin Hamas'a karşı yaklaşık iki yıldır sürdürdüğü savaşta yeni bir tırmanışa işaret etti. 
OpenAI'ın o3'ü xAI'ın Grok 4'ünü ezip geçti. Önde gelen yapay zeka sistemleri arasında türünün ilk örneği olan satranç turnuvasında Sam Altman'ın yapay zeka modeli, Elon Musk'ın Grok'unu mağlup etti. Perşembe günü düzenlenen Kaggle Yapay Zeka Fuarı Turnuvası'nın finalinde OpenAI'ın o3 modeli, xAI'ın Grok 4'ünü 4-0'lık kusursuz bir zaferle ezip geçti. Her iki model de Anthropic, DeepSeek, Google ve Moonshot AI'dan yapay zeka rakiplerini yenerek finale yükselmişti. 
Her söylenen güzel sözün kimin tarafından söylendiği pek önemli değildir. Söz güzelse mutlaka bir bilge kişinin söylemiş olduğu muhakkaktır. Ne zaman söylediğinin de pek önemi olmaz. Bazı cümleler vardır, kimin söylediği bellidir. Ne için söylediği ise zaman içinde anlaşılır. Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunda verilen Kurtuluş Savaşı sürecinde, aktif çalışan tayyarelerin ne kadar önemli olduğunu çok iyi bilen Başkomutan Mustafa Kemal Paşa’nın, 16 Şubat 1925 yılında Türk Tayyare CEMİYET’nin —ki bugünkü adıyla Türk Hava Kurumu— kuruluşunda söylediği bir cümle, dikkat edin, YÜZ yıl önce söylenmiş bir cümle, bugün bile geçerlidir: “İSTİKBAL GÖKLERDEDİR.” 
