![]() |
|
![]() |
![]() |
![]() |
|
Paranın, Lidya Sikkesinden Dijital Cüzdanlara Uzanan 5000 Yıllık Hikayesi
İnsanlığın en eski ve kafa karıştırıcı meselelerinden biri olan paranın doğasını anlamanızı sağlayacak detaylı bir yazı. Para, insanlığın en eski ve kafa karıştırıcı meselelerinden biridir. Cebimizdeki kağıt parçaları ya da banka ekranındaki sayılar nasıl oluyor da araba alabilecek, ev kiralayabilecek veya bir ömürlük emeği temsil edebilecek değere sahip olabiliyor? Elbette ki para günlük hayatımızın vazgeçilmezidir, ekonominin adeta kan dolaşımını sağlar, ama aynı zamanda soyut bir toplumsal anlaşmadır. Peki para aslında nedir; bir mal mıdır yoksa bir sözleşme mi, bir araç mıdır yoksa bir amaç mı? ...Devamı.»İngiltere’den Türkiye’ye £35 Milyonluk Ray Sözleşmesi: Fırsat mı, Çıkmaz mı?
İngiltere Başbakanı Keir Starmer’in geçtiğimiz günlerde duyurduğu üzere, British Steel, Türkiye’nin yüksek hızlı tren (YHT) projeleri için £35 milyon değerinde ray tedarik sözleşmesi kazandı. Bu sözleşme, hem İngiltere hem de Türkiye açısından sanayi ve altyapı gündeminde önemli bir yer tutuyor. Peki, bu anlaşma Türkiye için ne ifade ediyor? Türkiye, son yıllarda yüksek hızlı tren projelerine büyük yatırım yapıyor. Ankara-İstanbul, Ankara-Sivas ve Marmara hattındaki yeni projeler, ülkenin ulaşım altyapısını modernize etmeyi ve karbon salınımını azaltmayı hedefliyor. ...Devamı.»Çin Japonya'yı Test Ediyor ve Amerikan Kararlılığının Sınırları…
Çin, Başbakan Sanae Takaichi'nin, Japonya'nın bir Tayvan krizi durumunda Öz Savunma Kuvvetleri'ni konuşlandırabileceği yönündeki önerisine alışılmadık bir şiddetle karşılık verdi. Diplomatik tehditler, ekonomik baskı ve askeri baskıyı koordineli bir sindirme kampanyasında bir araya getirdi. Söz konusu olan yalnızca Japonya'nın duruşu değil, aynı zamanda daha geniş bölgesel dengedir. Zira Pekin, Amerikan kararlılığının Asya'nın güvenlik mimarisini yeniden şekillendirmek için bir fırsat yaratıp yaratmadığını sınamaktadır. Washington için artık riskler apaçık ortada: Ya ittifaklarının güvenilirliğini yeniden teyit edecek ya da caydırıcılığın gerçek zamanlı olarak çöküşünü izleme riskini alacak. ...Devamı.»Emeklilerin Büyük Yürüyüşü Başlıyor: 17 Milyon Kişi Artık Sessiz Değil!
Türkiye, uzun süredir görmezden gelinen bir gerçeğin tam ortasında duruyor. Ülkenin bel kemiği olan emekliler, artık sessiz çoğunluk değil, ayaklanmaya hazır, örgütlü bir toplumsal güç haline geliyor. Nazım Hikmet Kültür Sanat Evi'nde düzenlenen Türkiye İşçi Partisi’nin 1. Emekli Kurultayı, sıradan bir toplantı değil, bu ülkenin en çok sömürülen, en çok yoksullaştırılan sınıfının ayağa kalkış manifestosu oldu. ...Devamı.»Güney Karolina'nın Unutulmuş Osmanlıları: Sumter Türklerinin Şaşırtıcı Gerçeği
Savaşı'na uzanan kökleriyle iki yüz yılı aşkın bir süredir kendilerini "Türk" olarak tanımlayan, dış dünyadan kopuk bir topluluğun varlığını hayal edin. Bu topluluğun hikayesi, geleneksel Amerikan tarih anlatılarına meydan okuyan, nesiller boyu süren bir fısıltı gibiydi. Yıllarca tarihçiler tarafından şüpheyle yaklaşılan ve gizemini koruyan bu grubun varlığı, kimliğin ve mirasın gücünü sorgulayan büyüleyici bir bilmece sunuyor. ...Devamı.»İŞGALİN KARANLIĞINDA BİR IŞIK: Veciye Kaşka’yı Unutmayalım
Kırım’ın tarih sayfalarına kazınmış isimlerden biri vardır ki, onun yaşamı sadece bir biyografi değil, bir direniş manifestosu gibidir. Veciye Kaşka. Kırım Tatar milli hareketinin efsanevi emektarı olan Kaşka, zulme karşı direnen bir halkın sembolüdür. Onun mücadelesi, Kırım Tatar halkının onurunu koruma kararlılığının ve özgürlük ateşini canlı tutmanın simgesidir. ...Devamı.»Avustralya ve AB teknoloji devleri çocukların sosyal medya erişimini nasıl sınırlandırıyor?
Avrupa Parlamentosu, 26 Kasım’da aldığı kararla sosyal medya kullanımında asgari yaş sınırının 16 olması yönünde tavsiyede bulundu. Karar bağlayıcı olmasa da 13 yaş altı çocukların sosyal medyaya erişiminin tamamen yasaklanması ve video paylaşım platformları ile “yapay zekâ arkadaşları” için de 13 yaş sınırı getirilmesi önerildi. TikTok, Facebook ve Snapchat gibi büyük sosyal medya platformları, kullanıcıların en az 13 yaşında olmasını şart koşuyor. Ancak çocuk koruma uzmanları, bu kuralların etkin biçimde uygulanmadığını ve pek çok ülkede 13 yaş altı çocukların sosyal medya hesabı bulunduğunu vurguluyor. ...Devamı.»Kalkınma Hakkında Yanlış Bildiğiniz Şaşırtıcı Gerçek
Bir ülkenin ne kadar başarılı olduğunu düşündüğümüzde, aklımıza genellikle Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYİH) gibi parlak ekonomik rakamlar gelir. Bu tek gösterge, bir ülkenin karnesi gibi sunulur. Ancak verilerin derinliklerine indiğimizde, kalkınma ve eşitsizlik hakkındaki gerçeklerin çok daha karmaşık, şaşırtıcı ve düşündürücü olduğunu görürüz. Bazen en sağlam görünen varsayımlar bile, verilerin soğuk ışığı altında eriyip gider. Bu yazı, ülkelerin ilerlemesi hakkındaki en yaygın varsayımları yıkan ve bizi yeniden düşünmeye iten beş önemli bulguyu ortaya koyuyor. ...Devamı.»Çocuklar için bir öğün: bütçenin %1,5’inden başlayan dünya ölçeğinde bir adalet mücadelesi
Türkiye İşçi Partisi Kadıköy’ün kısa ama çarpıcı çıkışı—“Bütçenin sadece %1,5’i ile tüm çocuklara ücretsiz ve sağlıklı bir öğün verilebilir”—yalnızca bir sosyal politika önerisi değil, aynı zamanda Türkiye’de ve dünyada derinleşen sınıf uçurumuna, yoksullaşmaya ve gıda adaletsizliğine yöneltilmiş politik bir soruşturmanın kapısını aralıyor. Bir öğünlük kamusal beslenmenin maliyeti hesaplanabilir, fakat bu talebin işaret ettiği şey, bundan çok daha büyük, kamusal kaynakların kimler için, kimlerin pahasına kullanıldığıdır. ...Devamı.»Köpek ve insanların bazı duyguları aynı genetik kökene sahip
Araştırmacılar yüksek seslerden korkan köpeklerde, insanlardaki ruh hali değişimleriyle bağlantılı bir gen buldu. Yeni bir araştırma, köpeklerin tıpkı sahipleri gibi iniş çıkışlar yaşadığını ve duygularının insanlarla aynı genlerden etkilenebildiğini öne sürüyor. Bir çalışma, anksiyete ve depresyon gibi insan duygularını etkileyen birkaç genin aynı zamanda köpeklerin kişiliğini de şekillendirdiğini ortaya koydu. ...Devamı.»Motokuryelerin Sessiz Çığlığı: Sokağın Gölgesinden Yükselen Sınıf Mücadelesi
Pandemi günlerini hatırlayalım. Şehirler olağanüstü hal sessizliğine gömülmüş, sokaklar boşalmış, trafik gürültüsünün yerini sirenler ve uzaktan gelen motor sesleri almıştı. O dönemde milyonlar evlerine kapanırken, bir sınıf vardı ki hayatın akışını tek başına sırtladı. Motokuryeler. Yalnızca paket taşımıyorlardı, ilaç, gıda, umut, hız ve hayata tutunma çabasını taşıyorlardı. Toplumun görünmez omurgasına dönüşmüşlerdi. Ancak ne yazık ki pandemi sona erdiğinde bu kahramanlık unutturuldu, yerini şirketlerin birbiri ardına sıralanan soğuk kavramları aldı. “performans hedefi”, “teslimat süresi”, “puanlama sistemi”, “müşteri memnuniyeti”. ...Devamı.»Bilim insanları beynin beş farklı yaşam evresinden geçtiğini açıkladı: Kritik dönüm noktaları 9, 32, 66 ve 83 yaş…
Yeni bir araştırma, insan beyninin gelişim sürecine dair bilinenleri değiştirdi. 4.000 kişinin beyin taramalarının incelendiği çalışmaya göre ergenlik dönemi sanılanın aksine 30’lu yaşlara kadar devam ediyor ve beyin yaşam boyu 5 farklı evreden geçiyor. Cambridge Üniversitesi’nden araştırmacılar, yaklaşık 4.000 kişinin beyin taramalarını inceleyerek insan beyninin yaşam boyunca beş belirgin döneme ayrıldığını ortaya koydu. Çalışma, beynin 90 yaşına kadar nasıl yeniden yapılandığını ve bağlantı ağlarının hangi yaşlarda kritik değişimler geçirdiğini gösteriyor. ...Devamı.»2025 Hazar Türk-Musevi Hakanlığı: Tarih Yeniden Yazılsaydı Dünya Nasıl Görünürdü?
Hazarlar ve Hazarya ile ilgili yıllar boyunca tarihi keşifler yapıldı ve yazılar yazıldı. Şu ana kadar bu yazılardan hiçbir tanesi geleceğe ve/ya şimdi zamana dönük yazılar değildi. Bugün Bayrampaşa’nın soğuk rüzgarı ve kavruk kasım güneşinin etkilediği bir anda bu yazıyı yazmak istedim. Hazarya kökenli Musevi bir olarak. Merak ediyorum. Şu anda Hazar Türk Musevi Hakanlığı var olsaydı nasıl bir devlet olurdu. Tam teşekküllü bir devlet olarak nasıl bir yapısı olurdu? ...Devamı.»KARANLIK GECE
Özcan Alper’in toplumsal meselelere yaklaşımını, insanın psikolojik süreçlerini ince ince işlemesini, aile ilişkilerine dokunuşunu seviyorum. Karanlık Gece filminde, Gidengelmez Dağları’na yakın bir ilçede yaşayan ve birlikte büyümüş birkaç arkadaşın, birbirine benzemez kişilik özelliklerine rağmen kader ortaklıklarından gelen yakınlıkları anlatılıyor. Bu arkadaşlık halkasının belki de en naif, en duygusal ve bu nedenle de toplum tarafından kolayca ezilebilen baş karakteri, en vicdanlı olanı aynı zamanda. Kendi işlemediği suçu, işleyenlerin yanında bulunmuş olmanın bedelini yedi yıl boyunca vicdan azabı çekerek ödemiş bir adam. ...Devamı.»Sürgün Devrim girdabında Isaac Deutscher ve Avraham İşcen
Hayatta sürekli olarak bir yerlerden bir yere koşuştururuz. Oysa son durak hepimiz için aynıdır. Kitaplar benim için Doctor Strange filmindeki gibi farklı zamanlara ve de mekanlara açılan kapılardır. Uzaklarda gördüğüm her evin her penceresi, bu koca gezegende bilinmeyeni belki de hiçbir zaman bilinmeyecek yorgun, pes etmiş, yitik, umursamaz bir yaşam öyküsünü barındırır. Bu güzel memleketimizde yaşayan her bir vatandaşımızın, kendi hayat hikayesi hariç, bildiği ve/ya bilmediği ve/ya ata babalarının bilerek anlatmadığı bir efsanesi ve/ya travmatik geçmişi mevcuttur. ...Devamı.»Çin'in 'Salam Dilimleme' Stratejisi: Pekin, Güney Çin Denizi'nin Haritasını Nasıl Yeniden Çiziyor?
Güney Çin Denizi'ndeki gerginlik, son on yılın en tehlikeli aşamasına girdi. Güney Çin Denizi'ndeki gerilimler, on yılın en tehlikeli aşamasına bir kez daha girdi. Çin ile Filipinler arasında su topu kazaları, lazer saldırıları ve hatta gemi çarpışmaları, 2023'ün başından bu yana neredeyse her ay meydana geliyor. Bu olayların ardında açık bir örüntü yatıyor: Pekin, gelişigüzel hareket etmiyor, aksine "salam kesme" olarak bilinen kademeli bir strateji izliyor ve tüm stratejik dinamikler Çin lehine değişene kadar bölgesel gerçekliği kademeli olarak değiştiriyor. ...Devamı.»Trump, Veliaht Prens ve Kaşıkçı'nın Öldürülmesi
Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman yine iş başında. Başka bir ülkenin kurulmasına aracılık etmek için dalkavukluk ediyor, kur yapıyor ve sırıtıyor, el yağlıyor ve anlaşmalar yapıyor. Ev sahibine, bu sefer ABD Başkanı Donald Trump'a coşkulu ve pohpohlayıcı bir şekilde, 18 Kasım'da konuk ileri gelenlere nadiren sunulan bir devlet karşılamasıyla karşılandı: savaş uçaklarının kırmızı halıda gösterimi, atlı bir şeref kıtası ve Doğu Odası'nda bir ziyafet. Ayrıca, Suudi Arabistan'ı "önemli NATO dışı müttefik" statüsüne yükselten bir savunma anlaşmasının parçası olarak, çok aranan F-35 savaş uçakları da kendisine vaat edildi . ...Devamı.»Eriyen Şövalyenin Gölgesinde Devrimci Moses Hess
Göztepe’de bir gece… Sessizlik içinde oturuyorum, düşünüyorum, gözlerimi karşı duvarda eriyen bir şövalyeye dikiyorum. O resmin kim tarafından nasıl yapıldığını, hangi emeğin ve hangi hayalin arkasında doğduğunu sorguluyorum. Her fırça darbesi, bir direnişin sessiz çığlığı gibi geliyor bana. Ertesi gün geldiğinde, hayatın çatısı altında insanların çığlıklarını dinliyorum. Emekçilerin haklı şikayetlerini, söylenmemiş isyanlarını işitiyorum. Hayat, kimilerine göre basit bir çizgi, kimilerine göre karmaşık bir labirent. ...Devamı.»DEVLETLERÜSTÜ ŞİRKET-LER ve BAŞKAN
Devletlerüstü şirketlere türkçede "çokuluslu" şirketler diyenler var. Ancak bu kullanımın yerinde olmadığını, hatta yanlış kullanıldığını sanıyorum. Çünkü bu şirketlerin ulusu yoktur. Vatanı yoktur. Uluslararüstü diyemeyiz. Çünkü uluslarla ilintileri ispatlan(a)madı. Daha bir dizi neden gösterilebilir... Devletlerüstü deyimini tercih ediyorum. Çünkü bu şirketler devletleri "takmıyorlar". Kendilerini devletlerin üstünde sanıyorlar, görüyorlar, öyle olmasını ısrarla arzuluyorlar. Bu yolda ne gerekiyorsa yapıyorlar. Nitekim kiminin kendi hükümeti, kendi bakanları, kendi kanunları (rüşvet yedirmek gibi örneğin) var. ...Devamı.»Kalamış ve Fenerbahçe Kıyıları Tarihiyle, Belleğiyle, Halkıyla Var Olan Bir Yerin Suskunluğa Kurban Edilmesine İzin Vermeyeceği…
Kalamış ve Fenerbahçe kıyılarının bugünkü tartışması, sadece bir “yat limanı revizyonu” değildir. Bu, yüzyıllardır halkın nefes aldığı bir alanı, ticari rantın soğuk betonuna teslim etme girişimidir ve bunu söylemek için tarih bilmek yeterlidir. Bu Kıyılar Bir Günden Bir Güne Oluşmadı. Kalamış ve Fenerbahçe sahilleri, İstanbul’un en eski yerleşim hatlarından biridir. Bizans döneminden beri Fenerbahçe Burnu’nun bulunduğu bölge, şehrin doğu savunma hattında sayılan, aynı zamanda doğal koyları nedeniyle sığınak olarak kullanılan bir alandı. “Fener Bahçesi” ifadesi bile köklüdür—bölgedeki deniz feneri ve etrafındaki geniş bahçelik alanlardan gelir. ...Devamı.»
|
| Tüm Yazarlar |
|
![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() |
![]() |
![]() |
![]() |