Dünyada petrol fiyatları hızla artarken, Türkiye ileride doğabilecek enerji darboğazına karşı aralarında nükleer ve termik santrallerin de bulunduğu alternatif enerji kaynakları yaratmayı planlıyor. Ancak yer seçimleri, çevrecilerin tepkisine neden oluyor. Muğla’nın Yatağan İlçesi’nin ardından onlarca endemik türün yaşadığı, Küre Dağları Milli Parkı’na 40 kilometre uzaklıktaki doğal güzellikleriyle ünlü Amasra’ya termik santral projesi tepki çekti.


Bartın’ın Amasra İlçesi’nde, Türkiye Taşkömürü Kurumu’na (TTK) ait B sahasında kömür çıkarma izni alan Hema Endüstri A.Ş.’nin, çıkaracağı kömürü kuracağı termik santralde değerlendirmek istemesi, çevrecilerin tepkisine neden oluyor. Bartın- Amasra Çevre Birlikteliği termik santrale karşı kamuoyu oluşturmaya çalışırken, Çevre ve Orman Bakanı Veysel Eroğlu, ziyaret için geldiği Amasra’da çevrecilerin protestosuyla karşılaşmıştı. Bakan Eroğlu ile görüşen, Bartın- Amasra Çevre Birlikteliği Platformu’nun sözcüsü Hüseyin Çoban, "Bakanımız konuyu inceleteceğini söyledi. Sayın Bakanımız buraya şimdi nasıl balık yemeye geldiyse, daha sonra da yine gelmesini istiyoruz. Ancak santral kurulursa burada balık diye bir şey kalmayacak" demişti.


B sahası HEMA AŞ’nin

Amasra Müessesesi A sahasında TTK kömür çıkarırken, B sahası ise ihale ile 20 yıllığına Hema Endüstri A.Ş.’ye verildi. Hema Endüstri A.Ş., B sahasında kömür çıkarmak için ocakları açarken, çıkarılacak kömürün değerlendirilmesi için Amasra’da termik santral kurulmasının planlanması çevrecilerin tepkisine neden oldu. Bartın- Amasra Çevre Birlikteliği üyeleri, defalarca toplantı yaparak bölge halkını termik santralin yaratacağı kirlilik hakkında bilgilendirmeye çalıştı, tarım ve turizm kenti Bartın ve Amasra’nın göreceği zararları anlattı.


CHP: Bu katliam

Konuyu araştırma önergesiyle Meclis gündemine taşıyan CHP Bartın Milletvekili Rıza Yalçınkaya, termik santralin Safranbolu, Bartın, Amasra havzasındaki turizmi öldüreceğini savundu. Termik santral kuracak firmanın 2011’de 3.5 milyon ton kömür çıkarma şartıyla protokol imzaladığına işaret eden Yalçınkaya, Hürriyet’e şunları söyledi: "Firma 11 bin kişiye iş rüşvetiyle tepkiyi azaltmaya çalışıyor. TTK’nın o bölgede 5 müessesesi var. 10 bin işçiyle çıkarılan kömür yıllık 1 milyon 750 bin tondu. Ben bu vaatlere inanmıyorum. Bartın’da en önemli sorun işsizlik. Bu vaatlerle göz boyanmaya çalışılıyor. 3 bin yıllık tarihi geçmişi olan, Fatih Sultan Mehmet’in ’Lala lala çeşmi cihan bura mı ola’ dediği doğanın katli sürecine girdik."


AKP: Henüz kesin değil

AKP Bartın Milletvekili Yılmaz Tunç ise "Kesinleşmiş bir karar yok. Daha işin başındayız. Amasra’nın güzelliğini bozacaksa tabii ki karşı oluruz" değerlendirmesini yaptı. TBMM Çevre Komisyonu üyesi CHP’li Murat Sönmez ise "Ne kadar önlem alınırsa alınsın termik santral çevreye hiç zarar vermeyecek deme şansına sahip değilsiniz. Böyle bir tesis yapılırsa insanlar eski havayı soluyamayacağını düşünecek ve psikolojik olarak oraya gitmek isteyenler etkilenecek, ilgiyi azaltacaktır" dedi.


Giresun’da alkışlarlar

Bir süre önce Bartın Gazeteciler Cemiyeti’ni ziyaret eden Hema Endüstri A.Ş. Enerji Grubu Başkanı Rasim Zaimoğlu, göç veren bir ilde yaşanmaması için gazetecilerden destek istemişti. Zaimoğlu, "3 milyar Euro’luk bir proje ile biz, eski milletvekilliği yaptığım Giresun’a gitsek, ben ve bu arkadaşlarımı ayakta alkışlarlar. Ama ne yazık ki böyle yeraltı zenginliği Giresun’da yok" demişti.


Şimdi baksa kömür ocağını da görecek

Çevrecilerin bugün termik santralın getireceği sorunlardan korumaya çalıştığı Amasra, tarih boyu güzelliğinden hiçbir şey yitirmedi. Amasra 1460’ta bir Ceneviz kolonisidir ve Karadeniz ticaret rotaları üzerinde önemli bir limandır. Denizde Osmanlı Donanması’nı gören Cenevizliler kentin anahtarını Bartın’daki Fatih Sultan Mehmed’e yollar. Fatih, vezirleriyle 15 kilometrelik yolu atla geçer ve Amasra’ya gelir. ’Bakacak’ adı verilen ve Amasra’nın tüm güzelliğini gözler önüne seren yere varıldığında Fatih hocasına dönüp, "Lala, lala Çeşm-i Cihan (dünyanın gözü) bu mu ola?" diye sorar. Fatih’in baktığı yerden şimdi kömür üretim ocağı da görülüyor.


2 yıldır ÇED raporu alamadılar

Turizm beldesi Amasra’ya kurulması planlanan ve Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun lisans verdiği termik santral, ÇED raporu bekliyor. Hema Elektrik şirketi, Amasra’da taşkömürü ile çalışacak 640 MegaWatt kurulu gücünde bir termik santral kurmak için 2006’nın Eylül ayında Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’na (EPDK) başvuruda bulundu. EPDK şirkete Çevresel Etki Değerlendirme Raporu (ÇED) ve imar planına dair izinleri tamamlaması kaydıyla 49 yıllığına lisans verdi. Hema, daha sonra santralin kurulu gücünü 1100 MegaWatt’a çıkarmak için başvurdu. Ancak, Amasra halkı doğal güzelliğe ve tarihi değerlere zarar vereceği endişesiyle santrale tepki gösterince santralın gücünün artırılması için izin çıkmadı. Şirket de aradan geçen 2 yıla yakın sürede ÇED raporunu alamadı. Şirketin Amasra termik santralı kuruluş hazırlıklarına ilişkin EPDK’ya sunduğu ilerleme raporlarında ciddi bir mesafe alınamadı.


40 kilometre ötedeki Filyos Vadisi’ne kurun

Amasra’da termik santral kurulmasına çevreyle ilgili bilim adamları da tepki gösterdi. Bilim adamları, Amasra’nın doğal güzelliğinin bozulacağını, bölgede bulunan endemik bitkilerin ve deniz eko sisteminin zarar göreceğini ifade ettiler.

Tarım ve Orman Bakanlığı’nın Zonguldak, Bartın ve Karabük’te yürüttüğü il planlaması projesininin koordinatörü olan Doç. Dr. Mehmet Tuncer Hürriyet’e şunları söyledi:

"Amasra çevre düzeni planında ekolojik-doğa ve kültür turizmi bölgesi olarak tanımlanıyor. Burası asla bir sanayi tesisi olmamalı. Bu santral, Türkiye’nin en büyük milli parkı olan Küre Dağları Milli Parkı’nın 40 kilometre yakınına yapılmak isteniyor. Orada onlarca endemik tür var. Kömür orada çıkıyor diye oraya termik santral yapmak doğru değil. Dünyada böyle birşey yok olamaz. Tamam kömürümüz var, bulunmuş, değerlendirilsin ama bu lütfen 40 kilometre taşınıp Filyos Vadisi’ne kurulsun. Zaten biz görüşmelerimizde şirkete bunu önerdik. Bölge için ve insanlar için doğru olan bu. Şirket ekonomik açıdan bakarak kömürün taşınmasına karşı çıkıyor. Ancak Çatalağzı Termik Santrali’nde olduğu gibi kömür taşınarak da kullanılabilir.


Turizm de, eko sistem de bozulur

Prof. Dr. Barbaros Çetin de ekolojik ön fizibilite raporu almadan şirketin termik santral yapamayacağına dikkat çekerek Hürriyet’e, "Termik santralden oluşturulacak atıklar deniz eko sistemini olumsuz etkileyecektir. Burada endemik bitkilerin ve diğer canlılar büyük ölçüde etkilenecek, turzim de sekteye uğrayacaktır. Uluslararası çevre örgütleri de kömüre dayalı termik santrallerin artık yapılmamasını öneriyor" dedi.