A Yorum
  Acilis Sayfasi Yap Sik Kullanilanlara Ekle  

   
A yorum Kurum
iletisim
login
yayin ilkeleri...



yazi dizileri

Yazı karekteri : (+) Büyük | (-) Küçük

Taş Kağıt Makas Oyunu (Jan Ken Pon)

Kategori Kategori: Kültür/Sanat | Yorumlar 0 Yorum | 20 Mart 2024 17:26:25

Taş-kağıt-makas oyununu ilk kim buldu? Kim geliştirdi? Çin’de ken, “yumruk, kavrama, kuvvet” gibi anlamlara sahiptir. Öte yandan, oyuncuların ellerini tercih ettiği şekillere sokmalarına göre kazananı veya kaybedeni belli olan bir oyundur. Asırlar boyunca, birçok ken oyunu oynanmışsa da, japonya’ya yayılan “janken”in atasının “honken” (orijinal ken) öldüğü yaygın düşüncesi hakimdir. 1640 yıllarında Nagasaki’de ortaya çıkmış olduğu için bazen, “nagasakiken” veya “kıyouken” (Nagasaki’nin eski ismi Kıyou’dur) olarak da bilinir; buradan da "edo" bölgesine yayılmıştır, burası, günümüzdeki tokyo bölgesidir.

Honken, iki kişi arasında oynanır ve oyuncular, aynı anda 0 ila 5’e kadar bir sayıya karşılık gelen adette parmak uzatırlar ve aynı zamanda, toplam parmak sayısını tahmin etmeye çalışırlardı. Parmakların sayısını doğru olarak bilen kişi, oyunu kazanırdı.



Başlangıçta bu oyun, sadece içki içilen mekanlarda, randevu evlerinde ve sadece yetişkinler arasında oynanırdı. Bir içki oyunuydu ve kaybeden, içkileri ısmarlardı. Daha sonraları çeşitli kenler türedi; bunlar arasında, strip-ken’den, blindfold ken’e kadar, el hareketlerine bağlı birçok ken mevcuttu. Janken versiyonu, “sansukumi” düşüncesinden türemektedir: buna göre, yılan sülükten, sülük kurbağadan, kurbağa yılandan korkar. bu nedenle, üçünün de hareket edememesi için, üçü de gözünü bir diğerinden ayırmaz – bu ilişki, taş, kağıt ve makas arasındaki ilişkinin bir benzeridir. Bu fikir, honken’e ve diğer ken oyunlarına uygulanmaya başlandıktan sonra, janken benzeri başka oyunlar türemiştir. Edo döneminin ken oyunları arasında, “shouyaken” ve “mushiken” gibi oyunlar da yer almaktaydı.

Shouyaken versiyonundaki semboller, yaşlı adam, tüfek ve tilki idi. Yaşlı adam seçeneğini göstermek için, oyuncu dik oturuyor ve kollarını kavuşturuyordu. Tüfek seçeneğini göstermek için, oyuncu, iki eli ile tüfek tutma hareketi yapıyordu. Tilki için ise, her iki yumruk da, acılı olarak yukarıda tutuluyordu – yani, hareketler, tüm vücut ile yapılıyordu. Oyunun kurallarına göre, yaşlı adam tüfeği, tüfek tilkiyi ve tilki yaşlı adamı yeniyordu.

Mushiken de, yılan, kurbağa ve sülük ile oynanıyordu. Yılan (baş parmak) kurbağayı (işaret parmağı) yeniyor, kurbağa suluğu (yüzük parmağı), sülük de yılanı yeniyordu. Mushiken daha ziyade bir çocuk oyunu iken, shouyaken, akşamları dans ve şarkılardan sonra oynanan bir yetişkin oyunu idi. Bundan sonra da birçok janken ortaya çıktı, ama günümüz versiyonu, pek değişikliğe uğramadan kaldı. Diğer ülkelerde de farklı ya da benzer şekillerde oynanmaya devam etmektedir.

Örneğin kore’de 'kai bai bo' denir ki, “kai” makas, “bai” taş ve “bo” kumaş ya da kağıttır ve hareketler, japonya’daki ile aynıdır. hareketlerin aynı olduğu bir yer de Tayland’dır.

Hindistan, Endonezya ve Bali’de, janken, fil, insan ve karıncalarla oynanır ve fil insanı, insan da karıncayı yenmektedir. Çin’de, canton bölgesinde, bu oyunun daha farklı bir versiyonu vardır. Buradaki semboller, tanrı, tavuk, tabanca, tilki ve karıncadır. Tanrı baş parmak, tavuk işaret parmağı, tabanca orta parmak, tilki yüzük parmağı ve karınca serçe parmak ile gösterilir. Aralarındaki ilişki de şu şekildedir: tavuk, tanrıya kurban edildiği için kaybeder. Tabanca, ölümlere yol açtığı için kaybeder. Karınca, tanrı heykelini yediği için kazanır. Tabanca tavuğu yener. Tilki de tavuğu yener. Tavuk karıncayı yener. Tabanca tilkiyi yener. Öte yandan, tanrı ve tilki, tabanca ve karınca, tilki ile karınca birbirlerini dikkate almazlar, dolayısıyla berabere kalırlar. Bu kurallara göre, en güçlü olan tanrı ve tabanca, en zayıf olan da tavuktur.

Malezya versiyonunda da buna benzer bir durum vardır. Bu oyunda, tabanca, şu hariç her şeyi yener ve kuş da, şu hariç her şeye yenilir. Taş, kuşu ve tahtayı yener, tabanca ve suya yenilir. Tahta, kuşu ve suyu yener, taş ve tabancaya yenilir. Su, taşı ve tabancayı yener. Kuş, tahtaya yenilir. Her sembolün gücü aynı olmadığı için, bu oyunlar, diğer versiyonlara göre biraz daha farklıdır.

Bu oyunun asya ülkelerinde uygulamada kullanımı, Avrupa ve Amerika’da yazı tura atma ile eşdeğerdir, ancak, burada kullanılan prensip, alternatif seçenekler ihtiva etmez, ve/veya arasında ikilik düzene tabidir.

Kaynak : Ekşi Şeyler


Facebook'ta paylaş   |   Twitter'da paylaş


 | Puan: Henüz oy verilmedi / 0 Oy | Yazdırılabilir SayfaYazdır

Yorumlar


Henüz Yorum Yazılmamış

Yorum Yazın



KalınİtalikAltçizgiliLink  
Simge Ekle

    

    

    

    







Yüzlerce öğrenciden ABD'yi terk etmeleri istendi.
Avrupa'da İmamoğlu çıkmazı: Çıkarlar mı değerler mi?
Ayaktayız
YÜRÜYÜŞ SÜRÜYOR
'Büyük Osmanlı Soygunu': 10 maddede Eric Adams davası…

Dünyadaki boykotlar: Kim neyi hedef aldı?
Trump üçüncü kez başkan olabilir mi?
CHP İmamoğlu ve erken seçim için imza kampanyası başlattı
ABD'de ulusal güvenlik skandalı ile gündeme gelen Signal nedir?
CHP neden boykot çağrısı yaptı?

Avrupa’nın en az et yiyen ülkesi Türkiye: Fiyatlar 5 yılda % 1230 arttı!
Türkiye'de ekonomi bir kez daha belirsizlik döneminde
ABD-Çin hattında ticaret savaşı: “Soğuk Savaş’tan beri görülmemiş bir rekabet”
Canberra yenilenebilir enerjiye geçişi nasıl başardı?
Türkiye işçiler için bir cehennem

Türkiye'de Covid-19 salgını yaşam süresini azalttı.
Uzmanlar uyardı: "Uzun yaşayanlardan tavsiye almayın"
Fahri Kiamil
İki annenin başlattığı akıllı telefon karşıtı hareket çığ gibi büyüdü
Afganistan'da onlarca arkeolojik alan buldozerle yıkılarak yağmaya açıldı.

MADELEİNE RİFFAUD, 1924-2024
KOLLEKTİF OYNAMALI KAZANMAK İÇİN
Oxford Sözlüğü yılın kelimesini seçti: Beyin çürümesi
"İNEK BAYRAMI" ekitap
Dünya tarihini şekillendiren 6 içecek türü

Yapay Zeka Felsefesi
Tutunarak kalmak mı? Bulanmadan donmadan akmak mı?
Tokyo’dan Hasanlar’a, Kudüs’te bir mahkemeden bizim buralara…
“KADERİMİZ DIŞARDAN YAZILAMAZ - DIŞARI KADERİ BELİRLEYEMEZ…”
Niyetime İlham

Dünyanın hareket halindeki en eski buzdağlarından biri yaban hayatı cenneti ile çarpışabilir
Yarasaların azalmasıyla bebek ölümlerinin ilişkili olduğu ortaya çıktı.
AB İklim İzleme Servisi: 2024 yazı kaydedilen en sıcak yaz oldu.
Akdeniz'deki yaşam yok oluşun eşiğine gelmiş.
Su üzerindeki iklim değişikliği baskısı Türkiye'yi su fakiri olmaya sürüklüyor.

Çin'in 10 yıllık yüksek teknoloji planı nasıl işledi?
Devrimsel Bir Teknoloji: Kaykay Şasi
Türkiye, kişisel verileri en çok sızdırılan 19.ülke
Apple otomobili ABD'de üretime bir adım daha yaklaştı.
Yaşgünün Kutlu Olsun James Webb Uzay Teleskobu

NASA'nın en kuvvetli teleskobu, evrendeki beklenmedik gelişmeyi ortaya koydu.
İncil'de sözü edilen mistik ağaç 1000 yıllık tohumla yeniden yetiştirildi.
Karıncaların 66 milyon yıldır tarım yaptığı ortaya çıktı.
Antik Mısır'daki popüler masa oyununun şaşırtıcı kökenleri ortaya çıktı.
At binmenin kökenine dair ezber bozuldu.

"Türkiye'de gazeteciler baskı ve yıldırma ile karşı karşıya"
Uluslararası Şeffaflık Örgütü tarafından 2024 yılı yolsuzluk algı endeksi açıklandı!
Türkiye OECD’de gelir eşitsizliğinin en yüksek olduğu 4. ülke
2023 yılında Türkye’de çocukların cinsel istismarı hakkında 40.000'den fazla dosya açıldı.
Çalışanların geliri son 20 yılda azaldı.

Kakao Endüstrisinde Çocuk İşçiliği: Tadı Kadar Tatlı Değil
Dan O’Dowd, Tesla’nın Zehirli Kültürü, Başarısız Abartı ve BYD’nin Yükselişi Üzerine
ANALAR(IMIZ) SİZLER ÇOK YAŞAYIN
Amerika dış yardım yumuşak gücünden vazgeçiyor mu?
Zelenski: Kolezyum Politikasının Kurbanı

ZAMANI VAR
TASARRUF
DUR YOLCU
EMRİ HAK VAKİ
Hatalar Zinciri

Mimar Sinan: Bir Dehanın Yükselişi ve Osmanlı Mimarisinin Zirvesi
İskandinav Göçleri ve Vikinglerin Avrupa Üzerindeki Etkisi
Hümanizm Nedir?
Osmanlı’da kahve kültürü, Osmanlı’da kahve isimleri..
Amerika’da Ayrımcı Politikalar ve Siyahi Mücadele Tarihi


kose yazarlari En Cok Okunanlar
Son 30 günde en çok okunanlar
En Cok Okunanlar










Basa git