A Yorum
  Acilis Sayfasi Yap Sik Kullanilanlara Ekle  

   
A yorum Kurum
iletisim
login
yayin ilkeleri...



yazi dizileri

Yazı karekteri : (+) Büyük | (-) Küçük

Taş Kağıt Makas Oyunu (Jan Ken Pon)

Kategori Kategori: Kültür/Sanat | Yorumlar 0 Yorum | 20 Mart 2024 17:26:25

Taş-kağıt-makas oyununu ilk kim buldu? Kim geliştirdi? Çin’de ken, “yumruk, kavrama, kuvvet” gibi anlamlara sahiptir. Öte yandan, oyuncuların ellerini tercih ettiği şekillere sokmalarına göre kazananı veya kaybedeni belli olan bir oyundur. Asırlar boyunca, birçok ken oyunu oynanmışsa da, japonya’ya yayılan “janken”in atasının “honken” (orijinal ken) öldüğü yaygın düşüncesi hakimdir. 1640 yıllarında Nagasaki’de ortaya çıkmış olduğu için bazen, “nagasakiken” veya “kıyouken” (Nagasaki’nin eski ismi Kıyou’dur) olarak da bilinir; buradan da "edo" bölgesine yayılmıştır, burası, günümüzdeki tokyo bölgesidir.

Honken, iki kişi arasında oynanır ve oyuncular, aynı anda 0 ila 5’e kadar bir sayıya karşılık gelen adette parmak uzatırlar ve aynı zamanda, toplam parmak sayısını tahmin etmeye çalışırlardı. Parmakların sayısını doğru olarak bilen kişi, oyunu kazanırdı.



Başlangıçta bu oyun, sadece içki içilen mekanlarda, randevu evlerinde ve sadece yetişkinler arasında oynanırdı. Bir içki oyunuydu ve kaybeden, içkileri ısmarlardı. Daha sonraları çeşitli kenler türedi; bunlar arasında, strip-ken’den, blindfold ken’e kadar, el hareketlerine bağlı birçok ken mevcuttu. Janken versiyonu, “sansukumi” düşüncesinden türemektedir: buna göre, yılan sülükten, sülük kurbağadan, kurbağa yılandan korkar. bu nedenle, üçünün de hareket edememesi için, üçü de gözünü bir diğerinden ayırmaz – bu ilişki, taş, kağıt ve makas arasındaki ilişkinin bir benzeridir. Bu fikir, honken’e ve diğer ken oyunlarına uygulanmaya başlandıktan sonra, janken benzeri başka oyunlar türemiştir. Edo döneminin ken oyunları arasında, “shouyaken” ve “mushiken” gibi oyunlar da yer almaktaydı.

Shouyaken versiyonundaki semboller, yaşlı adam, tüfek ve tilki idi. Yaşlı adam seçeneğini göstermek için, oyuncu dik oturuyor ve kollarını kavuşturuyordu. Tüfek seçeneğini göstermek için, oyuncu, iki eli ile tüfek tutma hareketi yapıyordu. Tilki için ise, her iki yumruk da, acılı olarak yukarıda tutuluyordu – yani, hareketler, tüm vücut ile yapılıyordu. Oyunun kurallarına göre, yaşlı adam tüfeği, tüfek tilkiyi ve tilki yaşlı adamı yeniyordu.

Mushiken de, yılan, kurbağa ve sülük ile oynanıyordu. Yılan (baş parmak) kurbağayı (işaret parmağı) yeniyor, kurbağa suluğu (yüzük parmağı), sülük de yılanı yeniyordu. Mushiken daha ziyade bir çocuk oyunu iken, shouyaken, akşamları dans ve şarkılardan sonra oynanan bir yetişkin oyunu idi. Bundan sonra da birçok janken ortaya çıktı, ama günümüz versiyonu, pek değişikliğe uğramadan kaldı. Diğer ülkelerde de farklı ya da benzer şekillerde oynanmaya devam etmektedir.

Örneğin kore’de 'kai bai bo' denir ki, “kai” makas, “bai” taş ve “bo” kumaş ya da kağıttır ve hareketler, japonya’daki ile aynıdır. hareketlerin aynı olduğu bir yer de Tayland’dır.

Hindistan, Endonezya ve Bali’de, janken, fil, insan ve karıncalarla oynanır ve fil insanı, insan da karıncayı yenmektedir. Çin’de, canton bölgesinde, bu oyunun daha farklı bir versiyonu vardır. Buradaki semboller, tanrı, tavuk, tabanca, tilki ve karıncadır. Tanrı baş parmak, tavuk işaret parmağı, tabanca orta parmak, tilki yüzük parmağı ve karınca serçe parmak ile gösterilir. Aralarındaki ilişki de şu şekildedir: tavuk, tanrıya kurban edildiği için kaybeder. Tabanca, ölümlere yol açtığı için kaybeder. Karınca, tanrı heykelini yediği için kazanır. Tabanca tavuğu yener. Tilki de tavuğu yener. Tavuk karıncayı yener. Tabanca tilkiyi yener. Öte yandan, tanrı ve tilki, tabanca ve karınca, tilki ile karınca birbirlerini dikkate almazlar, dolayısıyla berabere kalırlar. Bu kurallara göre, en güçlü olan tanrı ve tabanca, en zayıf olan da tavuktur.

Malezya versiyonunda da buna benzer bir durum vardır. Bu oyunda, tabanca, şu hariç her şeyi yener ve kuş da, şu hariç her şeye yenilir. Taş, kuşu ve tahtayı yener, tabanca ve suya yenilir. Tahta, kuşu ve suyu yener, taş ve tabancaya yenilir. Su, taşı ve tabancayı yener. Kuş, tahtaya yenilir. Her sembolün gücü aynı olmadığı için, bu oyunlar, diğer versiyonlara göre biraz daha farklıdır.

Bu oyunun asya ülkelerinde uygulamada kullanımı, Avrupa ve Amerika’da yazı tura atma ile eşdeğerdir, ancak, burada kullanılan prensip, alternatif seçenekler ihtiva etmez, ve/veya arasında ikilik düzene tabidir.

Kaynak : Ekşi Şeyler


Facebook'ta paylaş   |   Twitter'da paylaş


 | Puan: Henüz oy verilmedi / 0 Oy | Yazdırılabilir SayfaYazdır

Yorumlar


Henüz Yorum Yazılmamış

Yorum Yazın



KalınİtalikAltçizgiliLink  
Simge Ekle

    

    

    

    







Dünyanın gözü kulağı Ortadoğuda: İran-İsrail gerilimi tırmanıyor.
İsrail, Gazze'de yardım konvoyunu hedef aldı: Biri Avustralyalı 7 kişi öldürüldü
DEVLET-ULUSTAN FEDERASYONA, ekitap
Dünyada altın madenciliği nasıl yapılıyor, kazalar ne kadar yaygın?
Afganistan: Aktivistlerden kadınlar için online dergi

AB, Türkiye'ye verdiği mülteci fonunun nasıl harcandığını öğrenemiyor.
Avustralya Dışişleri Bakanı Wong: Filistin'i tanımaya hazırız.
İngiltere'de polis, silah ruhsatı almak isteyenlerin eşleriyle de mülakat yapmaya başladı.
Beterin beteri var!
Sağ popülistler ilk kez AB Parlamentosu'nun kontrolünü ele geçirebilir…

Yoksulluk sınırı bir yılda 24 bin TL arttı.
Türkiye son 20 yılda faize 563 milyar dolar ödedi
Uber Avustralya'da taksi şoförlerine 178 milyon ABD dolar tazminat ödeyecek
Çin 2024 ekonomi hedeflerini açıkladı
Almanya'daki Türk doktor sayısı 2 bin 600'ü geçti

Fahri Kiamil
İki annenin başlattığı akıllı telefon karşıtı hareket çığ gibi büyüdü
Afganistan'da onlarca arkeolojik alan buldozerle yıkılarak yağmaya açıldı.
Franz Kolschitzky: Viyana Kuşatması'ndan Kalan Kahveleri Değerlendiren Girişimci
Kış güneşi arayan Britanyalıların adresi Türkiye

"İNEK BAYRAMI" ekitap
Dünya tarihini şekillendiren 6 içecek türü
Taş Kağıt Makas Oyunu (Jan Ken Pon)
"DUHOK KONUŞUYOR" ekitap
ENTERNASYONAL

KİBİRLİ GÜÇ ZEHİR - ERDEMLİ BİLİM PANZEHİR
KARARLILIK - KİŞİSEL ALTYAPI
TARİHSEL KİŞİLİK
TARİHSEL İNSAN
SÜREÇ VE TARİHSEL ÖZNE

'Yeşil İslam' Endonezya'yı iklim çöküşünden kurtarabilir mi?
İsviçreli kadınlar AİHM'de görülen iklim değişikliği davasında zafer kazandı.
Yorgun dünya artık yavaş dönüyor
Avustralya’daki dev yosun ormanlarını yapay zekâ koruyor
2023'te sıcaklık rekoru kırıldı

Apple otomobili ABD'de üretime bir adım daha yaklaştı.
Yaşgünün Kutlu Olsun James Webb Uzay Teleskobu
Su ve deterjan olmadan çalışan bir çamaşır makinesi
Akıl okuyabilen robot tasarladılar
Sanal Gerçeklik, Artırılmış Gerçeklik , Metaverse, Sanal Uzay Nedir?

Bilim insanı Matthieu Juncker ekosistemi gözlemlemek için ıssız adada 8 ay tek başına kalacak.
Beynine çip takılan kişinin düşünceleri 25 dakika boyunca okundu.
14 Mart Pi Günü, Günün Kutlu Olsun Pi !
Tüm canlılar için en ideal sıcak
Avustralya’da 350 kişinin konuştuğu yeni bir dil gelişti

2023'te 282 milyon insan açlık yaşadı.
Servet dağılımı adaletsizliği: Türkiye'de %1’lik kesim servetin %40’ını alıyor
BM Raporu: İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırısında soykırım suçu iddiası
Doğurganlık oranında 'büyük düşüş': Ülkelerin % 97'sinde nüfusun azalması bekleniyor
Dünya Mutluluk Raporu yayınlandı: Avusturalya listenin 10., Türkiye 98. sırasında yer aldı.

GEÇİTKALE'DEN GELİYORDU...
GENÇ BİR YAZARA BİRKAÇ TAVSİYE
DEĞİŞİYOR, YOKSULLAŞIYOR
“KİRAZ ZAMANI” SERÇELER, KİRAZ AĞACIMIZ, RAZZİA
Enflasyon Rehberi

UCUZ ET
Hesap
---İST
SANDIK
TAKSİ DURAĞI

İskandinav Göçleri ve Vikinglerin Avrupa Üzerindeki Etkisi
Hümanizm Nedir?
Osmanlı’da kahve kültürü, Osmanlı’da kahve isimleri..
Amerika’da Ayrımcı Politikalar ve Siyahi Mücadele Tarihi
Dünyanın İlk Destan Kahramanı: Gılgamış


kose yazarlari En Cok Okunanlar
Son 30 günde en çok okunanlar
En Cok Okunanlar










Basa git