A Yorum
  Acilis Sayfasi Yap Sik Kullanilanlara Ekle  

   
A yorum Kurum
iletisim
login
yayin ilkeleri...



yazi dizileri Ekitap Radyo

Yazı karekteri : (+) Büyük | (-) Küçük

MEDDAH

Kategori Kategori: Nalına Mıhına | Yorumlar 0 Yorum | Yazar Yazan: Metin Atamer | 21 Şubat 2024 12:24:33

Bilmiyorum kaçınızın hatıralarında ‘Hayali Küçük Ali’ vardır. Televizyon'un 1968 yılında ülkemize giriş yapması evvelinde bizim perdelerimiz vardı. Kimi zaman sinema, kimi zaman ise Karagöz ve Hacivat karakterlerinin bir çubuk marifetiyle oynatıldığı perde oyunları vardı. İlkokula gittiğimiz senelerde zaman zaman okulda Hayali Küçük Ali adıyla bilinen, asıl adı Mehmet Muhittin Sevilen olan kişi tarafından, perdede Karagöz ve Hacivat oyunu sergilenir, eğlenerek izlerdik. Mehmet Sevilen’in 1886 İstanbul doğumlu olduğu bilinir.

İstanbul’un çeşitli semtlerinde sanat icra eden Hayali Ömer Efendi, Hayali Memduh Efendi, Hayali Arap Cemal, Hayali Sobacı Ömer Efendi, Hayali Serçe Mehmet Efendi ve Hayali katip Salih Efendi gibi gölge oyunlarında söz sahibi olan ustaları seyreden Muhittin Sevilen’in, çocukluğunda onlardan ilham almış olduğu bilinir. Onların yanında çıraklık dönemini yaşamış bir gölge sanatçısıdır, Hayali Küçük Ali. Benim de birkaç kez onun gösterilerini izleme fırsatım olmuştu.



Hacivat’la Karagöz gerçekte yaşamış mı, yoksa yaşamamış mı, kesin bilinmemekle birlikte, zamanın sosyal yaşamının birçok yönlerinin yansıtıldığı bir gösteri sanatı olduğu bilinir.

Rivayet odur ki Orhan Gazi Bursa’yı aldıktan sonra, Orhan Gazi adı ile camii inşaatının Bursa surlarının dışında yapılmasını ister. Bugün Atatürk caddesine yakın bir yerde inşa edilen bu camide, Karagöz demirci ustası, Hacivat ise duvarcı ustası olarak çalışır. Karagöz ve Hacivat çalışma sürecinde verilen molalarda ortaya koydukları oyunlarla çalışan diğer ustaları eğlendirir, bu nedenle inşaat gecikmeye başlar. Bu eğlendirme aslında hem güldürme hem de düşündürme esasına dayanır.

Karagöz oyunda ana karakter olarak görünür. Tedrisat görmemiş, cesur, tepkilerini çabuk açığa vuran, çabuk öfkelenip kavga eden, yalancılığa ve ikiyüzlülüğe tahammülü olmayan gerçekçi bir halk adamıdır. Halk diliyle konuşur. Kelimeleri ters anlar, anladığı şekli ile ters cevap verir. Hacivat ise tam tersi bir karakter sergiler. Asude bir hayatı olan Hacivat sinirlenmez, teskin eden, problemlere çare arayan bir karakter sergiler. İkisinin bu eğlenceli oyunlarını cami inşaatında çalışanlar seyreder, bu nedenle caminin yapımı gecikir.

Yine tevatür odur ki, Orhan Gazi, Hacivat ve Karagöz’e, çalışan işçileri geciktirmemelerini yoksa kellerini alacağını söyler. Ancak huylu huyundan vazgeçemez. Hacivat’la Karagöz oyunlarını icra etmekte devam eder ve cami inşaatı gecikir. Sonunda her ikisi de idam edilir.

Bugün Çekirge semtine giden yol üzerinde her ikisinin de sembolik figürleri, bir set üzerinde sergilenmektedir.
Bu sanatı devam ettiren Hayali Küçük Ali 1900 yılında İstanbul’da, Draman semtinde HIMHIMLI MANDRA adı ile ilk oyununda büyük ilgi çekmiş ve beğeni toplamıştır. Osmanlı döneminde böyle bir sanat icra etmek için özel izinler gerektiğinden, Hayali Küçük Ali’nin, Şehremininden aldığı icra belgesinde şu ibareler bulunur: ''Mevlana kapı yokuşunda Velet Karabaş Mahallesinde Çarıkhane sokağında 16 numaralı hanede mukim bâlâya, fotoğrafı ilişik Ali Efendiye, edep ve terbiye dairesinde hikaye söylemek, meddahlık yapmak ve hayal oynatmak için müsaade edildiğini bildirir işbu vesika kılındı.''

Mehmet Muhittin Sevilen’i çocukluğumda birkaç kez izlemiştim. Radyo ve Televizyon’da da programlarını izlediğim oldu. Muhittin Sevilen, meddahlık üzerine kitapları da bulunan bir sanatçıdır. Ayrıca Halk Evleri’nde öğretmenlik yapmıştır. Birçok öğrenciyi yetiştirdiği bilinir.

Hacivat ve Karagöz oyununun özelliğinin hiç bozulmadan günümüze kadar ulaşmasında büyük katkıları olmuş bir sanatçıdır Hayali Küçük Ali. Hatta hasta yatağında bile sanatı konusunda kasetler doldurup, meddahlık ve Perde oyununun günümüze kadar ulaşmasında verdiği katkıları yok sayamayız.

Bütün oyunlarının sonunda Hacivat, Karagöz’e hep şöyle söyler: ‘Yıktın Perdeyi Eyledin Viran, Varayım Sahibine Haber Vereyim Heman.’

Günümüzde yaşadığımız hukuka aykırı olayların merkezinde ülke yönetiminin olması, ve de milletin gözüne baka baka yapması, size de bir orta oyununu anımsatmıyor mu? Çubuklara bağlı figürlerin arkasında iki el onları oynatmakta.

Kameralara kapalı bir konumda, yerel seçimlerde oy pusulası sıralamasında, hep aynı partinin 1. sırada çıkması tesadüf eseri midir? Yoksa görülmeyen elin içinde hazır bir topun kasenin içine girip çıkmasını, orta oyunu mu olarak seyredeceğiz?

Yüksek Seçim Kurulu tarafından adaylığı kabul edilmiş bulunan bir vatandaşın, Milletin oyu ile VEKİL seçildikten sonra, tutuklu olarak bir yerde alıkonması konusunda, Anayasa Mahkemesinin vermiş olduğu kararı, yerel mahkemenin uygulamaması sizce yine ORTA OYUNU değil mi?

Durum bu halde sabit dururken, Büyük Millet Meclisi Başkanı yurtdışında iken, işgüzar Başkan vekilinin, Saraydan aldığı talimatla, Hatay Millet Vekili Atalay’ın vekilliğinin düşürülmesi teskeresini okutturmasının, MEDDAH‘lık gibi algılandığını düşünmekteyim. Hatay milletvekili ATALAY’ın vekilliğini sona erdirmek için hazırlanan senaryo da, bir orta oyunu mizanseni sezmiyor musunuz?

Hayali Küçük Ali yaşasaydı bu günlerde, oyun sonundaki Hacivat’ın repliğini, meclisteki Başkan Vekilinin yapmış olduğu eylem için nasıl söylerdi: ‘Yıktın Perdeyi Eyledin Viran, Varayım Anayasayı Yazanlara Haber Vereyim Heman’ diye bir sözüm geldi söyledim hem nalına hem mıhına.




Facebook'ta paylaş   |   Twitter'da paylaş


 | Puan: 10 / 1 Oy | Yazdırılabilir SayfaYazdır

Yorumlar


Henüz Yorum Yazılmamış

Yorum Yazın



KalınİtalikAltçizgiliLink  
Simge Ekle

    

    

    

    







BİZİM RADYO
radyo.ayorum.com'a HOŞ GELDİNİZ
Erdoğan'ın tek hedefi iktidarını korumak…
İşçiyi Bırak Kutlasın
Erişim engeli sonrası X'te Ekrem İmamoğlu akımı

Hayatta kalma mücadelesinden kesintisiz şiddetin itici gücüne.
Demokrasi Krizde mi? Gözden Kaçırmamanız Gereken 5 Sarsıcı Gerçek
10 soruda Trump'ın Gazze için sunduğu barış planı
İngiltere, Avustralya ve Kanada, BM Genel Kurulu öncesi tarihi adımla Filistin’i tanıdı.
Nepal, Bangladeş ve Sri Lanka’da halk liderleri devirdi.

Türkiye'de yoksulluk sınırı 88 bin liraya dayandı.
KKM'nin ülkeye maliyeti ne kadar oldu?
ABD'de gümrük gelirlerindeki artış, Temmuz'da rekor harcamalarla yükselen bütçe açığını frenleyemedi…
Çin yapay zekayla “yumuşak gücünü” artırıyor.
Avrupa nasıl Çin'le ABD'nin arasında kaldı?

Gençlerden sonra emekliler de yurtdışına gidiyor.
Cilt kanseri oranında dünyada başı çeken Avustralya'da güneş kremi skandalı.
Dünya Sağlık Örgütü: '7 Ağustos'ta Türkiye'de maymun çiçeği tespit edildi'
Yeni Zelanda'dan yeni turist politikası…
Dünyanın en eğlenceli 40 ülkesi seçildi.

Osman Hamdi Bey’i bilmeyen varsa bile herhalde Kaplumbağa Terbiyecisi’ni bilmeyen yoktur ya “Mihrap” tablosu...
JAK İHMALYAN'DAN: “RESİM ANLAYIŞIM”
Jak İhmalyan sergisi İstanbul'da
MADELEİNE RİFFAUD, 1924-2024
KOLLEKTİF OYNAMALI KAZANMAK İÇİN

Adalet Kavramına Filozofların Gözünden Bir Yolculuk
KE.KE.ME. (KKM)
Yapay Zeka Felsefesi
Tutunarak kalmak mı? Bulanmadan donmadan akmak mı?
Tokyo’dan Hasanlar’a, Kudüs’te bir mahkemeden bizim buralara…

Yeryüzünü fırına çeviren atmosfer olayı: Isı kubbesi
Dünyanın hareket halindeki en eski buzdağlarından biri yaban hayatı cenneti ile çarpışabilir
Yarasaların azalmasıyla bebek ölümlerinin ilişkili olduğu ortaya çıktı.
AB İklim İzleme Servisi: 2024 yazı kaydedilen en sıcak yaz oldu.
Akdeniz'deki yaşam yok oluşun eşiğine gelmiş.

WhoFi: Wi-Fi sinyaliyle kimlik tespiti dönemi başlıyor.
500 yıllık Da Vinci çizimi sessiz drone teknolojisine ilham verdi.
Çin, HDMI ve DisplayPort alternatifini piyasaya sürdü.
Telefonlar depremi 30 saniye önce bildirdi…
Çin'den gövde gösterisi: Yarı maratonda robotlar insanlarla yarıştı…

Amerika kıtasında 'olmaması gereken' yeni bir insan türü keşfedildi: Checua nedir? Türkler ile bağlantıları var mı?
NASA'nın en kuvvetli teleskobu, evrendeki beklenmedik gelişmeyi ortaya koydu.
İncil'de sözü edilen mistik ağaç 1000 yıllık tohumla yeniden yetiştirildi.
Karıncaların 66 milyon yıldır tarım yaptığı ortaya çıktı.
Antik Mısır'daki popüler masa oyununun şaşırtıcı kökenleri ortaya çıktı.

Türkiye’de üniversite mezunlarının geliri Avrupa’nın en düşük seviyesinde…
Gerçek işsizlik yüzde 29,6!
Türkiye’de tek kişilik
UNICEF raporunda Türkiye'deki çocuklar son sıralarda
AP'den Türkiye'ye sert mesaj: Kriterler müzakere edilemez

AKIL...
KISA KESİLMİŞLER, AĞUSTOS 2025
ÖZERK, FEDERAL, KONFEDERAL
MÜNİH, 30 EYLÜL
DİL DEMİŞKEN

HUKUK KARGAŞASI
HAİN Mİ ARARSINIZ
KANAS
Kayyum
BU VATAN

Mimar Sinan: Bir Dehanın Yükselişi ve Osmanlı Mimarisinin Zirvesi
İskandinav Göçleri ve Vikinglerin Avrupa Üzerindeki Etkisi
Hümanizm Nedir?
Osmanlı’da kahve kültürü, Osmanlı’da kahve isimleri..
Amerika’da Ayrımcı Politikalar ve Siyahi Mücadele Tarihi


kose yazarlari En Cok Okunanlar
Son 30 günde en çok okunanlar
En Cok Okunanlar










Basa git