A Yorum
  Acilis Sayfasi Yap Sik Kullanilanlara Ekle  

   
A yorum Kurum
iletisim
login
yayin ilkeleri...



yazi dizileri

Yazı karekteri : (+) Büyük | (-) Küçük

MEDDAH

Kategori Kategori: Nalına Mıhına | Yorumlar 0 Yorum | Yazar Yazan: Metin Atamer | 21 Şubat 2024 12:24:33

Bilmiyorum kaçınızın hatıralarında ‘Hayali Küçük Ali’ vardır. Televizyon'un 1968 yılında ülkemize giriş yapması evvelinde bizim perdelerimiz vardı. Kimi zaman sinema, kimi zaman ise Karagöz ve Hacivat karakterlerinin bir çubuk marifetiyle oynatıldığı perde oyunları vardı. İlkokula gittiğimiz senelerde zaman zaman okulda Hayali Küçük Ali adıyla bilinen, asıl adı Mehmet Muhittin Sevilen olan kişi tarafından, perdede Karagöz ve Hacivat oyunu sergilenir, eğlenerek izlerdik. Mehmet Sevilen’in 1886 İstanbul doğumlu olduğu bilinir.

İstanbul’un çeşitli semtlerinde sanat icra eden Hayali Ömer Efendi, Hayali Memduh Efendi, Hayali Arap Cemal, Hayali Sobacı Ömer Efendi, Hayali Serçe Mehmet Efendi ve Hayali katip Salih Efendi gibi gölge oyunlarında söz sahibi olan ustaları seyreden Muhittin Sevilen’in, çocukluğunda onlardan ilham almış olduğu bilinir. Onların yanında çıraklık dönemini yaşamış bir gölge sanatçısıdır, Hayali Küçük Ali. Benim de birkaç kez onun gösterilerini izleme fırsatım olmuştu.



Hacivat’la Karagöz gerçekte yaşamış mı, yoksa yaşamamış mı, kesin bilinmemekle birlikte, zamanın sosyal yaşamının birçok yönlerinin yansıtıldığı bir gösteri sanatı olduğu bilinir.

Rivayet odur ki Orhan Gazi Bursa’yı aldıktan sonra, Orhan Gazi adı ile camii inşaatının Bursa surlarının dışında yapılmasını ister. Bugün Atatürk caddesine yakın bir yerde inşa edilen bu camide, Karagöz demirci ustası, Hacivat ise duvarcı ustası olarak çalışır. Karagöz ve Hacivat çalışma sürecinde verilen molalarda ortaya koydukları oyunlarla çalışan diğer ustaları eğlendirir, bu nedenle inşaat gecikmeye başlar. Bu eğlendirme aslında hem güldürme hem de düşündürme esasına dayanır.

Karagöz oyunda ana karakter olarak görünür. Tedrisat görmemiş, cesur, tepkilerini çabuk açığa vuran, çabuk öfkelenip kavga eden, yalancılığa ve ikiyüzlülüğe tahammülü olmayan gerçekçi bir halk adamıdır. Halk diliyle konuşur. Kelimeleri ters anlar, anladığı şekli ile ters cevap verir. Hacivat ise tam tersi bir karakter sergiler. Asude bir hayatı olan Hacivat sinirlenmez, teskin eden, problemlere çare arayan bir karakter sergiler. İkisinin bu eğlenceli oyunlarını cami inşaatında çalışanlar seyreder, bu nedenle caminin yapımı gecikir.

Yine tevatür odur ki, Orhan Gazi, Hacivat ve Karagöz’e, çalışan işçileri geciktirmemelerini yoksa kellerini alacağını söyler. Ancak huylu huyundan vazgeçemez. Hacivat’la Karagöz oyunlarını icra etmekte devam eder ve cami inşaatı gecikir. Sonunda her ikisi de idam edilir.

Bugün Çekirge semtine giden yol üzerinde her ikisinin de sembolik figürleri, bir set üzerinde sergilenmektedir.
Bu sanatı devam ettiren Hayali Küçük Ali 1900 yılında İstanbul’da, Draman semtinde HIMHIMLI MANDRA adı ile ilk oyununda büyük ilgi çekmiş ve beğeni toplamıştır. Osmanlı döneminde böyle bir sanat icra etmek için özel izinler gerektiğinden, Hayali Küçük Ali’nin, Şehremininden aldığı icra belgesinde şu ibareler bulunur: ''Mevlana kapı yokuşunda Velet Karabaş Mahallesinde Çarıkhane sokağında 16 numaralı hanede mukim bâlâya, fotoğrafı ilişik Ali Efendiye, edep ve terbiye dairesinde hikaye söylemek, meddahlık yapmak ve hayal oynatmak için müsaade edildiğini bildirir işbu vesika kılındı.''

Mehmet Muhittin Sevilen’i çocukluğumda birkaç kez izlemiştim. Radyo ve Televizyon’da da programlarını izlediğim oldu. Muhittin Sevilen, meddahlık üzerine kitapları da bulunan bir sanatçıdır. Ayrıca Halk Evleri’nde öğretmenlik yapmıştır. Birçok öğrenciyi yetiştirdiği bilinir.

Hacivat ve Karagöz oyununun özelliğinin hiç bozulmadan günümüze kadar ulaşmasında büyük katkıları olmuş bir sanatçıdır Hayali Küçük Ali. Hatta hasta yatağında bile sanatı konusunda kasetler doldurup, meddahlık ve Perde oyununun günümüze kadar ulaşmasında verdiği katkıları yok sayamayız.

Bütün oyunlarının sonunda Hacivat, Karagöz’e hep şöyle söyler: ‘Yıktın Perdeyi Eyledin Viran, Varayım Sahibine Haber Vereyim Heman.’

Günümüzde yaşadığımız hukuka aykırı olayların merkezinde ülke yönetiminin olması, ve de milletin gözüne baka baka yapması, size de bir orta oyununu anımsatmıyor mu? Çubuklara bağlı figürlerin arkasında iki el onları oynatmakta.

Kameralara kapalı bir konumda, yerel seçimlerde oy pusulası sıralamasında, hep aynı partinin 1. sırada çıkması tesadüf eseri midir? Yoksa görülmeyen elin içinde hazır bir topun kasenin içine girip çıkmasını, orta oyunu mu olarak seyredeceğiz?

Yüksek Seçim Kurulu tarafından adaylığı kabul edilmiş bulunan bir vatandaşın, Milletin oyu ile VEKİL seçildikten sonra, tutuklu olarak bir yerde alıkonması konusunda, Anayasa Mahkemesinin vermiş olduğu kararı, yerel mahkemenin uygulamaması sizce yine ORTA OYUNU değil mi?

Durum bu halde sabit dururken, Büyük Millet Meclisi Başkanı yurtdışında iken, işgüzar Başkan vekilinin, Saraydan aldığı talimatla, Hatay Millet Vekili Atalay’ın vekilliğinin düşürülmesi teskeresini okutturmasının, MEDDAH‘lık gibi algılandığını düşünmekteyim. Hatay milletvekili ATALAY’ın vekilliğini sona erdirmek için hazırlanan senaryo da, bir orta oyunu mizanseni sezmiyor musunuz?

Hayali Küçük Ali yaşasaydı bu günlerde, oyun sonundaki Hacivat’ın repliğini, meclisteki Başkan Vekilinin yapmış olduğu eylem için nasıl söylerdi: ‘Yıktın Perdeyi Eyledin Viran, Varayım Anayasayı Yazanlara Haber Vereyim Heman’ diye bir sözüm geldi söyledim hem nalına hem mıhına.




Facebook'ta paylaş   |   Twitter'da paylaş


 | Puan: 10 / 1 Oy | Yazdırılabilir SayfaYazdır

Yorumlar


Henüz Yorum Yazılmamış

Yorum Yazın



KalınİtalikAltçizgiliLink  
Simge Ekle

    

    

    

    







'Büyük Osmanlı Soygunu': 10 maddede Eric Adams davası…
İSTİHAB HADDİ
Türbülans vakaları iklim değişikliği etkisi mi?
Dünyanın gözü kulağı Ortadoğuda: İran-İsrail gerilimi tırmanıyor.
İsrail, Gazze'de yardım konvoyunu hedef aldı: Biri Avustralyalı 7 kişi öldürüldü

TRUMPİST BİR DÜNYADA ERTESİ GÜN
Seküler Yahudiler rahatsız: "İsrail, İran olacak"
Avusturya seçimleri: Aşırı sağ sandıktan birinci çıktı.
Avustralya binlerce vatandaşına Lübnan'ı terk etmelerini tavsiye etti.
New York Belediye Başkanı Türkiye'den rüşvet mi aldı?

Türkiye işçiler için bir cehennem
İkinci Trump dönemi: Küresel ekonomi nasıl etkilenecek?
AB, çoğunluk sağlanamamasına rağmen Çinli elektrikli araçlara ek gümrük vergisini onayladı.
Türkiye'de ekonomi politikaları konkordato ve iflasları patlattı.
Türkiye'de açlık sınırı 20 bin TL'ye dayandı

Türkiye'de Covid-19 salgını yaşam süresini azalttı.
Uzmanlar uyardı: "Uzun yaşayanlardan tavsiye almayın"
Fahri Kiamil
İki annenin başlattığı akıllı telefon karşıtı hareket çığ gibi büyüdü
Afganistan'da onlarca arkeolojik alan buldozerle yıkılarak yağmaya açıldı.

"İNEK BAYRAMI" ekitap
Dünya tarihini şekillendiren 6 içecek türü
Taş Kağıt Makas Oyunu (Jan Ken Pon)
"DUHOK KONUŞUYOR" ekitap
ENTERNASYONAL

Tokyo’dan Hasanlar’a, Kudüs’te bir mahkemeden bizim buralara…
“KADERİMİZ DIŞARDAN YAZILAMAZ - DIŞARI KADERİ BELİRLEYEMEZ…”
Niyetime İlham
KİBİRLİ GÜÇ ZEHİR - ERDEMLİ BİLİM PANZEHİR
KARARLILIK - KİŞİSEL ALTYAPI

Yarasaların azalmasıyla bebek ölümlerinin ilişkili olduğu ortaya çıktı.
AB İklim İzleme Servisi: 2024 yazı kaydedilen en sıcak yaz oldu.
Akdeniz'deki yaşam yok oluşun eşiğine gelmiş.
Su üzerindeki iklim değişikliği baskısı Türkiye'yi su fakiri olmaya sürüklüyor.
Türkiye ve Yunanistan'daki kültürel miras alanlarının en az üçte biri yükselen deniz seviyesinin tehdidi altında.

Türkiye, kişisel verileri en çok sızdırılan 19.ülke
Apple otomobili ABD'de üretime bir adım daha yaklaştı.
Yaşgünün Kutlu Olsun James Webb Uzay Teleskobu
Su ve deterjan olmadan çalışan bir çamaşır makinesi
Akıl okuyabilen robot tasarladılar

İncil'de sözü edilen mistik ağaç 1000 yıllık tohumla yeniden yetiştirildi.
Karıncaların 66 milyon yıldır tarım yaptığı ortaya çıktı.
Antik Mısır'daki popüler masa oyununun şaşırtıcı kökenleri ortaya çıktı.
At binmenin kökenine dair ezber bozuldu.
Stephen Hawking'in ünlü paradoksu çözülmüş olabilir: Kara delikler aslında yok mu?

2023 yılında Türkye’de çocukların cinsel istismarı hakkında 40.000'den fazla dosya açıldı.
Çalışanların geliri son 20 yılda azaldı.
Türkiye’den göç eden Türklerin sayısında 5 yılda %243 artış
BM: Dünya nüfusu 2084'ten itibaren gerileyecek
Dünya nüfusunun ruh sağlığı giderek bozuluyor

Madeleine Riffaud est partie
GELDİKLERİ GİBİ GİDERLER
JOYCE BLAU, 18 Mart 1932-24 Ekim 2024
HIZLANAN TARİH
DERTLİ-MİR-DÖNE

Nereden Geldi Nereye Gidiyor
Atamın Sözleri
Cumhuriyet 101 Yaşında
Kadın ve Erkek
MAZRUF

Mimar Sinan: Bir Dehanın Yükselişi ve Osmanlı Mimarisinin Zirvesi
İskandinav Göçleri ve Vikinglerin Avrupa Üzerindeki Etkisi
Hümanizm Nedir?
Osmanlı’da kahve kültürü, Osmanlı’da kahve isimleri..
Amerika’da Ayrımcı Politikalar ve Siyahi Mücadele Tarihi


kose yazarlari En Cok Okunanlar
Son 30 günde en çok okunanlar
En Cok Okunanlar










Basa git