A Yorum
  Acilis Sayfasi Yap Sik Kullanilanlara Ekle  

   
A yorum Kurum
iletisim
login
yayin ilkeleri...



yazi dizileri

Yazı karekteri : (+) Büyük | (-) Küçük

MEDDAH

Kategori Kategori: Nalına Mıhına | Yorumlar 0 Yorum | Yazar Yazan: Metin Atamer | 21 Şubat 2024 12:24:33

Bilmiyorum kaçınızın hatıralarında ‘Hayali Küçük Ali’ vardır. Televizyon'un 1968 yılında ülkemize giriş yapması evvelinde bizim perdelerimiz vardı. Kimi zaman sinema, kimi zaman ise Karagöz ve Hacivat karakterlerinin bir çubuk marifetiyle oynatıldığı perde oyunları vardı. İlkokula gittiğimiz senelerde zaman zaman okulda Hayali Küçük Ali adıyla bilinen, asıl adı Mehmet Muhittin Sevilen olan kişi tarafından, perdede Karagöz ve Hacivat oyunu sergilenir, eğlenerek izlerdik. Mehmet Sevilen’in 1886 İstanbul doğumlu olduğu bilinir.

İstanbul’un çeşitli semtlerinde sanat icra eden Hayali Ömer Efendi, Hayali Memduh Efendi, Hayali Arap Cemal, Hayali Sobacı Ömer Efendi, Hayali Serçe Mehmet Efendi ve Hayali katip Salih Efendi gibi gölge oyunlarında söz sahibi olan ustaları seyreden Muhittin Sevilen’in, çocukluğunda onlardan ilham almış olduğu bilinir. Onların yanında çıraklık dönemini yaşamış bir gölge sanatçısıdır, Hayali Küçük Ali. Benim de birkaç kez onun gösterilerini izleme fırsatım olmuştu.



Hacivat’la Karagöz gerçekte yaşamış mı, yoksa yaşamamış mı, kesin bilinmemekle birlikte, zamanın sosyal yaşamının birçok yönlerinin yansıtıldığı bir gösteri sanatı olduğu bilinir.

Rivayet odur ki Orhan Gazi Bursa’yı aldıktan sonra, Orhan Gazi adı ile camii inşaatının Bursa surlarının dışında yapılmasını ister. Bugün Atatürk caddesine yakın bir yerde inşa edilen bu camide, Karagöz demirci ustası, Hacivat ise duvarcı ustası olarak çalışır. Karagöz ve Hacivat çalışma sürecinde verilen molalarda ortaya koydukları oyunlarla çalışan diğer ustaları eğlendirir, bu nedenle inşaat gecikmeye başlar. Bu eğlendirme aslında hem güldürme hem de düşündürme esasına dayanır.

Karagöz oyunda ana karakter olarak görünür. Tedrisat görmemiş, cesur, tepkilerini çabuk açığa vuran, çabuk öfkelenip kavga eden, yalancılığa ve ikiyüzlülüğe tahammülü olmayan gerçekçi bir halk adamıdır. Halk diliyle konuşur. Kelimeleri ters anlar, anladığı şekli ile ters cevap verir. Hacivat ise tam tersi bir karakter sergiler. Asude bir hayatı olan Hacivat sinirlenmez, teskin eden, problemlere çare arayan bir karakter sergiler. İkisinin bu eğlenceli oyunlarını cami inşaatında çalışanlar seyreder, bu nedenle caminin yapımı gecikir.

Yine tevatür odur ki, Orhan Gazi, Hacivat ve Karagöz’e, çalışan işçileri geciktirmemelerini yoksa kellerini alacağını söyler. Ancak huylu huyundan vazgeçemez. Hacivat’la Karagöz oyunlarını icra etmekte devam eder ve cami inşaatı gecikir. Sonunda her ikisi de idam edilir.

Bugün Çekirge semtine giden yol üzerinde her ikisinin de sembolik figürleri, bir set üzerinde sergilenmektedir.
Bu sanatı devam ettiren Hayali Küçük Ali 1900 yılında İstanbul’da, Draman semtinde HIMHIMLI MANDRA adı ile ilk oyununda büyük ilgi çekmiş ve beğeni toplamıştır. Osmanlı döneminde böyle bir sanat icra etmek için özel izinler gerektiğinden, Hayali Küçük Ali’nin, Şehremininden aldığı icra belgesinde şu ibareler bulunur: ''Mevlana kapı yokuşunda Velet Karabaş Mahallesinde Çarıkhane sokağında 16 numaralı hanede mukim bâlâya, fotoğrafı ilişik Ali Efendiye, edep ve terbiye dairesinde hikaye söylemek, meddahlık yapmak ve hayal oynatmak için müsaade edildiğini bildirir işbu vesika kılındı.''

Mehmet Muhittin Sevilen’i çocukluğumda birkaç kez izlemiştim. Radyo ve Televizyon’da da programlarını izlediğim oldu. Muhittin Sevilen, meddahlık üzerine kitapları da bulunan bir sanatçıdır. Ayrıca Halk Evleri’nde öğretmenlik yapmıştır. Birçok öğrenciyi yetiştirdiği bilinir.

Hacivat ve Karagöz oyununun özelliğinin hiç bozulmadan günümüze kadar ulaşmasında büyük katkıları olmuş bir sanatçıdır Hayali Küçük Ali. Hatta hasta yatağında bile sanatı konusunda kasetler doldurup, meddahlık ve Perde oyununun günümüze kadar ulaşmasında verdiği katkıları yok sayamayız.

Bütün oyunlarının sonunda Hacivat, Karagöz’e hep şöyle söyler: ‘Yıktın Perdeyi Eyledin Viran, Varayım Sahibine Haber Vereyim Heman.’

Günümüzde yaşadığımız hukuka aykırı olayların merkezinde ülke yönetiminin olması, ve de milletin gözüne baka baka yapması, size de bir orta oyununu anımsatmıyor mu? Çubuklara bağlı figürlerin arkasında iki el onları oynatmakta.

Kameralara kapalı bir konumda, yerel seçimlerde oy pusulası sıralamasında, hep aynı partinin 1. sırada çıkması tesadüf eseri midir? Yoksa görülmeyen elin içinde hazır bir topun kasenin içine girip çıkmasını, orta oyunu mu olarak seyredeceğiz?

Yüksek Seçim Kurulu tarafından adaylığı kabul edilmiş bulunan bir vatandaşın, Milletin oyu ile VEKİL seçildikten sonra, tutuklu olarak bir yerde alıkonması konusunda, Anayasa Mahkemesinin vermiş olduğu kararı, yerel mahkemenin uygulamaması sizce yine ORTA OYUNU değil mi?

Durum bu halde sabit dururken, Büyük Millet Meclisi Başkanı yurtdışında iken, işgüzar Başkan vekilinin, Saraydan aldığı talimatla, Hatay Millet Vekili Atalay’ın vekilliğinin düşürülmesi teskeresini okutturmasının, MEDDAH‘lık gibi algılandığını düşünmekteyim. Hatay milletvekili ATALAY’ın vekilliğini sona erdirmek için hazırlanan senaryo da, bir orta oyunu mizanseni sezmiyor musunuz?

Hayali Küçük Ali yaşasaydı bu günlerde, oyun sonundaki Hacivat’ın repliğini, meclisteki Başkan Vekilinin yapmış olduğu eylem için nasıl söylerdi: ‘Yıktın Perdeyi Eyledin Viran, Varayım Anayasayı Yazanlara Haber Vereyim Heman’ diye bir sözüm geldi söyledim hem nalına hem mıhına.




Facebook'ta paylaş   |   Twitter'da paylaş


 | Puan: 10 / 1 Oy | Yazdırılabilir SayfaYazdır

Yorumlar


Henüz Yorum Yazılmamış

Yorum Yazın



KalınİtalikAltçizgiliLink  
Simge Ekle

    

    

    

    







Dünyanın gözü kulağı Ortadoğuda: İran-İsrail gerilimi tırmanıyor.
İsrail, Gazze'de yardım konvoyunu hedef aldı: Biri Avustralyalı 7 kişi öldürüldü
DEVLET-ULUSTAN FEDERASYONA, ekitap
Dünyada altın madenciliği nasıl yapılıyor, kazalar ne kadar yaygın?
Afganistan: Aktivistlerden kadınlar için online dergi

AB, Türkiye'ye verdiği mülteci fonunun nasıl harcandığını öğrenemiyor.
Avustralya Dışişleri Bakanı Wong: Filistin'i tanımaya hazırız.
İngiltere'de polis, silah ruhsatı almak isteyenlerin eşleriyle de mülakat yapmaya başladı.
Beterin beteri var!
Sağ popülistler ilk kez AB Parlamentosu'nun kontrolünü ele geçirebilir…

Yoksulluk sınırı bir yılda 24 bin TL arttı.
Türkiye son 20 yılda faize 563 milyar dolar ödedi
Uber Avustralya'da taksi şoförlerine 178 milyon ABD dolar tazminat ödeyecek
Çin 2024 ekonomi hedeflerini açıkladı
Almanya'daki Türk doktor sayısı 2 bin 600'ü geçti

Fahri Kiamil
İki annenin başlattığı akıllı telefon karşıtı hareket çığ gibi büyüdü
Afganistan'da onlarca arkeolojik alan buldozerle yıkılarak yağmaya açıldı.
Franz Kolschitzky: Viyana Kuşatması'ndan Kalan Kahveleri Değerlendiren Girişimci
Kış güneşi arayan Britanyalıların adresi Türkiye

"İNEK BAYRAMI" ekitap
Dünya tarihini şekillendiren 6 içecek türü
Taş Kağıt Makas Oyunu (Jan Ken Pon)
"DUHOK KONUŞUYOR" ekitap
ENTERNASYONAL

KİBİRLİ GÜÇ ZEHİR - ERDEMLİ BİLİM PANZEHİR
KARARLILIK - KİŞİSEL ALTYAPI
TARİHSEL KİŞİLİK
TARİHSEL İNSAN
SÜREÇ VE TARİHSEL ÖZNE

'Yeşil İslam' Endonezya'yı iklim çöküşünden kurtarabilir mi?
İsviçreli kadınlar AİHM'de görülen iklim değişikliği davasında zafer kazandı.
Yorgun dünya artık yavaş dönüyor
Avustralya’daki dev yosun ormanlarını yapay zekâ koruyor
2023'te sıcaklık rekoru kırıldı

Apple otomobili ABD'de üretime bir adım daha yaklaştı.
Yaşgünün Kutlu Olsun James Webb Uzay Teleskobu
Su ve deterjan olmadan çalışan bir çamaşır makinesi
Akıl okuyabilen robot tasarladılar
Sanal Gerçeklik, Artırılmış Gerçeklik , Metaverse, Sanal Uzay Nedir?

Bilim insanı Matthieu Juncker ekosistemi gözlemlemek için ıssız adada 8 ay tek başına kalacak.
Beynine çip takılan kişinin düşünceleri 25 dakika boyunca okundu.
14 Mart Pi Günü, Günün Kutlu Olsun Pi !
Tüm canlılar için en ideal sıcak
Avustralya’da 350 kişinin konuştuğu yeni bir dil gelişti

2023'te 282 milyon insan açlık yaşadı.
Servet dağılımı adaletsizliği: Türkiye'de %1’lik kesim servetin %40’ını alıyor
BM Raporu: İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırısında soykırım suçu iddiası
Doğurganlık oranında 'büyük düşüş': Ülkelerin % 97'sinde nüfusun azalması bekleniyor
Dünya Mutluluk Raporu yayınlandı: Avusturalya listenin 10., Türkiye 98. sırasında yer aldı.

GEÇİTKALE'DEN GELİYORDU...
GENÇ BİR YAZARA BİRKAÇ TAVSİYE
DEĞİŞİYOR, YOKSULLAŞIYOR
“KİRAZ ZAMANI” SERÇELER, KİRAZ AĞACIMIZ, RAZZİA
Enflasyon Rehberi

UCUZ ET
Hesap
---İST
SANDIK
TAKSİ DURAĞI

İskandinav Göçleri ve Vikinglerin Avrupa Üzerindeki Etkisi
Hümanizm Nedir?
Osmanlı’da kahve kültürü, Osmanlı’da kahve isimleri..
Amerika’da Ayrımcı Politikalar ve Siyahi Mücadele Tarihi
Dünyanın İlk Destan Kahramanı: Gılgamış


kose yazarlari En Cok Okunanlar
Son 30 günde en çok okunanlar
En Cok Okunanlar










Basa git