NLP (Natural Language Processing) nedir diye başlayacak olursak, öncelikle Doğal Dil İşleme anlamına gelen bu soruya şu şekilde cevap vermek mümkündür. İnsan dilini, bilgisayarlar tarafından anlaşılabilir hale getirebilen bir yapay zeka alt dalıdır. Günümüzde birçok sektörde kullanılan NLP, doğal dilde yazılmış veya konuşulmuş verileri anlamlandırma, çeviri, sınıflandırma, özetleme, duygu analizi, konuşma tanıma gibi birçok alanda görevleri yerine getirebilmektedir.


NLP’nin Tanımı ve Yapısı

Doğal Dil İşleme, insan dilini bilgisayarlar tarafından anlaşılabilir hale getirme sürecidir. NLP, sentaks, morfoloji, semantik, pragmatik gibi dilbilgisi kurallarını ve çeşitli makine öğrenimi tekniklerini kullanarak doğal dildeki verileri işler.

NLP sistemi genellikle dört adımdan oluşur, bunlar

1.    Girdi verisinin ön işlemesi,
2.    Dil modelinin oluşturulması,
3.    Sonuçların değerlendirilmesi ve
4.    Sonuçların çıktısı

Ön işleme adımında, veriler temizlenir, normalleştirilir ve vektörleştirilir. Dil modeli oluşturma aşamasında, önceden eğitilmiş modeller veya veri setleri kullanılabilir. Sonuçların değerlendirilmesi aşamasında, doğru sonuçların elde edilmesi için modelin eğitimi ve ayarlaması yapılır. Son aşamada ise çıktılar işlenir ve son kullanıcılara sunulur.

NLP teknolojisi, veri işleme, bilgisayar programlama, yapay zeka ve dilbilim alanlarının kesiştiği bir teknolojidir ve bu alanın birçok farklı disiplinle de iç içe olduğunu görmekteyiz. Bu disiplinler arasında yapay zeka, bilgisayar bilimi, istatistik, veri madenciliği, dilbilim, psikoloji, nöroloji ve hatta sosyoloji ve antropoloji gibi alanlar bulunmaktadır.

Sonuç olarak, NLP, çeşitli disiplinlerin bir araya gelerek doğal dilin bilgisayar tarafından anlaşılabilir hale getirilmesi için çalışılan bir teknolojidir. Bu disiplinlerin işbirliği NLP’ nin geliştirilmesine ve insanlara daha fazla fayda sağlamasına olanak tanır.


NLP, yapay zeka alanında önemli bir yere sahiptir. Yapay zeka dediğimizde insan benzeri zekaya sahip makineler oluşturulma çabasını görmezden gelemeyiz. Bu amaçla, makinelerin doğal dildeki verileri anlamasını ve yorumlamasını sağlamak gerekmektedir ki NLP de bu amaca hizmet eden bir teknolojidir ve yapay zeka için temel bir bileşen olma özelliğini taşımaktadır. NLP’ nin günümüzde birçok alanda kullanıldığını görmekteyiz ve ayrıca bu teknoloji yapay zeka için de temel verileri sağlamaktadır.


5.    Özetleme: NLP teknolojisi, büyük metinleri özetlemek ve anahtar kelimeleri veya cümleleri çıkarmak için kullanılabilir. Bu teknoloji, gazete ve dergi makalelerinde kullanılan özetleme teknikleri için de kullanılır. Buna da örnek verecek olursak, SummarizeBot, IBM Watson ve OpenAI firmasının kullanıma sunduğu Chat GPT-3 ve GPT-4 versiyonları örnek olarak verilebilir. Bu araçlar ise kısaca NLP teknolojisini kullanarak e-postalar, web sayfaları ve diğer metinler gibi farklı türlerdeki belgeleri özetlemek için ve daha geniş kapsamda işlemler yapmak için tasarlanmış ve kullanıcıların hizmetine sunulmuşlarıdr.
Sonuç olarak NLP teknolojisi, insanların hayatını kolaylaştıran ve geliştiren bir teknolojidir. Birçok sektörde kullanılması ve insanlar için birçok fayda sağlamasının yanında bu teknoloji ile ilgili şeffaflık, veri gizliliği, önyargı ve toplumsal etkiler gibi bazı etik konuların da dikkate alınması gerektiği unutulmamalıdır. Her teknoloji gibi bu teknoloji de doğru kullanıldığında NLP teknolojisi, insanlarla makineler arasındaki iletişimin daha da gelişmesini sağlayacak ve gelecekte yapay zeka alanındaki gelişmelerde önemli bir rol oynayacaktır.