A Yorum
  Acilis Sayfasi Yap Sik Kullanilanlara Ekle  

   
A yorum Kurum
iletisim
login
yayin ilkeleri...



yazi dizileri

Yazı karekteri : (+) Büyük | (-) Küçük

EFLATUN

Kategori Kategori: Nalına Mıhına | Yorumlar 0 Yorum | Yazar Yazan: Metin Atamer | 20 Ağustos 2023 12:04:18

Çocukluğumda, Kurtuluş’ta oturduğumuz mahallenin bizden büyük delikanlıları vardı. Onlara saygı gösterirdik. İsimleri hala belleğimde. Ertan Gönen, Eflatun, Fahrettin, Korkut, Şahin, ve Doğan. Hepsi de, Ankara’da, Tıp eğitimi alarak çok değerli insanlar oldu. Bunların içinde Fahrettin, atletizm dalında 400 metre engelli rekorunu kırarak Avrupa'da madalya alan ilk Türk atleti oldu. Ertan ve Korkut, tıp fakültesi öğrenciliği yanında futbol oynayıp Hacettepe takımının önemli isimleri idi oldular.

Mahallemizin ağabeylerinin içinden Dr. Eflatun’u unutmam mümkün değildir. Eflatun ismi bana hep tarihten gelen bir karakteri çağrıştırır. Biz kendisine Eflatun deriz ama dünya onu Platon olarak tanır. Platon’un, MÖ 427 ile 347 arasında yaşadığı söylenir. Gerçek adı Aristokles olan Eflatun'un vücudu atletik yapıda ve omuzları geniş olduğundan, Yunanca'da geniş omuzlu insanlara takılan "PLATON"  lakabı uygun görülmüş.



Platon, Sokrat’ın talebesi olarak, yaşadığı süre içinde, kendi felsefesini topluma aktarmaya çalışan değerli bir düşünürdü. Biz onun yaşadığı çağı, antik Yunan çağı olarak biliriz. Hiç kuşku yoktur ki Platon’un dönemi ve sonrası, felsefe  doruk noktaya erişilmiştir.

Platon aynı zamanda Atina'daki "Akademi"  adlı felsefe okulunun kurucusudur. Bu Akademi'den yetişen diğer önemli düşünürlerden biri de Aristo'ydu. Hatta Hristiyanlık ve İslam dinlerinin Platon’un felsefesinden çok etkilendiği söylenir. O dönemde Atina, Halk Meclisi tarafından yönetiliyordu. Mecliste insanların ortaya çıkıp boş konuşmalarını, Platon sevmediği için, hep karşı çıkmaktaydı. Platon'un döneminde Atina, Peloponnes Savaşları sonucunda yenilmiş, Sparta'nın koruması altında, aristokrat bir yönetim ile idare edilmeye başlanmıştı.

Bu aslında Platon'un istediğine tam olarak uymasa da, Atina Halk Meclisi'nin değişmesini desteklemiş, fakat gelen yönetim tarafından hocası Sokrat'ın öldürülmesine karşı çıkmıştır. Platon ideal bir devlet mekanizmasını planlamış, fakat bunun yalnızca teoride kalması kendisini çok üzmüştür.

Platon, Syrakus’lu dostu Dion ile idari felsefe konusunda iyi anlaşırken, Dion, Syrakus'ta hükümdar olur. Ancak dostluk ile hükümdarlık uyumsuzdur ve Platon Atina’ya dönerken yolda Aigina’da esir düşer. Onu tanıyan bir filozof esaret ücretini ödeyerek Platon'u kurtarır. Atina'ya döndüğünde, toplumdaki insanların tamamının mutlu olacağı bir 'NOMOİ' yani yasalar yapıtının temelini atmaya başlar.

Platon’un felsefesinin ana temelinin beş ana unsuru bulunur. Bunların ilki 'BİLGİ'dir. Sonra 'İDEALLER' gelir. Bunları takip eden üçüncü öğe, ruhun ölümsüzlüğüdür. Bunun ardından evrenin oluşumu gelir, bu da "Cosmogonie" ile açıklanır. Sonuncusu ise 'Devlet'tir. Eflatun, Sokrat’tan edindiği öğretilerle mutlu bir yaşamın insan için yetkin bir hayat olduğuna inanır. Yetkin bir yaşam, ancak erdemli bir hayatla mümkündür, der Platon. Bu nedenle 'AHLAK' vazgeçilmez bir kavramdır.

Ayrıca Platon'un 'MAĞARA alegorisi' de önemlidir. Burada idealar arasında hiyerarşik bir yapı görürsünüz. Yapının üstünde 'İyilik' ideası, ve bunun temsilcisi güneş bulunur. Platon, duygularının esiri olmadan, düşünerek gerçeğin doğasını bulmaya çalışır. Bunu 'Platon Mağarası' ile tanımlar. Bu, hayali bir mağarada zincirlenmiş insanların duvara bakarak gerçek yerine arkalarında yanan ateşin oluşturduğu gölgelere baktıklarını anlatır. Bir kişi zincirlerini kırarsa, arkasına dönüp ateşe bakarak gerçeği görebilir.

Platon’un birçok şehir krallığını gözlemlediği, neyin doğru neyin yanlış olduğunu tefrik ederek, insanın mutluluğunu temel öge olarak alan bir felsefenin sahibi olduğunu anlarız.

Platona göre demokrasinin temel prensibi, halkın egemenliğidir. Ama milletin kendini yönetecekleri iyi seçebilmesi için yetişkin ve iyi eğitim görmüş olması şarttır, der Platon. Halk övülmeyi sever. Onun için güzel sözlü demagoglar, kötü de olsalar, başa geçebilirler. Oy toplamasını bilen herkes, devleti idare edebileceklerini düşünür. Aslında demokrasi, bir eğitim işidir. Eğitimsiz kitlelerle demokrasi uygulamasına geçilmeye çalışılırsa, o ‘OLİGARŞİ’ olur. Devam etmekte ısrar edilirse, sayısız demagoglar diktatörlere dönüşebilirler, diye ikaz eder Platon, her seferinde ve her eserinde.

İnsan yaşamında en önemli konunun, İNSAN ONURU olduğuna inanırım. Onur ise AHLAK ile tanımlanır. İyi ahlaklı insanlarda olmazsa olmaz, birkaç unsur vardır. Ahlaklı insan yalan söylemez, haram yemez, iftira atmaz, kul hakkına saygı gösterir, bilim ve irfana sahip çıkar, velhasıl onurlu bir insandır. Ahlaklı insan, din kitabımızda da Bakara suresi 129, 151, 172, 232; Al-i İmran suresi 77, 164; Nisâ suresi 49; Enfâl suresi 53; Tevbe suresi 103; Kehf suresi 19, 74; Nur suresi 21, 28, 30 ayetlerinde öğütlenen değerlere uyar. Hatta aksi davranışta derin azapların var olduğunu söyler bu ayetlerde.

Eflatun yaşasaydı bu yıllarda, birçok teorisinin ne kadar doğruyu yansıttığını örneklerle kanıtlar, sayısız demagogların diktatöre dönüştüğünü ispatlamış olurdu diye bir sözüm geldi söyledim, hem nalına hem mıhına.

Facebook'ta paylaş   |   Twitter'da paylaş


 | Puan: 10 / 1 Oy | Yazdırılabilir SayfaYazdır

Yorumlar


Henüz Yorum Yazılmamış

Yorum Yazın



KalınİtalikAltçizgiliLink  
Simge Ekle

    

    

    

    







'Büyük Osmanlı Soygunu': 10 maddede Eric Adams davası…
İSTİHAB HADDİ
Türbülans vakaları iklim değişikliği etkisi mi?
Dünyanın gözü kulağı Ortadoğuda: İran-İsrail gerilimi tırmanıyor.
İsrail, Gazze'de yardım konvoyunu hedef aldı: Biri Avustralyalı 7 kişi öldürüldü

TRUMPİST BİR DÜNYADA ERTESİ GÜN
Seküler Yahudiler rahatsız: "İsrail, İran olacak"
Avusturya seçimleri: Aşırı sağ sandıktan birinci çıktı.
Avustralya binlerce vatandaşına Lübnan'ı terk etmelerini tavsiye etti.
New York Belediye Başkanı Türkiye'den rüşvet mi aldı?

Türkiye işçiler için bir cehennem
İkinci Trump dönemi: Küresel ekonomi nasıl etkilenecek?
AB, çoğunluk sağlanamamasına rağmen Çinli elektrikli araçlara ek gümrük vergisini onayladı.
Türkiye'de ekonomi politikaları konkordato ve iflasları patlattı.
Türkiye'de açlık sınırı 20 bin TL'ye dayandı

Türkiye'de Covid-19 salgını yaşam süresini azalttı.
Uzmanlar uyardı: "Uzun yaşayanlardan tavsiye almayın"
Fahri Kiamil
İki annenin başlattığı akıllı telefon karşıtı hareket çığ gibi büyüdü
Afganistan'da onlarca arkeolojik alan buldozerle yıkılarak yağmaya açıldı.

"İNEK BAYRAMI" ekitap
Dünya tarihini şekillendiren 6 içecek türü
Taş Kağıt Makas Oyunu (Jan Ken Pon)
"DUHOK KONUŞUYOR" ekitap
ENTERNASYONAL

Tokyo’dan Hasanlar’a, Kudüs’te bir mahkemeden bizim buralara…
“KADERİMİZ DIŞARDAN YAZILAMAZ - DIŞARI KADERİ BELİRLEYEMEZ…”
Niyetime İlham
KİBİRLİ GÜÇ ZEHİR - ERDEMLİ BİLİM PANZEHİR
KARARLILIK - KİŞİSEL ALTYAPI

Yarasaların azalmasıyla bebek ölümlerinin ilişkili olduğu ortaya çıktı.
AB İklim İzleme Servisi: 2024 yazı kaydedilen en sıcak yaz oldu.
Akdeniz'deki yaşam yok oluşun eşiğine gelmiş.
Su üzerindeki iklim değişikliği baskısı Türkiye'yi su fakiri olmaya sürüklüyor.
Türkiye ve Yunanistan'daki kültürel miras alanlarının en az üçte biri yükselen deniz seviyesinin tehdidi altında.

Türkiye, kişisel verileri en çok sızdırılan 19.ülke
Apple otomobili ABD'de üretime bir adım daha yaklaştı.
Yaşgünün Kutlu Olsun James Webb Uzay Teleskobu
Su ve deterjan olmadan çalışan bir çamaşır makinesi
Akıl okuyabilen robot tasarladılar

İncil'de sözü edilen mistik ağaç 1000 yıllık tohumla yeniden yetiştirildi.
Karıncaların 66 milyon yıldır tarım yaptığı ortaya çıktı.
Antik Mısır'daki popüler masa oyununun şaşırtıcı kökenleri ortaya çıktı.
At binmenin kökenine dair ezber bozuldu.
Stephen Hawking'in ünlü paradoksu çözülmüş olabilir: Kara delikler aslında yok mu?

2023 yılında Türkye’de çocukların cinsel istismarı hakkında 40.000'den fazla dosya açıldı.
Çalışanların geliri son 20 yılda azaldı.
Türkiye’den göç eden Türklerin sayısında 5 yılda %243 artış
BM: Dünya nüfusu 2084'ten itibaren gerileyecek
Dünya nüfusunun ruh sağlığı giderek bozuluyor

Madeleine Riffaud est partie
GELDİKLERİ GİBİ GİDERLER
JOYCE BLAU, 18 Mart 1932-24 Ekim 2024
HIZLANAN TARİH
DERTLİ-MİR-DÖNE

Nereden Geldi Nereye Gidiyor
Atamın Sözleri
Cumhuriyet 101 Yaşında
Kadın ve Erkek
MAZRUF

Mimar Sinan: Bir Dehanın Yükselişi ve Osmanlı Mimarisinin Zirvesi
İskandinav Göçleri ve Vikinglerin Avrupa Üzerindeki Etkisi
Hümanizm Nedir?
Osmanlı’da kahve kültürü, Osmanlı’da kahve isimleri..
Amerika’da Ayrımcı Politikalar ve Siyahi Mücadele Tarihi


kose yazarlari En Cok Okunanlar
Son 30 günde en çok okunanlar
En Cok Okunanlar










Basa git