A Yorum
  Acilis Sayfasi Yap Sik Kullanilanlara Ekle  

   
A yorum Kurum
iletisim
login
yayin ilkeleri...



yazi dizileri

Yazı karekteri : (+) Büyük | (-) Küçük

ÖZLÜ SÖZLER, ÖZDEYİŞLER

Kategori Kategori: Makale | Yorumlar 0 Yorum | Yazar Yazan: M. Şehmus Güzel | 10 Ekim 2022 19:42:46

Önce Türk dili ve edebiyatı, Türkedebiyatı.org, Özdeyişler (Vecizeler, Özlü Sözler) ve benzeri siteler gibi değişik kaynaklardan kimi tanımları aktarayım : Özdeyiş: Bir düşünceyi en kısa, en özlü biçimde, kimi kez vurucu bir şekilde aktaran, anlatan genellikle bir, bazen bir-iki veya birkaç cümleden oluşan bilgece söz. Eş anlamlısı: Vecize, veciz söz, özsöz, özlü söz, aforizma; osmanlıcada cümle-i hikemiye, kelam-ı kibar. Vecizeler, bağımsız bir eser halinde yazılabildikleri gibi, bir yazarın eserlerinde dağınık olarak da, serpiştirilmiş biçimde de bulunabilir.

Vecizeler de tıpkı atasözleri gibi yaşanan olaylardan, gözlemlerden ve deneyimlerden çıkarılan sonuçlara, derslere dayanır. Bir kıssadan hisse. Kimi zaman kısadan daha kısa.



Geçmiş dönemlerde “cümle-i hikemiye” ve “kelam-ı kibar” adı altında toplanmış olanları vardır. Kimi kaynaklara göre, Tanzimat’tan sonraki Türk edebiyatında doğrudan doğruya vecize türünde yazan ilk sanatçı, Cenap Şahabettin’dir. Veciz sözleri, “Tiryaki Sözleri” adı altında bir kitapta bir araya getirilmiştir. İşte çok bilinen bir örnek :
“Akıl yaşta değil baştadır. Doğru bir söz, fakat aklı da başa yaş getirir.”
Geçmiş yıllardaki yazı ve notlarımın bulunduğu birkaç defteri tararken kimi özdeyişleri alıp buraya not ettim; birkaçı günümüze, olan-bitenlere, çevre koşullarına epey uyuyor, o nedenle yayınlıyorum/paylaşıyorum, belki bir işe yararlar. İşte seçmece minik bir deste:
“Akıllı biri, uyuyor olsa bile kaplanın kuyruğunu çekmez/kuyruğuna basmaz.” Nijerya’dan. 14 Ekim 2005’te not etmişim. Fransa’da “Uyuyan polis uyandırılmaz.” denir.
“Dostluk insanı ihtiyarladığında gençleştirir.” Korsika’dayken kulağıma çarpmış, hemen küçük cep defterine yazmışım. 14 Ekim 2005.
“Horana giren sallanır.” Laz’dan al haberi. 8 Kasım 2007.
“Beyaz adamın mutlaka bir saati vardır ama hiç zamanı yokur.” Afrika kökenli. 16 Aralık 2003.
“Kuş tuzağı unuttu, tuzak kuşu unutmadı.” Afrika’dan. 29 Mart 1986.
“Hiç haber almamak kötü haber almaktan iyidir.” ABD özdeyişi. 24 Ocak 2006.
“Sağır işine geleni duyar.” 12 Eylül 2003.
Ünlü yazar, şair ve düşünürlerden birkaç özlü söz:
“Ben bilmediğimi bildiğim için, öteki insanlardan akıllıyım.” Sokrates.
“Bir milletin büyüklüğü, nüfusunun çokluğu ile değil, akıllı ve fazilet sahibi adamlarının sayısı ile belli olur.” Victor Hugo.
“Susmayı bilmek söylemeyi bilmekten daha nadir bir meziyettir.” Ambroise.
“Cahil birinin yanında kitap gibi sessiz ol.” Mevlana.
“Gazetecinin izleyeceği tek yol demiryoludur.” Albert Londres.
“Dişçi değiştirilmez.” Fahri Petek. 2008.
“Hamamdan yeni çıkanın başında bit aranmaz.” Meçhul ama yerinde.
“Bakkaldan aldım bir. Eve geldim bin. Bil bakalım ben neyim.” Nar ülkesinden gelen bilmece/soru, kıssadan hisesi ne ola ?
“Öyle horlama ne olur bitlerimi uyandıracaksın.” Fritz Lang’dan. M. Le Maudit’de (M – Eine Stadt sucht einen Mörder)
“Bulaşıcı hastalıklar yerine bulaşıcı kahkahalar gerek bize.” Paris’ten. 1 Eylül 2022.
“Bak yürüyen toprak ahmak.”
“Bu vatana nasıl kıydılar ?” Nâzım Hikmet.
“Kan konuşmaz şuurlar konuşur.» “Beşeri alçaklıklar karşısında feryatları kanlar değil, şuurlar koparır.” Nâzım Hikmet.
“Külü yok belleğin.” Charles Dobzynski.
“Güzel günler zorlu duraklardan geçer.” Yılmaz Güney.
Kimi köşe yazarımızın düzenli olarak bir bazen iki özlü söze yer verdiklerini de geçerken anımsatayım. Bunlardan biri, en düzenlisi, seçmece deyişleri “Söz” başlığıyla “Açık Pencere”sinde sunan, iyi gazeteci ve kadim dostumuz Melih Aşık’tır : İşte iki örnek :
“SÖZ : Emeklilik keyifli iştir. Yeter ki en az parayla en uzun vakit geçirmenin yolunu bir bulun.” Fransız sözü. Milliyet, 17 Eylül 2022.
“SÖZ : Dünyada Araplar kadar güzel masal uyduran, Farslar kadar masalı güzel anlatan, Türkler kadar bu masala inanan ikinci bir millet yoktur.” Mirza Fetali Ahundov, Azerbaycanlı yazar. Milliyet, 8 Ekim 2022.
“Çizgi beyinsel, renk sezgiseldir.” Rasin, 29 Aralık 2006.
“Sahip olduklarınız size sahip olmasın sakın.”
“Yaşayan görür.”
“Uyanın çok geç olmadan.”  

Facebook'ta paylaş   |   Twitter'da paylaş


 | Puan: 10 / 1 Oy | Yazdırılabilir SayfaYazdır

Yorumlar


Henüz Yorum Yazılmamış

Yorum Yazın



KalınİtalikAltçizgiliLink  
Simge Ekle

    

    

    

    







DEPREM : Hangi ülke, ne yardım gönderiyor?
YAS...
YAKIŞMIYOR
İşte Millet İttifakı'nın 9 ana başlıklı Ortak Mutabakat Metni'nin önemli maddeleri
Turkey’s Looming Dictatorship | Türkiye diktatörlüğün eşiğinde

Almanya: İş gücü göçünü kolaylaştıran yasa kabineden geçti
ABD'nin demokrasiler ittifakında Türkiye yine yok
YALAN
Twitter'da bot hesaplar arttı: Seçim manipüle mi ediliyor?
Yeni Zelanda, ayrılık acısı yaşayan gençlere destek programı başlattı

Türkiye Irak’a yaklaşık 1,5 milyar dolar tazminat ödeyecek
Türkiye’de halk borç batağında! Bankaların alacaklarında dev artış
AKP ekonomideki enkazı kaldırabilir mi?
Depremlerin Türkiye'ye maliyeti 100 milyar doları geçecek
Türkiye'nin en büyük zincir marketlerinin sermaye yapısı nasıl?

Rüya...
Kocaman bir aile gibi
Yeni Zelenda: 2009 sonrasında doğanlara sigara yasağı
Avrupa’nın ardından ABD’de maymun çiçeği virüsü alarmı
Ötenazi makinesi “Sarco” İsviçre’de yasal oldu

Değerli Dost Aydınlık Yürek - HASAN MEYZİNOĞLU
“ŞAİR LÂFI”
"Goblin Modu", “Metaverse”, “I Stand With”
YENİDEN E-KİTAPLARIMIZLA
Peter Gerasimon’un Avustralya Güzelliklerini Gösteren 21 Tablosu

“BİZİM HERAKLİTOS” DEĞERLENDİRMEMİZ (1)
Günümüz reel düşüncesi gerçekliğin dizgesi içinde mi dışında mı işliyor.
Çocuklar
HAYRETTE OLABİLMEK
O kadar da şey etmeyin yani

'Ekosistemi yeniden dengele': Dingoları ve şeytanları geri döndürme planı
Doğayı korumak için 'tarihi' anlaşma
Avustralya tehlike altındaki türleri korumak için kolları sıvadı
Akdeniz’e Türkiye’den günde 144 ton plastik atılıyor
Avustralya’nın doğası hiç olmadığı kadar tehlike altında

Su ve deterjan olmadan çalışan bir çamaşır makinesi
Akıl okuyabilen robot tasarladılar
Sanal Gerçeklik, Artırılmış Gerçeklik , Metaverse, Sanal Uzay Nedir?
Apple'dan iPhone Uygulamalarına Dev Zam: 1 Dolarlık Uygulama 17 TL Oldu
Yapay Et Şirketi Üretime Hazırlanıyor

Leonardo da Vinci'nin annesi Çerkes bir köle
UÇAN KÜÇÜK ŞIRINGALAR
Kanser hücrelerini öldüren virüs hastalar üzerinde olumlu sonuç verdi
Çin'de havadaki Covid-19'u tespit eden maske geliştirildi
Orta Çağ'da Bir Mühendislik Dehası Cezeri

Türkiye'de temelsiz yargılamalar devam etti
Türkiye’de çocuklar ekmek veya makarna ile besleniyorlar...
Türkiye yine
Birçok ülkede IQ oranları giderek düşüyor
Millet İttifakı’nın adayı açıklandıktan sonra ilk anket sonuçları geldi

ABİDİN DİNO İLE HAYALİ SÖYLEŞİ
56 YIL ÖNCE YAZILDI
FAHRİ PETEK SERGİLERİ VESİLESİYLE : “Fotoğrafcılık Bende Çok Eski Bir Tutkudur”
Yepyeni
AFTER MATCH (MAÇTAN SONRA)

KAYITLI ANLAR
KIZILAY
Biri Hesabı Ödeyecek
ARAP...
ZELZELE

Amerika’da Ayrımcı Politikalar ve Siyahi Mücadele Tarihi
Dünyanın İlk Destan Kahramanı: Gılgamış
Antik Çağlarda Kendi Memleketlerine Karşı Savaşan Paralı Askerler
Sümer Atasözleri ve Özdeyişler
Museviliği benimsemiş tek Türk devleti : Hazarlar


kose yazarlari En Cok Okunanlar
Son 30 günde en çok okunanlar
En Cok Okunanlar










Basa git