A Yorum
  Acilis Sayfasi Yap Sik Kullanilanlara Ekle  

   
A yorum Kurum
iletisim
login
yayin ilkeleri...



yazi dizileri

Yazı karekteri : (+) Büyük | (-) Küçük

ÖZLÜ SÖZLER, ÖZDEYİŞLER

Kategori Kategori: Makale | Yorumlar 0 Yorum | Yazar Yazan: M. Şehmus Güzel | 10 Ekim 2022 19:42:46

Önce Türk dili ve edebiyatı, Türkedebiyatı.org, Özdeyişler (Vecizeler, Özlü Sözler) ve benzeri siteler gibi değişik kaynaklardan kimi tanımları aktarayım : Özdeyiş: Bir düşünceyi en kısa, en özlü biçimde, kimi kez vurucu bir şekilde aktaran, anlatan genellikle bir, bazen bir-iki veya birkaç cümleden oluşan bilgece söz. Eş anlamlısı: Vecize, veciz söz, özsöz, özlü söz, aforizma; osmanlıcada cümle-i hikemiye, kelam-ı kibar. Vecizeler, bağımsız bir eser halinde yazılabildikleri gibi, bir yazarın eserlerinde dağınık olarak da, serpiştirilmiş biçimde de bulunabilir.

Vecizeler de tıpkı atasözleri gibi yaşanan olaylardan, gözlemlerden ve deneyimlerden çıkarılan sonuçlara, derslere dayanır. Bir kıssadan hisse. Kimi zaman kısadan daha kısa.



Geçmiş dönemlerde “cümle-i hikemiye” ve “kelam-ı kibar” adı altında toplanmış olanları vardır. Kimi kaynaklara göre, Tanzimat’tan sonraki Türk edebiyatında doğrudan doğruya vecize türünde yazan ilk sanatçı, Cenap Şahabettin’dir. Veciz sözleri, “Tiryaki Sözleri” adı altında bir kitapta bir araya getirilmiştir. İşte çok bilinen bir örnek :
“Akıl yaşta değil baştadır. Doğru bir söz, fakat aklı da başa yaş getirir.”
Geçmiş yıllardaki yazı ve notlarımın bulunduğu birkaç defteri tararken kimi özdeyişleri alıp buraya not ettim; birkaçı günümüze, olan-bitenlere, çevre koşullarına epey uyuyor, o nedenle yayınlıyorum/paylaşıyorum, belki bir işe yararlar. İşte seçmece minik bir deste:
“Akıllı biri, uyuyor olsa bile kaplanın kuyruğunu çekmez/kuyruğuna basmaz.” Nijerya’dan. 14 Ekim 2005’te not etmişim. Fransa’da “Uyuyan polis uyandırılmaz.” denir.
“Dostluk insanı ihtiyarladığında gençleştirir.” Korsika’dayken kulağıma çarpmış, hemen küçük cep defterine yazmışım. 14 Ekim 2005.
“Horana giren sallanır.” Laz’dan al haberi. 8 Kasım 2007.
“Beyaz adamın mutlaka bir saati vardır ama hiç zamanı yokur.” Afrika kökenli. 16 Aralık 2003.
“Kuş tuzağı unuttu, tuzak kuşu unutmadı.” Afrika’dan. 29 Mart 1986.
“Hiç haber almamak kötü haber almaktan iyidir.” ABD özdeyişi. 24 Ocak 2006.
“Sağır işine geleni duyar.” 12 Eylül 2003.
Ünlü yazar, şair ve düşünürlerden birkaç özlü söz:
“Ben bilmediğimi bildiğim için, öteki insanlardan akıllıyım.” Sokrates.
“Bir milletin büyüklüğü, nüfusunun çokluğu ile değil, akıllı ve fazilet sahibi adamlarının sayısı ile belli olur.” Victor Hugo.
“Susmayı bilmek söylemeyi bilmekten daha nadir bir meziyettir.” Ambroise.
“Cahil birinin yanında kitap gibi sessiz ol.” Mevlana.
“Gazetecinin izleyeceği tek yol demiryoludur.” Albert Londres.
“Dişçi değiştirilmez.” Fahri Petek. 2008.
“Hamamdan yeni çıkanın başında bit aranmaz.” Meçhul ama yerinde.
“Bakkaldan aldım bir. Eve geldim bin. Bil bakalım ben neyim.” Nar ülkesinden gelen bilmece/soru, kıssadan hisesi ne ola ?
“Öyle horlama ne olur bitlerimi uyandıracaksın.” Fritz Lang’dan. M. Le Maudit’de (M – Eine Stadt sucht einen Mörder)
“Bulaşıcı hastalıklar yerine bulaşıcı kahkahalar gerek bize.” Paris’ten. 1 Eylül 2022.
“Bak yürüyen toprak ahmak.”
“Bu vatana nasıl kıydılar ?” Nâzım Hikmet.
“Kan konuşmaz şuurlar konuşur.» “Beşeri alçaklıklar karşısında feryatları kanlar değil, şuurlar koparır.” Nâzım Hikmet.
“Külü yok belleğin.” Charles Dobzynski.
“Güzel günler zorlu duraklardan geçer.” Yılmaz Güney.
Kimi köşe yazarımızın düzenli olarak bir bazen iki özlü söze yer verdiklerini de geçerken anımsatayım. Bunlardan biri, en düzenlisi, seçmece deyişleri “Söz” başlığıyla “Açık Pencere”sinde sunan, iyi gazeteci ve kadim dostumuz Melih Aşık’tır : İşte iki örnek :
“SÖZ : Emeklilik keyifli iştir. Yeter ki en az parayla en uzun vakit geçirmenin yolunu bir bulun.” Fransız sözü. Milliyet, 17 Eylül 2022.
“SÖZ : Dünyada Araplar kadar güzel masal uyduran, Farslar kadar masalı güzel anlatan, Türkler kadar bu masala inanan ikinci bir millet yoktur.” Mirza Fetali Ahundov, Azerbaycanlı yazar. Milliyet, 8 Ekim 2022.
“Çizgi beyinsel, renk sezgiseldir.” Rasin, 29 Aralık 2006.
“Sahip olduklarınız size sahip olmasın sakın.”
“Yaşayan görür.”
“Uyanın çok geç olmadan.”  

Facebook'ta paylaş   |   Twitter'da paylaş


 | Puan: 10 / 1 Oy | Yazdırılabilir SayfaYazdır

Yorumlar


Henüz Yorum Yazılmamış

Yorum Yazın



KalınİtalikAltçizgiliLink  
Simge Ekle

    

    

    

    







YILMAZ GÜNEY’E DAİR ekitab
Dünya Sağlık Örgütü: Yeni Kovid-19 varyantı ölümleri arttırabilir.
Yazarlarımızdan Sevgili Aykut Yazgan’ı kaybettik
Yurt dışına göç eden Türk vatandaşları: 2022'de son 7 yılın rekoru kırıldı
Milyonlarca Türkiye Cumhuriyeti vatandaşının bilgileri bir internet sitesinde!

Türkiye’de 21 yılda 15 bini aşkın arazi, 289 bini aşkın konut ve işyeri yabancılara satıldı
FRANSA İKTİDAR CEPHESİ DERSLERİ HAL VE GİDİŞ: SIFIR
YA HABİBİ... BURASI FRANSA: NANTER’DE BİR POLİS BİR ÇOCUĞU ÖLDÜRDÜ... NAHEL M. 17 YAŞINDAYDI...
Kahovka barajının yıkılmasının vahim sonuçları
Katar Gate: AP'deki rüşvet skandalında Türkiye bağlantısı

Birleşmiş Milletler’den 48 ülke için korkutan rapor
Daron Acemoğlu: Türk halkını zor günler bekliyor
Türkiye’de yıllık et tüketimi 10 kg dan az
Çin Alman otomobillerini tahtından ediyor.
Acemoğlu: 15 yıl Türkiye için fırsat penceresi bunu harcarsa sonu trajik olur

ANA(KADIN)LARIN SESİ
Dünya genelinde kanser vakalarında büyük artış
İnsan vücudu ne kadar sıcağa dayanabilir?
Para, Bir İnsanı Elit Yapar mı?
2023 FIFA Kadınlar Dünya Kupası’nda rekor bekleniyor

"DUHOK KONUŞUYOR" ekitap
ENTERNASYONAL
REMZİ RAŞA’YI ANMAK İÇİN
GREV HAKKI TARTIŞILIYOR, TANINIYOR
“İŞÇİLER SAHAYA İNMELİ”, BÜLENT ECEVİT’LE SÖYLEŞİ

SABİTESİZ GÖRECELİ OLABİLİR Mİ?
Ana gibi yar, Anadolu gibi diyar olmaz
HÜMANİZMANIN KANITLANMASI
YABANCILAŞMA
GERÇEK FELSEFE

Kuzey Denizi'nde sızıntı korkusu
AKBELEN ORMANI DİRENİYOR
Akbelen Ormanı'ndaki çevre direnişi
WMO aşırı sıcaklarda kalp krizi ve ölüm uyarısında bulundu
2023-2027'de dünya genelinde rekor hava sıcaklıkları görülebilir

Yaşgünün Kutlu Olsun James Webb Uzay Teleskobu
Su ve deterjan olmadan çalışan bir çamaşır makinesi
Akıl okuyabilen robot tasarladılar
Sanal Gerçeklik, Artırılmış Gerçeklik , Metaverse, Sanal Uzay Nedir?
Apple'dan iPhone Uygulamalarına Dev Zam: 1 Dolarlık Uygulama 17 TL Oldu

'Kayıp sekizinci kıta' Zelandiya ilk kez nasıl haritalandırıldı, sonuçları ne olabilir?
İnsanların ataları 'yeryüzünden silinme noktasına gelmiş olabilir'
Buz adam Ötzi Anadolulu çıktı
Güneş fırtınaları bizim için ne anlama geliyor?
Eratosthenes MÖ 3. Yüzyılda dünya'nın çevresini nasıl ölçtü?

Dünya cinsiyet eşitliği konusunda ne durumda?
Türkiye Avrupa’da lider, dünyada 14. Sırada
Türkiye'de su krizi araştırması yayımlandı
Suudi Arabistan yüzlerce göçmeni öldürdü
Yalan haberlere neden inanıyoruz?

Göbeklitepe'deki son keşifler ne anlama geliyor?
AYKUT YAZGAN’I OKUMAK
Megapik “Yeniden” adlı kitabın yazarı Dr. Meltem Hınçal ile bir söyleşi....
Mektub var, Ragip Duran’dan
Türkiye’de farkında olmak ya da olabilmek...

BOTAN ÇAYI
7 Harika
Bir Yabancı Gibi
SOKRATES
EFLATUN

Amerika’da Ayrımcı Politikalar ve Siyahi Mücadele Tarihi
Dünyanın İlk Destan Kahramanı: Gılgamış
Antik Çağlarda Kendi Memleketlerine Karşı Savaşan Paralı Askerler
Sümer Atasözleri ve Özdeyişler
Museviliği benimsemiş tek Türk devleti : Hazarlar


kose yazarlari En Cok Okunanlar
Son 30 günde en çok okunanlar
En Cok Okunanlar










Basa git