A Yorum
  Acilis Sayfasi Yap Sik Kullanilanlara Ekle  

   
A yorum Kurum
iletisim
login
yayin ilkeleri...



yazi dizileri

Yazı karekteri : (+) Büyük | (-) Küçük

Sarı Kart

Kategori Kategori: Nalına Mıhına | Yorumlar 0 Yorum | Yazar Yazan: Metin Atamer | 21 Haziran 2020 02:13:03

Birkaç sene evvel gazete patronum, rahmetle andığım Aykut Tuzcu’ya, meslekte 10 seneyi geçtim, ama hala elimde bir belge yok demiştim. Hemen bana bir sarı basın kartı çıkartarak göndermişti. Çok sevinmiştim. Yazı yazmaktan çok mutlu olmaktayım. Düşüncelerimi kağıda dökmek başka bir zevk. Yaşadığımız bu ülkeye gazete, 1800 yıllarında, Osmanlı tarafından İstanbul’a, Avrupa’da matbaanın bulunmasından çok sonra getirilmiş. Bazı kaynaklara göre matbaanın bulunuşu M.S.593 senelerine rastlar. Çin’de basit baskılarla, kalın kağıtların üzerine tek tek elle baskı yapılması ile başladığı kabul edilir.

Çocukluğumuzda yatılı okulda lastik harflerimiz vardı. Dizgi yapıp, kağıt veya bez üzerine baskı yaptığımızı hatırlarım.



Matbaanın, Avrupa’da Johann Gutenberg tarafından 1439’da bulunması, Rönesans değişim dönemi içinde mütalaa edilir. Dini kitap olan İncil’in topluma yayılmasını sağlamak amacı ile yola çıkılmış, daha sonra her konuda yayın için kullanılmaya başlanmış. Osmanlı devleti matbaaya bu icattan tam 200 sene sonra, 1639 da kavuşmuş, ancak hazin bir hikayesi vardır. IV. Murat’ın emri ile Bünyamin Efendi Hollanda’dan ağaç matbaa makinalarını 1000 altına satın alıp, gemi ile gelirken, IV. Murat ölür, Sultan İbrahim tahta çıkar. Ancak sarayda çıkarılan kuliste, halkın aydınlatılmasının iyi netice vermeyeceği üzerinde  yapılan propaganda ile Sultan İbrahim matbaadan korkar. Yapılan izaha ikna olur ve Matbaa makinaları eritilmek için haddehaneye gönderilir.  Matbaa makinalarının sonu burada bitmez.

Aradan yine 80 sene geçtikten sonra, Macar asıllı İbrahim Müteferrika, matbaa konusunda girişimlerini Nevşehirli Damat İbrahim Paşa’ya anlatır, dini kitaplar basmamak kaydıyla 1719’da kurulmasına izin alır. 16 Kânunevvel 1727 de ‘Vankulu Lügatı’olarak  ilk baskısını yapar. Daha sonraları Osmanlı Sarayı matbaa konusunda toplumun okuma, ve öğrenmesinden tedirgin olduğundan, gazete ve dergi çıkarılması engellenir. Zaman içinde Takvim-i Veka-i adlı bir nevi günlük olayların kayda alındığı, Devlet tarafından çıkarılan, gazete yayınlanmaya, Cemaziyelevvel 1831’de başlanır. Yani 1 Kasım 1831’de.

Yazı yazmak, topluma doğruları aktarmak, fikir ve düşüncelerine inanılan muharrirlerin yazılarını aktarmak için gazete çıkartmak gibi düşüncelerin her dönemde insanların arzusu olduğuna inanmaktayım. Padişah yönetiminde hür düşünce ve fikirlerin inkıtaa uğramadan, doğruları toplumun bilgisine sunmanın çok cesaret istediğini düşünürüm. İşte bu düşünce içinde 1860’da  Agah Efendi ve Şinasi’nin çıkardıkları Tercüman-ı Ahval gazetesi ile topluma, birçok konuda, doğru bilgiler aktarmaya çalıştılar. Ahmet Vefik Paşa ve Ziya Paşa gibi güçlü kalemlerin yazıları, bu gazetede yayınlanmaya başladı. 1866 senesinde Ziya Paşa’nın Tercüman-ı Ahval   gazetesinde, Osmanlı Devleti’nin eğitim sistemi ile ilgili sert eleştiri yazısı, gazetenin süresiz kapatılmasına neden olmuştur.  

Gazeteci olarak hayran olduğum iki karakter vardır. Biri Selanik’te 1888  doğmuş, esas ismi Osman Nevrez olan Hasan Tahsin. İzmir işgal edildiğinde, düşmana karşı direnişte, ilk kurşunu sıkan yürekli bir gazetecidir. Diğeri ise yazılarını ve kitaplarını okuduğum, 1889 İstanbul doğumlu Şeyh-ül Muharririn olarak andığımız Burhan Felek. İstanbul’da, Cumhuriyet gazetesinde tanıma fırsatı bulduğumdan, kendimi çok şanslı addederim.  
 
Sarı Basın kartı sahibi olan bu değerlerin seviyesine gelmenin hiç de kolay olmadığına inanırım. Mühim olan konu sarı karta sahip olmak değil, o kartın hakkını vermek önemlidir. Neden gazetede çalışan muharrir ve yazarların kimlik kartları sarı renklidir? Yeşil veya kırmızı değil de neden sarı olur bu kartlar? 1889 yılında Newyork’da yayınlanan gazetede Fenton Outcault  tarafından yaratılan The Yellow Kid çizgi karakteri, mizahla eleştiriyi kullanarak toplumu düşünmeye yönlendirir. Bu nedenle gazeteci kimliğinin rengi sarı, olarak tespit edilmiştir. Bizim ülkemizde ise gazetede yazı yazmak cesaret istemektedir. Tıpkı, Sultan II Abdülhamid döneminde, 1880’de kurulan hafiye teşkilatı ile yapılan baskınlarla, halkın sindirilmeye çalışılması gibi; idareyi eleştiren yazarların sürgüne gönderildiği o dönemde olduğu gibi, bu gün de eleştiriye tahammül etmeyen yönetimin, gazeteci yazarlara çektirdiği eziyeti hatırlamaktayım, diye bir sözüm geldi söyledim, hem nalına hem mıhına.
 

Facebook'ta paylaş   |   Twitter'da paylaş


 | Puan: 10 / 1 Oy | Yazdırılabilir SayfaYazdır

Yorumlar


Henüz Yorum Yazılmamış

Yorum Yazın



KalınİtalikAltçizgiliLink  
Simge Ekle

    

    

    

    







İşçiyi Bırak Kutlasın
Erişim engeli sonrası X'te Ekrem İmamoğlu akımı
Papa Françesko yaşamını yitirdi.
Yunanistan Türk yatırımcıların adalara ilgisinden endişeli
Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi'den Avrupa'ya İmamoğlu ile dayanışma çağrısı

Hint - Pasifik'teki Güç Oyunları: Dörtlü İttifak ve Deniz Hakimiyeti İçin Mücadele
Suriye, Irak ve İran'daki PKK uzantıları ne olacak?
Hindistan-Pakistan Savaşı Senaryosu
Hindistan - Yeni Zelanda: Sessiz ama Kritik Bir Ortaklık
Gazze'de gıda stokları tükendi: Açlık krizi derinleşiyor

Trump: Çin'den ithal edilen mallara uygulanan gümrük vergisi oranı % 125'e çıkarılacak
Trump yeni gümrük vergisi tarifelerini açıkladı.
Avrupa’nın en az et yiyen ülkesi Türkiye: Fiyatlar 5 yılda % 1230 arttı!
Türkiye'de ekonomi bir kez daha belirsizlik döneminde
ABD-Çin hattında ticaret savaşı: “Soğuk Savaş’tan beri görülmemiş bir rekabet”

Avrupa gözünü ABD'li akademisyenlere dikti.
Türkiye'de Covid-19 salgını yaşam süresini azalttı.
Uzmanlar uyardı: "Uzun yaşayanlardan tavsiye almayın"
Fahri Kiamil
İki annenin başlattığı akıllı telefon karşıtı hareket çığ gibi büyüdü

Osman Hamdi Bey’i bilmeyen varsa bile herhalde Kaplumbağa Terbiyecisi’ni bilmeyen yoktur ya “Mihrap” tablosu...
JAK İHMALYAN'DAN: “RESİM ANLAYIŞIM”
Jak İhmalyan sergisi İstanbul'da
MADELEİNE RİFFAUD, 1924-2024
KOLLEKTİF OYNAMALI KAZANMAK İÇİN

Yapay Zeka Felsefesi
Tutunarak kalmak mı? Bulanmadan donmadan akmak mı?
Tokyo’dan Hasanlar’a, Kudüs’te bir mahkemeden bizim buralara…
“KADERİMİZ DIŞARDAN YAZILAMAZ - DIŞARI KADERİ BELİRLEYEMEZ…”
Niyetime İlham

Dünyanın hareket halindeki en eski buzdağlarından biri yaban hayatı cenneti ile çarpışabilir
Yarasaların azalmasıyla bebek ölümlerinin ilişkili olduğu ortaya çıktı.
AB İklim İzleme Servisi: 2024 yazı kaydedilen en sıcak yaz oldu.
Akdeniz'deki yaşam yok oluşun eşiğine gelmiş.
Su üzerindeki iklim değişikliği baskısı Türkiye'yi su fakiri olmaya sürüklüyor.

Çin, HDMI ve DisplayPort alternatifini piyasaya sürdü.
Telefonlar depremi 30 saniye önce bildirdi…
Çin'den gövde gösterisi: Yarı maratonda robotlar insanlarla yarıştı…
Çin'in 10 yıllık yüksek teknoloji planı nasıl işledi?
Devrimsel Bir Teknoloji: Kaykay Şasi

NASA'nın en kuvvetli teleskobu, evrendeki beklenmedik gelişmeyi ortaya koydu.
İncil'de sözü edilen mistik ağaç 1000 yıllık tohumla yeniden yetiştirildi.
Karıncaların 66 milyon yıldır tarım yaptığı ortaya çıktı.
Antik Mısır'daki popüler masa oyununun şaşırtıcı kökenleri ortaya çıktı.
At binmenin kökenine dair ezber bozuldu.

UNICEF raporunda Türkiye'deki çocuklar son sıralarda
AP'den Türkiye'ye sert mesaj: Kriterler müzakere edilemez
Af Örgütü: Türkiye'de yargıya müdahale derinleşti
"Türkiye'de gazeteciler baskı ve yıldırma ile karşı karşıya"
Uluslararası Şeffaflık Örgütü tarafından 2024 yılı yolsuzluk algı endeksi açıklandı!

İKİ DİRENİŞ
Bu sistemdeki bir kusur değil, sistemin kendisi
Post-truth dünyada adalet nedir?
1919-1922'de Bir Mayıs’lar, Gösteriler, Yürüyüşler
Türkiye halkı otokrasiye direniyor. Sessizlikten daha fazlasını hak ediyorlar.

ŞEHR-İ İSTANBUL
MECLİS PAKETİ
Bir Fırtına Tuttu Beni
MAGNA CARTA
KURBANIM BUGÜN

Mimar Sinan: Bir Dehanın Yükselişi ve Osmanlı Mimarisinin Zirvesi
İskandinav Göçleri ve Vikinglerin Avrupa Üzerindeki Etkisi
Hümanizm Nedir?
Osmanlı’da kahve kültürü, Osmanlı’da kahve isimleri..
Amerika’da Ayrımcı Politikalar ve Siyahi Mücadele Tarihi


kose yazarlari En Cok Okunanlar
Son 30 günde en çok okunanlar
En Cok Okunanlar










Basa git