CHP Genel Başkan Yardımcısı Aykut Erdoğan işsizlik raporu yayınlandı. Mart ayında işsizlik bir önceki aya göre 40 baz puan geçen yılın aynı ayına göre 90 baz azalarak yüzde 13.2 oldu. Mevsimsel etkilerden arındırılmış verilere göre ise işsizlik bir önceki aya göre 30 baz puan artarak yüzde 13.0’e yükseldi. İşsiz sayısı bir önceki aya göre 257 bin, geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre 573 bin kişi azalarak 3 milyon 971 bin kişi olurken, mevsimsel etkilerden arındırılmış verilere göre de işsiz sayısı bir önceki aya göre 64 bin kişi azalarak 3 milyon 972 bin kişi oldu.
Rakamlarla sihirbazlık
Çalışma çağındaki nüfus bir önceki aya göre 110 bin kişi daha artarak 62 milyon 198 bine yükseldi. Yeni gelen 110 bin kişi istihdama dahil olmadığı gibi mevcut işgücünden bir önceki aya göre 878 bin kişinin de azaldığını görmekteyiz. TÜİK, tıpkı önceki aylarda olduğu gibi rakamlarla “sihirbazlık” yaparak işsiz sayısındaki gerilemenin sürmesini sağlamakta. Covid-19 salgını nedeniyle işten çıkartmalar 3 ay boyunca yasaklanmış, ücretsiz izine ayrılanlara İşkur destek ödemeleri devreye alınmıştı.TÜİK’in hesaplamalarında 3 ay ve daha kısa süre için ücretsiz izne ayrılanlar istihdam içerisinde değerlendiriliyor. Dolayısıyla Kısa Çalışma Ödeneği’ndeki artış ve zorunlu ücretsiz izine çıkarılanları “istihdamda görünen işsizler” olarak değerlendirilmesinin daha doğru olacağını düşünmekteyiz.
Gerçek İşsizlik Çok Daha Yüksek
TÜİK verilerinden hareketle Türkiye’de çalışma çağındaki nüfus son bir yılda 1 milyon 66 bin kişi artmış bulunuyor. Bu artışın işgücüne de yansıması beklenirken tam tersi 2 milyon 235 bin azaldığını görmekteyiz. Toplamda 3 milyon 301 bin kişi TÜİK’in hesaplamalarına girmemiş bulunuyor. Bunu rakamlara dahil ettiğimizde dar tanımlı gerçek işsizlik rakamının açıklananın çok üzerinde yüzde 21.8 olduğunu hesaplamaktayız.İşsizlik oranına iş aramayıp çalışmaya hazır olanlar ile mevsimlik çalışanlar dahil edildiğinde işsizlik oranı bir önceki aya göre 100 baz puan artarak yüzde 23,1 olurken, işsiz sayısı 257 bin kişi artışla 7 milyon 833 bine yükseldi. Zamana bağlı eksik istihdam ve yetersiz istihdam da eklendiğinde işsizlik oranı 150 baz puan artışla yüzde 26.3’ten yüzde 27.7’ye yükselirken, geniş tanımlı işsiz sayısı da 379 bin kişi artarak 9 milyon 418 bin kişiye yükselmekte.
Sektörel dağılım zayıflığa işaret ediyor
Yıllık bazda bir önceki ay 82 bin kişilik istihdam azalışı yaşayan tarım dışı sektörler Mart’ta 1 milyon 131 kişi azalış kaydetti. Sanayi sektörü 26 kişiye istihdam yaratmış olmasına rağmen inşaat sektöründe 260 bin ve salgından en büyük darbeyi yiyen hizmetler sektörü 897 bin kişilik azalışı yaşadı. Aylık bazda da benzer bir tablo ile karşılaşmaktayız. Bir önceki ay 278 bin kişilk istihdam azalışının yaşandığı tarım dışı sektörlerde rakam daha da artarak Mart’ta 981 bin kişiye yükseldi. Sanayide 85 bin, inşaatta 202 bin ve hizmetlerde 694 bin kişi işini kaybetti.
Genç nüfustaki işsizlik bir önceki aya göre 20 baz puan yükselerek yüzde 24.6 olurken, mevsim etkisinden arındırılmış seri de artış 140 baz puanla yüzde 25 oldu. Yani her dört gençten biri işsiz.
TÜİK’in yayımlamış olduğu işgücü istatistikleri Covid-19 salgınının işgücü piyasasını “hiç etkilemediğini” ortaya koyuyor. Çalışma çağındaki nüfus artarken işgücüne dahil olan nüfusun azalması ile oluşturulan bu “sihir” sürdürülürken, 3 ay ve daha kısa süre için ücretsiz izne ayrılanların istihdam içerisinde değerlendiriliyor olması da bu illüzyonun sürmesini sağlamakta. İşten çıkartmaların yasaklanması ve kısa çalışma ödeneği gibi destekler, istihdamda olumsuz görünümü sınırlandırmış görünüyor. Bu önlemlerin önümüzdeki 3 ay için daha uzatılması bekleniyor. Sektörel bazda istihdam değişimlerine bakıldığında ise durum daha net bir biçimde görülmekte. Özellikle hizmetler sektörünün çok sert darbe aldığını izlemekteyiz. Detaylar istihdamdaki zayıf görünümün sürmekte olduğunu söylüyor.