|
|
Mao Ceketinin ModasıKategori: Makale | 0 Yorum | Yazan: Aynur Çağlı | 02 Nisan 2016 20:40:02 Mao Zedung 1 Ekim 1949’da, Pekin’deki Tiananmen Meydanı’nda yaptığı zafer konuşmasında Çin Halk Cumhuriyeti’nin kuruluşunu ilan etti. Çin’in yazgısını değiştiren bu tarihi olayda Mao’nun üzerinde batıda “Mao suit” olarak bilinen, daha sonraları Kültür Devrimi ile özdeşleşen bir ceket vardı.
Haki renkli yünlü kumaştan yapılan takım elbisenin pantolunu bol, ceketi ise düz kesimli, küçük kapalı yakalı, beş düğmeli ve dört cepliydi. Çin’ce adı “Zhongshan takım elbisesi” olan kıyafet, önceleri Komünist Parti’nin üst düzey yetkilileri, ardından geniş kitleler tarafından benimsenerek nerdeyse ulusal üniformaya dönüştü. Artık Mao ceketinin modası geçti ama bazı Çinliler yaşamları boyunca bu kıyafetten başka giysi görmeden hayata veda ettiler. Yine de bugün Çin sokaklarında gezinirken, bu kıyafetin benzerleriyle dolaşan yaşlılara rastlamak mümkün. Artık bir dayatmadan ya da toplumsal baskıdan söz edilemez. Yine de yokluk ve yoksulluk görmüş kırsal kökenli yaşlılar, tüketim salgınına meydan okurcasına sade ve rahat Mao ceketi giyiyorlar. Bu ceket Mao’nun adıyla anılmasına karşın ilk kez Çin’in milliyetçi lideri Sun Yat-sen’in üzerinde görüldü. Çin’in feodal hanedanlık dönemindeki aşırı gösterişli giysilere tepki olarak geliştirilen bu modelin batıdaki takım elbiselerden farklı olmasına da özen gösterildi. 1912 yılında Qing hanedanlığına son vererek cumhuriyet ilan eden Sun Yat-sen, imparatorluk döneminin savurganlığına meydan okurcasına sade bir elbise giymeyi tercih etti. Hanedanlık döneminde ayrıcalıklı kesim batı tarzında giysilere yönelmeye başlamıştı. Bundan da hoşnut olmayan milliyetçi lider, batı ile doğu çizgilerini birleştiren özgün bir üniforma yarattı. Mao öncelikle sert ve erkeksi olduğu ve aynı zamanda otoriteyi yansıttığı için bu kıyafeti benimsedi. Lacivert, haki ve gri renkli kumaşlardan yapılan Mao takım elbisesi daha çok askeri üniformaya benziyordu. Çin kültüründeki denge ve simetriyi yansıtan dört cep, Çin felsefesinin temel ilkelerinden doğruluk, adalet, dürüstlük ve utanma duygusu ile bağlantılı. Sun Yat-sen döneminde 7 düğmeli olan ceket, daha sonra beş düğmeli yapılıyor. Beş düğme, yasalar, kontrol, denetleme, yönetim ve yargıyı temsil ediyor. Koldaki üç düğme ise Sun Yat-sen’in üç prensipini; milliyetçilik, demokrasi ve halkın geçimini simgeliyor. Genelde zorbalığa karşı savaşın, dayanışmanın ve özverinin sembolü olan Mao ceketi, herkes için aynı şeyi ifade etmiyor. Kültür devriminin karanlık yıllarında normal elbiseyle, mücevherle ya da topuklu pabuçla sokağa çıkan kadınlara saldırılıyor. Lanetlenerek, linç edilerek, cezalandırılarak kırsal bölgelere sürgüne gönderiliyorlar. O dönemde komünist partiye gönül vermiş Çinli kadınlar, bu giysi sayesinde erkeklerle eşit olduklarını, batının dayattığı güzellik ve estetik anlayışını reddettiklerini sanıyorlar. Tek tip kıyafetin aynı zamanda sınıf ayrımcılığını ortadan kaldırdığına inanılıyor. Toplum vicdanında yaraları azdırmaktan başka bir işe yaramayan bu giysinin sadeliği, ucuzluğu ve rahatlığı nedeniyle modası uzun yıllar geçmiyor. Yoksullar kötü kumaşlardan yapılmış, yamalı Mao elbiseleri giyerken partililer, en iyi pamuklu ve yünlü kumaşlardan yapılmış, şık modelleri seçiyor. Çin Komünist Partisi’nin birinci ve ikinci kuşak liderleri tarafından benimsenen Mao ceketi sonradan gözden düştü. 90’lardan itibaren Çinli liderler batı tarzı takım elbise giyinmeye başladılar. Günümüzde bazı Çinli liderlerin ve diplomatların, siyasi ortamlarda Mao elbisesinin modern versiyonunu tercih ettikleri görülüyor. Batı dünyasında Beatles üyelerinden Bond filmlerindeki kötü adamlara varıncaya kadar çok sayıda ünlü, Mao takım elbiselerini deniyor. John Galliano, Jean-Paul Gaultier ve Vivienne Westwood gibi modacılar, Mao elbiselerinden esinlenerek harika tasarımlar yaratıyorlar. Ne Çin’de, ne de dünyada Mao ceketine benzeyen modellerden vazgeçilmedi. Yaralar iyileştikçe insanlar daha bağışlayıcı, daha hoşgörülü oluyorlar. Mao ceketinin modası bundan böyle de sürecek gibi görünüyor.
YorumlarHenüz Yorum Yazılmamış Yorum Yazın
|
| Tüm Yazarlar |
|