A Yorum
  Acilis Sayfasi Yap Sik Kullanilanlara Ekle  

   
A yorum Kurum
iletisim
login
yayin ilkeleri...



yazi dizileri

Yazı karekteri : (+) Büyük | (-) Küçük

Daha fazla kan gölü - Robinson Jeffers

Kategori Kategori: Kültür/Sanat | Yorumlar 2 Yorum | Yazar Yazan: Ersin Engin | 18 Nisan 2013 02:50:33

Dünya üzerinde pek çok sanatçı kendi ulusunun politikalarını eleştirdikleri için acılar çekmiş; kimi cezalandırılmış, hatta öldürülmüş. Gariplik o ki; bu şekilde muhalif olmuş sanatçılar kendi uluslarınca ya da kendi dönemlerinin halklarınca olmasa bile birileri tarafından hep övülmüş, ödüllendirilmiş, kimi baş tacı edilmiş; haklı ya da haksız yere.

 
Daha fazla kan gölü
 
İki dünya savaşı kazandık şimdiye dek, ilgilendirmiyorlardı bizi, dalıverdik
içlerine. Dengeledik güçlerini
Avrupa’nın, hatta dünyanın eski güçleriydiler, çevirdik moloz yığınına ve
bağımlılar şimdi bize. Kazandık iki dünya savaşı ve geliyor şimdi üçüncü.

Bu sefer -- çok kolay olmayacak. Kolaydı işimiz ayrılmışken güçleri
dünyanın nifakla: değiştirdik bunu.
Hoş hayallere kapıldık; dünyayı birleştirmekti düşümüz; başarıyoruz ,
birleşiyorlar -- bize karşı.

İki savaş ve bu ikisi üçüncüyü körüklediler. Koruyun şimdi sahilleri, ayırmayın
gözünüzü kuzeyden, aldanmayın doğan güne. Araştırın bulutları.
Güçle donatın. Kale gibi Amerika var olacak uzun yıllar, arasında
doğu ve batının, sanki Bizans.

-- Bence: gülün bana. Haklısınız. Aptalca, görmek geleceği ve
çığırtkanlığını yapmak.
Bakmalı bir insan, konuşmamalı. Vatanseverlik sürüklüyor dünyayı
daha da fazla kan gölüne: ve biz hep düşüyoruz içine
.


Bu şiir, 1944 yılının Mayıs ayında, henüz ikinci dünya savaşı kesin olarak sona ermeden yazılmış. Oysa ki, on yıl önce ya da geçen hafta yazılmış kadar taze geliyor dizeler kulağımıza. Buna şair duyarlılığı mı, öngörüsü mü demek gerek bilemiyorum. Gerçi Jeffers’in üçüncü dünya savaşı kehaneti henüz tutmamış görünüyor ama ulusunun dünyayı sokup çıkardığı kan göllerinde ölen, yitirilen, kaybolan yaşamlar arada iki savaş daha olsaydı bu kadarı da olmazdı dedirtecek kadar fazla.

Dünya üzerinde pek çok sanatçı kendi ulusunun politikalarını eleştirdikleri için acılar çekmiş; kimi cezalandırılmış, hatta öldürülmüş. Gariplik o ki; bu şekilde muhalif olmuş sanatçılar kendi uluslarınca ya da kendi dönemlerinin halklarınca olmasa bile birileri tarafından hep övülmüş, ödüllendirilmiş, kimi baş tacı edilmiş; haklı ya da haksız yere. Oysa ki Jeffers, epik şiirin yirminci yüzyıldaki en büyük şairlerinden, kimine göre en büyüğü; şiiri düz yazıya en çok yaklaştıran dahası en çok yakıştıranlardan; hak ettiği değeri hiçbir zaman (daha doğrusu ikinci dünya savaşından sonra hiçbir zaman) görmemiş. Bunun sanatsal ya da sosyolojik, dahası emperyalist nedenlerini detaylı anlatabilmek hayli zor; anlamaksa bir o kadar kolay.

Aşağıdaki kısa biyografiyi Amerikan Büyükelçiliği’nin Türkiye web sitesindeki Amerikan Edebiyatının Ana Hatları başlıklı yazıdan aldım. Ölüm tarihini bilmesek, sanki savaştan sonra yaşamamış ya da hiçbir şey yazmamış gibi anlatmışlar şairi. Bunu anlamak için Jeffers’ın en radikal tavrını ikinci dünya savaşından sonra takınmış olduğunu bilmek yeterli. Ne acı ki, ününün doruğundan birden yok sayılarak aşağılara çekilmiş, yalnızlaştırılmış ve itibarsızlaştırılmış (ama hapse atılmamış) . Anlamak gerçekten ne kadar da kolay.

Robinson Jeffers (1887-1962)

İki Dünya Savaşı arasındaki yıllarda hatırı sayılır ve gerçek görüş sahibi bir çok Amerikan şairi yetişti. Bunların arasında Batı kıyısından şairler, kadınlar ve Afrikalı-Amerikalılar vardı. Romancı John Steinbeck gibi, Robinson Jeffers da California’da yaşadı ve İspanyol “ranchero”larla Kızılderililer ve “onların karışmış gelenekleri, ve ülkenin korkutan güzelliğini yazdı. Klasiklerle eğitilmiş, Freud’u çok okumuştu. Girintili çıkıntılı deniz kıyısı manzaraları içine yerleştirilmiş Yunan trajedisi temalarını yeniden yarattı. Tamar (1924), Roan Stallion (Demir Kırı Aygır, 1925), Aşilyusun Agamemnon'unun yeniden yaradılışı olan The Tower Beyond Tragedy (Trajedinin Ötesindeki Kule, 1924), ve Euripides’in trajedisinin yeniden yaradılışı olan Medea (1946) gibi trajik eserleriyle tanınmıştır.1


Cevat Çapan’a göre Robinson Jeffers, “Amerikan uygarlığına tepki duyan son kuşak şairlerinden yıllarca önce Büyük Okyanus kıyılarına çekilen ve maddi kazanç tutkusuyla kendini yok etme yarışına girdiğine inandığı Amerikan toplumundan uzaklaşarak tek başına epik şiir türünü sürdürmeyi deneyen bir sanatçı.”2  

Din adamı bir babanın oğlu olarak dünyaya gelen Jeffers, babasının seyahatleri dolayısıyla üniversite öncesi öğreniminin önemli bir kısmını Avrupa’da gördü. Burada özellikle Klasik Yunan ve Latin  edebiyatlarını çok iyi öğrendi. Sonrasında Amerika’da edebiyat, tıp ve ormancılık üzerine eğitim aldı; fakat eğitiminden sonra büyük ölçüde sadece edebiyatla ilgilendi. Şair olarak ününün doruğuna 1920 ve 1930’lu yıllarda ulaşan Jeffers, özellikle ikinci dünya savaşı sırasında ülkesinin politik hamlelerine karşı takındığı tavır dolayısıyla şiirini ve sanatını göklere çıkaranlar tarafından dahi yok sayılarak derin bir yalnızlığa itildi. Savaş sonrası edebi tavrını savaş karşıtlığından insan karşıtlığı anlamına gelebilecek bir anlayış olan “inhumanizm”e yöneltti. California’nın Carmel körfezinde kendi elleriyle yaptığı taş evinde insanlardan uzak doğayla içice bir yaşam sürdü ve ömrünün sonuna kadar burada yaşadı. Yaşamının son yıllarına doğru yeni kuşak şairlerin bir kısmı tarafından hatırlansa da sessiz ve insanlardan uzak yaşantısını ölümüne kadar sürdürdü.

Robinson Jeffers, “kayaların, dalgaların, rüzgarın, çamların, defnelerin, atmacaların,şahinlerin, sislerin…”3 şairi. Bu “kolay anlaşılır” şiirinde geçmişten dünyamıza uzanan bir kahin gibi, geleceği lanetleyen, kaderi düğümleyen bir büyücü gibi konuşuyor. Şiiri dikkatle okuyup, bizimle konuşan Jeffers’in sesinin kulaklarımızda çınlamasına izin verelim. Düz yazıymış hissi veren bu şiir içerisinde gizlenmiş ahengi ve ritmi duyumsayalım. Kendini tüm varlıkların merkezine yerleştirip bu varoluşa haddinden fazla önem veren ve bunu kendi türü dahil canlı-cansız tüm varlıkların yokluğu ya da en azından zararıuğruna sürdürülebilir kılmaya gayret eden insana, insanlığa ilenci iliklerimize kadar hissedelim. Bu şiirde dile getirilenlerden utanmak için Amerikalı olmaya gerek olmadığını unutmadan.

Çünkü dört bir yanımız kan gölü.

KAYNAKLAR

1.http://www.usemb-ankara.org.tr, Amerikan Edebiyatının Ana Hatları
2.Cevat Çapan, Çağdaş Amerikan Şiiri Antolojisi, Adam Yayınları, Birinci Baskı (1988)
3.Güven Turan, Kuleden Bakmak Jeffers/Yeats, 160. Kilometre Yayınları, Birinci Baskı (2012)
4.Robert Kafka, Robinson Jeffers: A Biographical Sketch” California History Vol. 87, No. 2 (2010)

     

Yazıda yer alan Daha Fazla Kan Gölü adlı şiir Ersin Engin tarafından çevrilmiştir.  Şiirin İngilizcesi  aşağıdadır. 
SO MANY BLOOD-LAKES

We have now won two world-wars, neither of which concerned us, we were
slipped in. We have leveled the powers
Of Europe, that were the powers of the world, into rubble and
dependence. We have won two wars and a third is coming.

This one -- will not be so easy. We were at ease while the powers of the
world were split into factions: we've changed that.
We have enjoyed fine dreams; we have dreamed of
unifying the world; we are unifying it -- against us.

Two wars, and they breed a third. Now guard the beaches, watch the
north, trust not the dawns. Probe every cloud.
Build power. Fortress America may yet for a long time stand, between the
east and the west, like Byzantium.

-- As for me: laugh at me. I agree with you. It is a foolish business to
see the future and screech at it.
One should watch and not speak. And patriotism has run the world through
so many blood-lakes: and we always fall in. 

Facebook'ta paylaş   |   Twitter'da paylaş


 | Puan: 10 / 1 Oy | Yazdırılabilir SayfaYazdır

Yorumlar

deniz günal { 21 Nisan 2013 03:49:47 }
ayorum, değerli bir yazar ve çevirmen kazandı. gerçekten çok şanslıyız.
nihat ziyalan { 18 Nisan 2013 05:50:39 }
sevgili ersin engin, bu güzel çeviri için teşekkürler. ayorum namuslu bir sitedir. lütfen devam. sydney'den dostlukla

Diğer Sayfalar: 1.

 




Türkiye ve Arap ülkelerinde
DEPREM : Hangi ülke, ne yardım gönderiyor?
YAS...
YAKIŞMIYOR
İşte Millet İttifakı'nın 9 ana başlıklı Ortak Mutabakat Metni'nin önemli maddeleri

Katar Gate: AP'deki rüşvet skandalında Türkiye bağlantısı
73 YIL SONRA BİR 14 MAYIS DAHA
NATO'nun 31'inci üyesi Finlandiya
Avustralya’dan TikTok’a yasak geldi
Almanya: İş gücü göçünü kolaylaştıran yasa kabineden geçti

AB Meta'yı 1,2 milyar euro para cezasına çarptırdı
55 bin kişiyi işten çıkararak yerine yapay zeka kullanacak
Dünyada gıda fiyatları 12 aydır düşerken; Türkiye'de 31 aydır yükseliyor
Türkiye Irak’a yaklaşık 1,5 milyar dolar tazminat ödeyecek
Türkiye’de halk borç batağında! Bankaların alacaklarında dev artış

2023 FIFA Kadınlar Dünya Kupası’nda rekor bekleniyor
Rüya...
Kocaman bir aile gibi
Yeni Zelenda: 2009 sonrasında doğanlara sigara yasağı
Avrupa’nın ardından ABD’de maymun çiçeği virüsü alarmı

GREV HAKKI TARTIŞILIYOR, TANINIYOR
“İŞÇİLER SAHAYA İNMELİ”, BÜLENT ECEVİT’LE SÖYLEŞİ
KİTAPÇI RÜSTEM, PARİS: EMEKÇİDEN YANA ve FAHRİ KONSOLOS
Değerli Dost Aydınlık Yürek - HASAN MEYZİNOĞLU
“ŞAİR LÂFI”

Ana gibi yar, Anadolu gibi diyar olmaz
HÜMANİZMANIN KANITLANMASI
YABANCILAŞMA
GERÇEK FELSEFE
MADDE VE DÜŞÜNCE

2023-2027'de dünya genelinde rekor hava sıcaklıkları görülebilir
Okyanus sıcaklıkları rekor seviyede
BM'den uyarı: Deniz seviyesi rekor hızla yükseliyor
AB'nin enerji tüketiminde yenilenebilir kaynakların payı 2030'a kadar %42,5'e yükseltilecek
'Ekosistemi yeniden dengele': Dingoları ve şeytanları geri döndürme planı

Su ve deterjan olmadan çalışan bir çamaşır makinesi
Akıl okuyabilen robot tasarladılar
Sanal Gerçeklik, Artırılmış Gerçeklik , Metaverse, Sanal Uzay Nedir?
Apple'dan iPhone Uygulamalarına Dev Zam: 1 Dolarlık Uygulama 17 TL Oldu
Yapay Et Şirketi Üretime Hazırlanıyor

Eratosthenes MÖ 3. Yüzyılda dünya'nın çevresini nasıl ölçtü?
Leonardo da Vinci'nin annesi Çerkes bir köle
UÇAN KÜÇÜK ŞIRINGALAR
Kanser hücrelerini öldüren virüs hastalar üzerinde olumlu sonuç verdi
Çin'de havadaki Covid-19'u tespit eden maske geliştirildi

Gençlerin yüzde 63'ü Türkiye'den gitmek istiyor.
Modern köle sıralamasında Türkiye zirvede
Türkiye'de temelsiz yargılamalar devam etti
Türkiye’de çocuklar ekmek veya makarna ile besleniyorlar...
Türkiye yine

“BİZE BİR SOSYALİST PARTİSİ LAZIM”
Mezopotamya’nın Ağıtları
KARGALAR, ÖRÜMCEKLER, LEYLEKLER VE DİĞERLERİ
1 MAYIS 1945
ABİDİN DİNO İLE HAYALİ SÖYLEŞİ

MEVSİMLER
HUKUK NEDİR?
GÜVENMEK
Tanrının Arabası
FARELER

Amerika’da Ayrımcı Politikalar ve Siyahi Mücadele Tarihi
Dünyanın İlk Destan Kahramanı: Gılgamış
Antik Çağlarda Kendi Memleketlerine Karşı Savaşan Paralı Askerler
Sümer Atasözleri ve Özdeyişler
Museviliği benimsemiş tek Türk devleti : Hazarlar


kose yazarlari En Cok Okunanlar
Son 30 günde en çok okunanlar
En Cok Okunanlar










Basa git