A Yorum
  Acilis Sayfasi Yap Sik Kullanilanlara Ekle  

   
A yorum Kurum
iletisim
login
yayin ilkeleri...



yazi dizileri

Yazı karekteri : (+) Büyük | (-) Küçük

İki Muhalif Amerikalı

Kategori Kategori: Ayorum Güncel | Yorumlar 0 Yorum | Yazar Yazan: Prof.Dr. Korkut Boratav | 26 Ağustos 2012 07:44:44

Temmuz sonlarında Amerikan fikir dünyası iki muhalif düşünürünü kaybetti: Romancı, senaryocu, edebiyat eleştirmeni, denemeci Gore Vidal ile araştırmacı - gazeteci ve yazar Alexander Cockburn... 1925 doğumlu Gore Vidal, seçkin bir çevrenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Dedelerinden biri ünlü bir senatördür; annesi Jacqueline Kennedy ile hısımdır; Başkan Roosevelt'in eşi Eleanor Roosevelt ile komşuluk, dostluk ilişkileri vardır. John Kennedy döneminde Beyaz Saray'a sık davet edilen bir kişidir.

Vidal’in sıkıntılı yılları da olmuştur. İlk romanını yirmibir yaşında yayımlar. Eşcinseldir. 1948’de çıkan üçüncü romanı (Türkçesi Kent ve Tuz) “müstehcen ve ahlâksız” suçlamalarıyla karalanır. Bir süre roman yazmaktan vazgeçmek zorunda kalır. Film ve TV dünyasına yönelir. Kısa zamanda başarılı bir senarist olarak ün yapar; Hollywood dünyasına girer; iyi para kazanır.

Gore Vidal, sonraki yıllarda yeniden romancılığa başlayacaktır. ABD tarihini konu alan bir dizi roman, ona edebiyatçı olarak ün getirecektir. Bazıları Amerikan Başkanları’nın ve siyaset ünlülerinin hayatları, kimlikleri çerçevesinde geliştirilen bu romanlar, ABD’nin yerleşik (resmî) tarih anlayışının dışına çıkmaktadır. Roma İmparatoru Julien’i (M.S. 4. yüzyılı) konu alan (Türkçesi İmparator Jülien) ve M.Ö. 5. yüzyılda geçen ve hayalî bir Pers diplomatının ağzından anlatılan Yaratılış (2000’de Türkçeye çevrilmiş) da önemli iki romandır. Doğu/Batı değer¬er sistemlerinin karşıtlıklarını Pers ve Grek kahramanlar aracılığıyla romanlaştıran Yaratılış, kanımca, çok özgün, ilginç bir yapıttır.

Vidal ününü, edebî kişiliği kadar, siyasî yazılarına ve polemiklerine borçludur. Çeşitli yazılarını, denemelerini ABD: Seçilmiş Denemeler, 1952-1959 ve Son İmparatorluk başlıklı iki derlemede topladı ve anılarını iki ciltte yayımladı.

***

1941 doğumlu Alexander Cockburn, Gore Vidal kadar ünlü değildir. Esas olarak köşe yazılarıyla tanınmış bir gazetecidir. İspanya İç Savaşı’na Cumhuriyetçiler safında katılmış İrlandalı bir komünistin oğludur. Amerika’ya göçmüş; kırk yıl boyunca sosyalist kimliğini koruyarak büyük medyada, Village Voice, The Nation gibi sol dergilerde köşe yazıları yazmış; 1994’te Counter Punch adlı internet dergisini kurmuş; bunu sol medyanın en saygın yayın organlarından biri haline getirmiştir.

Cockburn’ün çok sayıdaki kitapları, (biri satranç ağırlıklı, diğeri anılardan oluşan ikisi dışında) dergi-gazete yazılarının derlemeleridir. Birini, Corruptions of Empire’ı, Ahmet Tonak salık vermişti; keyifle okumuş, çok şey öğrenmiştim. Galiba iki kitabının Türkçe çevirisi var: CIA odaklı Kirli Beyaz ve küreselleşme karşıtı Seattle kalkışmasını inceleyen Dünyayı Sarsan Beş Gün.

Güncel siyaseti kapsayan dergi/gazete yazıları, zaman içinde eskir. Bu nedenle, Gore Vidal’in pek çok yapıtının aksine, Cockburn’ün kitapları, zamanında okunup kenara konacak özellikler taşır. Önemi, etkili bir gazeteci ve köşe yazarı olarak tutarlı bir sol/sosyalist çizgiyi yalpalamadan izlemesidir. Kanser hastasıydı; ölümcül hastalığını gizledi; sonuna kadar yazmayı sürdürdü. Ölümünden bir hafta sonra The Nation’da yayımlanan son yazısı, “Barclays Bankası ve Finansal Reformun Sınırları” başlığını taşıyordu ve “Libor skandali” olarak bilinen finansal rezalete yol açan yozlaşmış bankacılığı, açık, berrak bir çözümlemeyle okurlarına anlatıyordu.

***

Kökenleri, yönelişleri, uğraş alanları bu kadar farklı olan Gore Vidal ile Alexander Cockburn’un ortaklıkları nedir? İki yazar da, ısrarla, ABD’nin dış politikalarının ülke içinde giderek baskıcı bir rejim oluşturmakta olduğunu vurguladılar.

Vidal, 2002’de “İkiz Kuleler” saldırısından sonra Ebedî Barış için Ebedî Savaş başlıklı bir kitap yayımladı. Kitabın alt-başlığı, “Niçin Bu Kadar Nefret Ediliyoruz?” sorusunu içeriyor. Yanıtını, ABD’nin soğuk savaş yıllarından itibaren giriştiği askerî operasyonların sayfalar tutan ayrıntılı tablolarına dayandırdı. Bu politikalar, Vidal’a göre, özellikle Reagan’dan bu yana dinci fanatizmle içiçe girmiş; 11 Eylül sonrasında İslâm paranoyasına savrulmuş ve Amerika’nın adım adım bir polis devletine dönüşmesine katkı yapmıştır. Ölümünden iki yıl önce New Statesman dergisine verdiği bir demeçte şunları söylüyordu: “Savaşları kaybede kaybede Amerika yolun sonuna geliyor; bir tür diktatörlüğe yaklaşıyor.”

Alexander Cockburn, adını da koyarak, Amerikan emperyalizmini sayısız örnekle çözümlüyor. Emperyalist politikaların iç siyasete yansımaları söz konusu olduğunda Vidal’le anlaşıyor: “Avrupa faşizmi, bugün sahte bir hedeftir. Dünyada ‘faşist’ niteliğine uyan bir yer varsa, o ABD’dir.”

İki yazar da, İsrail’in Filistinlilere karşı politikalarını şiddetle eleştirmişlerdir. Vidal, kıdemli aşırı sağcı William Buckley ile mahkemelik olmuş; Yahudi Lobisi’nin başkanını “İsrail’in beşinci kolu” olarak yaftalamış; karşılığında “Yahudi aleyhtarı” olarak damgalanmıştır. Amerika’nın “sol, demokrat” çevrelerinde çok etkili olan bu suçlamayı umursamamıştır: “İsrail’in politikalarını eleştiren herkese eski bir numara uygulanır: Yahudi aleyhtarı damgası...”

Cockburn ise, İsrail Lobisi’nin baskısıyla Village Voice dergisinden uzaklaştırılmış; benzer suçlamalara karşı, Yahudi Aleyhtarlığının Siyaseti başlıklı bir derlemenin editörlüğünü üstlenmiştir.

Bu iki muhalif Amerikalı’nın siyasete bakışlarında farklılıklar da vardır. Vidal, ABD’nin kuruluş dönemine ait “Cumhuriyet değerleri”nin yitirilmesine hayıflanmakta; onların özlemini ifade etmektedir. Bugünkü Cumhuriyetçi Parti’nin temsil ettiği yobaz, gerici, saldırgan çizgi, ona göre tüm ülke siyasetini teslim almaktadır. Buna karşılık, Demokrat Parti’ye karşı “zafiyeti” kesintilerle de olsa, süregelmiş; Kennedy’ye, hatta Obama’ya karşı hoşgörülü kalmıştır. Clinton’u ise, Avrupa, Libya, Irak operasyonlar nedeniyle ve 1993’te federal birlikleri Waco, Texas’ta Davidian tarikatı mensuplarına saldırttığı için lânetlemiş; “defterden silmiş”tir. (Bu katliamda, elli beşi kadın ve çocuk olmak üzere seksen iki kişi öldürülmüştü.) Cockburn ise, Demokrat Parti’nin düzen-içi siyasetinin ödünsüz eleştirmeni olarak kaldı. ABD’de “liberal” olarak adlandırılan sosyal-demokrat akımla kesintisiz polemik sürdürdü. Seçimlerde liberallerin solunda yer alan radikal, sosyalist adayları, örneğin Başkanlık seçimlerine katıldığında Ralph Nader’i destekledi.

Muhalif Amerika, yerleri kolay doldurulmayacak iki temsilcisini yitirdi. Bizlere saygıyla anmak düşüyor.

Facebook'ta paylaş   |   Twitter'da paylaş


 | Puan: 10 / 2 Oy | Yazdırılabilir SayfaYazdır

Yorumlar


Henüz Yorum Yazılmamış

Yorum Yazın



KalınİtalikAltçizgiliLink  
Simge Ekle

    

    

    

    







'Büyük Osmanlı Soygunu': 10 maddede Eric Adams davası…
İSTİHAB HADDİ
Türbülans vakaları iklim değişikliği etkisi mi?
Dünyanın gözü kulağı Ortadoğuda: İran-İsrail gerilimi tırmanıyor.
İsrail, Gazze'de yardım konvoyunu hedef aldı: Biri Avustralyalı 7 kişi öldürüldü

Esnafa konum vergisi: Bu da, 'haritayı kullandın' parası
Hollanda'da kadın düşmanlığına dikkat çekmek için öldürülen ‘cadılar’ anısına anıt dikilecek.
'Dezenformasyon Yasası' bilançosu
Merkel anılarını kaleme aldı…
Avustralya'da 16 yaşından küçüklere sosyal medya yasağı

Türkiye işçiler için bir cehennem
İkinci Trump dönemi: Küresel ekonomi nasıl etkilenecek?
AB, çoğunluk sağlanamamasına rağmen Çinli elektrikli araçlara ek gümrük vergisini onayladı.
Türkiye'de ekonomi politikaları konkordato ve iflasları patlattı.
Türkiye'de açlık sınırı 20 bin TL'ye dayandı

Türkiye'de Covid-19 salgını yaşam süresini azalttı.
Uzmanlar uyardı: "Uzun yaşayanlardan tavsiye almayın"
Fahri Kiamil
İki annenin başlattığı akıllı telefon karşıtı hareket çığ gibi büyüdü
Afganistan'da onlarca arkeolojik alan buldozerle yıkılarak yağmaya açıldı.

Oxford Sözlüğü yılın kelimesini seçti: Beyin çürümesi
"İNEK BAYRAMI" ekitap
Dünya tarihini şekillendiren 6 içecek türü
Taş Kağıt Makas Oyunu (Jan Ken Pon)
"DUHOK KONUŞUYOR" ekitap

Tokyo’dan Hasanlar’a, Kudüs’te bir mahkemeden bizim buralara…
“KADERİMİZ DIŞARDAN YAZILAMAZ - DIŞARI KADERİ BELİRLEYEMEZ…”
Niyetime İlham
KİBİRLİ GÜÇ ZEHİR - ERDEMLİ BİLİM PANZEHİR
KARARLILIK - KİŞİSEL ALTYAPI

Yarasaların azalmasıyla bebek ölümlerinin ilişkili olduğu ortaya çıktı.
AB İklim İzleme Servisi: 2024 yazı kaydedilen en sıcak yaz oldu.
Akdeniz'deki yaşam yok oluşun eşiğine gelmiş.
Su üzerindeki iklim değişikliği baskısı Türkiye'yi su fakiri olmaya sürüklüyor.
Türkiye ve Yunanistan'daki kültürel miras alanlarının en az üçte biri yükselen deniz seviyesinin tehdidi altında.

Türkiye, kişisel verileri en çok sızdırılan 19.ülke
Apple otomobili ABD'de üretime bir adım daha yaklaştı.
Yaşgünün Kutlu Olsun James Webb Uzay Teleskobu
Su ve deterjan olmadan çalışan bir çamaşır makinesi
Akıl okuyabilen robot tasarladılar

İncil'de sözü edilen mistik ağaç 1000 yıllık tohumla yeniden yetiştirildi.
Karıncaların 66 milyon yıldır tarım yaptığı ortaya çıktı.
Antik Mısır'daki popüler masa oyununun şaşırtıcı kökenleri ortaya çıktı.
At binmenin kökenine dair ezber bozuldu.
Stephen Hawking'in ünlü paradoksu çözülmüş olabilir: Kara delikler aslında yok mu?

2023 yılında Türkye’de çocukların cinsel istismarı hakkında 40.000'den fazla dosya açıldı.
Çalışanların geliri son 20 yılda azaldı.
Türkiye’den göç eden Türklerin sayısında 5 yılda %243 artış
BM: Dünya nüfusu 2084'ten itibaren gerileyecek
Dünya nüfusunun ruh sağlığı giderek bozuluyor

Madeleine Riffaud est partie
GELDİKLERİ GİBİ GİDERLER
JOYCE BLAU, 18 Mart 1932-24 Ekim 2024
HIZLANAN TARİH
DERTLİ-MİR-DÖNE

Tanrının Buyruğu
HAYATIN PENCERESİ
Nereden Geldi Nereye Gidiyor
Atamın Sözleri
Cumhuriyet 101 Yaşında

Mimar Sinan: Bir Dehanın Yükselişi ve Osmanlı Mimarisinin Zirvesi
İskandinav Göçleri ve Vikinglerin Avrupa Üzerindeki Etkisi
Hümanizm Nedir?
Osmanlı’da kahve kültürü, Osmanlı’da kahve isimleri..
Amerika’da Ayrımcı Politikalar ve Siyahi Mücadele Tarihi


kose yazarlari En Cok Okunanlar
Son 30 günde en çok okunanlar
En Cok Okunanlar










Basa git