Türk toplumu olarak neredeyse “paranoya” haline getirdiğimiz bir korkumuz var: Bölünmek. Son 300 yılını sürekli toprak kaybederek geçiren bir toplum için bu korku anlaşılır.

Ancak dikkatinizi çekiyor mu bilmem:

Son 300 yıldır ne zaman ayrılıkçı bir hareketle karşılaşsak; Batılı devletler hemen olaya el koyuyor ve hemen işaret parmaklarını gözümüze uzatarak neler yapmamız gerektiğini bize bir bir söylüyorlar. Biz de hep onların dediğini yapıyoruz ve ne hikmetse hep kaybediyoruz.

Fakat bu yazıda anlatmak istediğim bu değil. Merakım başka...

Batılı büyük devletler hiç ayrılıkçı hareketle karşılaşmazlar mı? Hiç bölünme tehlikesi geçirmezler mi?

Olur öyle şey; tabii karşılaşırlar ve bölünme tehlikesi de geçirirler. Ama bunu kimse duymaz! Duyurmazlar. Hiç öyle bildik, “dünya küreselleşti bir köy haline geldi, kim neyi nasıl saklar” gibi ezberci laflar söylemeyiniz. Neyi ne kadar bileceğinizi dünya haber ağını elinde tutan iletişim tekelleri belirler. Biz sadece bize gösterilenlerini görürüz! Çünkü bunlar bilir ki; (Macchiavelli’ye göre) en büyük erdem(virtu) kontroldür.

Bu kadar sözden sonra bir örnek vermeliyim…

Republic of Texas (Teksas Cumhuriyeti) diye bir örgüt adı duydunuz mu?
Ya da Richard McLaren adında bir örgüt lideri…

Dünya; Kürt örgütlerini, liderlerini ezbere sayar ama Teksas ayrılıkçıları halkından hiç haberdar olmaz.  Sanıyorum “hikayemize” başlayabiliriz…

Texas, ABD’nin güneyinde bir eyalet. Türkiye’ye yakın büyüklükte toprağı var. Nüfusu 24 milyon. Bunun yüzde 83’ü beyaz, yüzde 17’si siyah.

ABD’nin en zengin eyaletlerinden. Ülke petrolünün yüzde 40’ını Teksas çıkarıyor. Hayvancılık ve tarımda lider konumda.

Teksas tarihi boyunca hep bağımsız olmak istedi. Bazen başardı da; 1836 yılında, bağımsızlık savaşını vererek Meksika’dan ayrıldı. Ancak bu durum 9 yıl sürebildi. 1845’de ABD’nin istilasına uğradı.

ABD’nin ilhakı Teksas’ı böldü. Bazıları federasyon içinde kalmayı desteklerken bir grup ise bağımsızlıktan yanaydı. Bu tartışmalar 150 yıldır sürüyor. Ayrılık fikri bazı yıllarda artıyor; gizli örgütler kuruluyor.

Son yıllarda Teksas’ın bağımsızlığı için mücadele veren bir örgüt var:
Republic of Texas (Teksas Cumhuriyeti)…
Lideri ise Richard McLaren…

Teksas halkının esir tutulduğu gibi tezlere sahip olan Republic of Texas 1995 yılında geçici bir hükümet kurdu. Teksas bağımsızlığının sembolü 1836 Anayasası’na bağlıydılar.

Örgüt üyeleri hayli aktifti. Amerikan polisinin şiddet yanlısı tavrına karşın, silahlanıp dağa çıktılar! Kendileri için “Teksas Cumhuriyeti’nin Askerleriyiz” dediler. 1997 yılında Joe ve Margaret Ann Rowe isimli iki Amerikan vatandaşını esir aldılar; karşılığında ise hapisteki arkadaşlarının serbest bırakılmasını istediler.

ABD böyle bir kalkışmaya izin veremezdi kuşkusuz. Sert güç kullanımıyla Teksas Cumhuriyeti Askerleri’ni yakalayıp cezaevine koydu. Yakalananlar hapishanede direnişe geçtiler; savaş esiri muamelesi görmeyi istediler.

Bu zorlu süreç örgütün parçalanmasına da neden oldu: McLaren Grubu, Daniel Miller Grubu ve Johnson-Enloe Grubu…

Hepsi de illegaliteyi/yer altı örgütlenmesini savunuyordu. Ancak silahlı direniş meselesi örgütü bölmüştü.

Silahlı radikalizmi savunanların başında Johnson-Enloe vardı. Bu grubun iki üyesinin içlerinde ABD eski Başkanı Bill Clinton’un da bulunduğu birçok devlet görevlisine suikast planladıkları ortaya çıktı.

Fazla ayrıntıya girmeyeyim. Örgüt militanlarının hepsi “bölücülükten” yargılandı.
Örgütün lideri Mc Laren 99 yıl hapis cezasına çaptırıldı. Yardımcısı Robert Otto şanslıydı; ona 50 yıl hapis cezası verdiler.

Teksas Cumhuriyeti örgütü liderleri, militanları cezaevine atıldı ve sorun bitti diye düşünmeyiniz.

Texas’ta bu yıl yapılan anketlerde Başkan Obama hükümetini üzecek sonuçlar çıktı: Teksas halkının yüzde 35’i bağımsız Teksas Cumhuriyeti’nde yaşamayı tercih ederken, bu oran Cumhuriyetçiler arasında yüzde 48’e kadar yükseldi.

Bu yıl Teksas Valisi Rick Perry’nin açıklamaları ise ayrılıkçı hareketlerin güç skalasını göstermesi bakımından ilginçti. Vali Perry , ABD merkezi hükümetini uyarmak zorunda hissetti; “1845’te bu birliğe girdik; ama istediğimiz zaman ayrılabilmek şartıyla. Çok güzel bir birliğimiz var; ama Washington, Amerikan halkını küçümsemeye, hor görmeye devam ederse ne olacağını kimse bilemez?”

Görünen o ki “Teksas Açılımı” Başkan Obama’yı zorluyor. Teksas’da bugün düne nazaran daha çok “Birlikten Ayrılalım” sloganları işitiliyor.

Vali Perry’in açıklamalarını özellikle “çay partileri”nde dile getiriyor olması oldukça manidar bulunuyor. Çünkü Amerikan siyasetinde çay partilerinin politik bir anlamı var:

ABD’de; 1773 yılında İngiltere’nin çay üzerine ağır vergiler koymasını protesto etmek için, İngiltere’den gelen üç gemi çayın, Amerikan vatanseverleri tarafından Boston Limanı’nda yok edilmesi, sömürgesi İngiltere’ye karşı verilen bağımsızlık savaşının ilk kıvılcımı olarak biliniyor. Valinin “çay partileri”nde bu sözleri söylemesi, bu yüzden, son derece dikkat çekici bulunuyor.

Uzatmayalım…Türkiye’deki “Kürt Sorunu” kadar olmasa da, ABD’nin de bir “Teksas Sorunu” var.

Gerek Ermeni gerekse Kürt açılımı konusunda çok talepkar olan ABD, bakalım kendi toprağındaki Teksas Açılımı’nı nasıl yapacak?

Liderlerini, militanlarını cezaevine koysa da, anketler gösteriyor ki Teksas’daki ayrılıkçıların sayısı giderek artıyor. Neyse, ülkelerin iç işlerine karışılmaması bir diplomasi geyiğidir, pardon geleneğidir! “Teksas Açılımı” konusunu fazla didiklemeyelim..

Ama keşke Başbakan Erdoğan ABD’ye gitmişken, Mc Laren’in cezaevi koşullarına da bir baksaydı; Öcalan mı rahat, Mc Laren mi rahat, karşılaştırma olanağı bulurdu...

“Kürt Açılımı” edebiyat dünyasına da yansıdı.

Deniyor ki; Nazım Hikmet Kürtlere ilgisizdi!

“Şeyh Bedrettin Destanı”nda Osmanlı halk hareketlerini; “Jakond ile Si-Ya-U”da Çin Kurtuluş Savaşı’nı; “Benerci Kendini Niçin Öldürdü”de Hintliler’in İngilizler’e karşı bağımsızlık destanını; “Taranta Babu’ya Mektuplar”da Afrika Ulusal Kurtuluş Savaşları’nı; “Kız Çocuğu” şiirinde Japon halkının acısını dile getiren Nazım Hikmet Kürtler’i şiirine yansıtmadı mı?

Siz resmi Kürt tarihi oluşturmak istiyorsanız hiç elinizi tutmayalım; atış serbest!
Yok eğer gerçeği öğrenmek istiyorsanız size bir mektup sunalım. Nazım Hikmet’in, Sorbon Üniversitesi Kürt Dili Profesörü Kürdolog Kamuran Ali Bedirhan’a yazdığı bir mektuptan söz edelim. Mektup, Paris Kürt Enstitüsü’ne Bedirhan’ın bağışlanan eserleri ile ortaya çıktı. Bu enstitünün çıkardığı Hevi (Umut) Dergisi ilk sayısında bu mektubu yayınladı.

Mektupta Nazım Hikmet şöyle yazıyor:
“Kökleri yüzyılların derinliklerine dalan tarihiyle, kültürüyle Kürtlerin önemli çoğunluğu Anadolu’nun bir parçasında yaşar. Anadolu’nun öbür parçalarında yaşayan Türk Milleti’ni Kürt Milleti kardeşi sayar. Her iki millet, Türk ve Kürt derebeylerinin Osmanlı İmparatorluk idaresinin ağır zincirlerine vurulmuşlardır. Osmanlı İmparatorluğu yıkıldıktan sonra ise her iki millet emperyalizme karşı tek bir cephe kurup çarpışmışlardır. Anadolu Milli Kurtuluş Hareketi yalnız Türkler için değil, Kürtler için de tarihlerinin en şerefli sayfalarından biridir. O dövüş yıllarının, sonradan Türk idarecilerince yasak edilen en unutulmaz türkülerinden biri “Vurun Kürt uşağı namus günüdür” diye başlar….

Anadolu’da yaşayan Türkler’le Kürtler’in arasına nifak sokmak isteyen gerici, sömürücü, karanlık kuvvetler, emperyalizmle el ele vererek halklarımızı daha kolayca ezmek istiyorlar. Kürt ve Türk Halkları’nın bahtiyarlığa, insanca yaşamaya varmak için derebeylerine, kara kuvvetlere, şehir ve köy ağalarına, gericilere, ırkçılara, milletlerin varlıklarını ve milli haklarını inkar edenlere, halkları birbirine düşürüp sırtlarından rahatça geçinenlere, emperyalizmin uşaklarına karşı yürüttükleri yeni milli kurtuluş savaşının zaferi Kürt ve Türk halklarının elbirliğiyle kazanılır. Ancak böyle bir elbirliğiyle kardeş iki millet hürriyete, milli ve insani haklarına kavuşabilir.”

Sanırım anlaşıldı. Sosyalist Nazım Hikmet gelecek güzel günleri Türk ve Kürt yoksullarının elbirliğiyle kuracağını düşlüyordu. Kardeşliği yüceltiyordu.
Nazım Hikmet bu nedenledir ki, Anadolu insanının hikayesini anlatırken, hem Türk’ü hem de Kürt’ü yazdı. Onun için, Türk ve Kürt’ün kaderleri birdi. Kurtuluş Savaşı Destanı’nı da Kürtler ve Türkler beraber yazmıştı.

Nazım Hikmet şiirinde Anadolu’nun her parçasından bahsettiği gibi Kürtler’den de söz etti. “Memleketim’den İnsan Manzaraları” kitabında Aydınlı Jandarma Başçavuşu Hüsnü’nün, karısı Emine’yi konuştururken şöyle yazdı Kürtler’i:

“Hüsnü Çavuşla on beş yıl, bayan hemşire,
kalmadı gezmediğimiz yer.
Karadeniz'de içinde Lazların,
şarkta Kürtlerin arasında.
Kürtlere kuyruklu derler
yalan.
Kuyrukları yok.
Yalnız çok asi, çok fakir insanlar.
Zenginleri de var
ama az...”

Hayatı hapishanelerde geçen halk devrimcisi Halil’in, Diyarbakır Cezaevi’ndeki macerasını anlatan Nazım Hikmet, Kürt Ağaları’nı eleştirdi

“Ve şarkta
akrepleri, toprak koğuşları, karpuzlarıyla ünlü hapishanede
Halil’in üstüne uşaklarını saldırttı Kürt beyleri
ve beline inen odunla devrilmeden önce Halil
aynı rahatlıkla yardı üçünün kafasını.”

Bu kadar değil…

Nazım Hikmet, “Memleketimden İnsan Manzaraları” ve “Kuvayi Milliye Destanı” kitaplarında Anadolu’daki Milli Mücadele’yi anlatırken Kürtler’in hikayelerinden bahsetti. Antep, Urfa, Maraş savunmalarında hep onların yiğit direnişinden bahsetti. Tek başına “Karayılan Destanı” bile Nazım Hikmet’in kardeşliği ne kadar yücelttiğini gösterir!…
 

Savaş olur da türküleri olmaz mı? İnsanlar en güzel türkülerini, ağıtlarını ya aşk yaşarken ya da savaşırken söyler.

Kurtuluş Savaşı’nda da Kürtler’in Milli Mücadele’ye katılımını simgeleyen türküler vardı. Onlardan en bilinen ikisi Karayılan Türküsü ve İlhan Bey Türküsü’dür. Ve Karayılan türküsünü en güzel Ruhi Su söylemez mi?

Karayılan Türküsü
Atına binmişte elinde dizgin
Vardığı cephede hiç olmaz bozgun
Çeteler içinde Yılan'ım azgın
Vurun Kürt uşağı namus günüdür
Sürerim, sürerim, gitmez kadana
Fransız kurşunu değmez adama
Benden selam söylen nazlı anama
Vurun Kürt uşağı namus günüdür
Karayılan der ki, harbe oturak
Kilis yollarından kelle getirek
Nerde düşman varsa orda bitirek
Vurun Kürt uşağı namus günüdür
 

İlhan Bey dedikleri de oldu bir paşa
Nüfuzu geçiyor dağlara taşa
Ben de imdat gidiyom Koca Maraş'a
Yetiş Kürt Uşağı Antep yanıyor
 
Dağların aslanı İlhan Bey gelsin
Anneler de böyle yavru doğursun
 
Mulla'nın altında doru kadana
Fransız kurşunu geçmez adama
Yetiş Kürt Uşağı Antep yanıyor
 
Dağların aslanı İlhan Bey gelsin
Anneler de böyle yavru doğursun
 
Netmeli de benim ağam netmeli
Tomatiğe fişekleri itmeli
Almalı cepheyi hücum etmeli
Yetiş Kürt Uşağı Antep yanıyor
 
Dağların aslanı İlhan Bey gelsin
Anneler de böyle yavru doğursun
 
Bizde de soydular çulu çuvalı
Böyle de oldu mu dünya duralı
Soramadım çete Mulla'm nereli
Yetiş Kürt Uşağı Antep yanıyor
 
Dağların aslanı İlhan Bey gelsin
Anneler de böyle yavru doğursun

(Kaynak: Mehmet Bayrak, Eşkıyalık ve Eşkıya Türküleri, Ankara, 1985, s.183, 187.)