A Yorum
  Acilis Sayfasi Yap Sik Kullanilanlara Ekle  

   
A yorum Kurum
iletisim
login
yayin ilkeleri...



yazi dizileri

Yazı karekteri : (+) Büyük | (-) Küçük

Benin'in Büyücüleri - Sıtma Nöbetleri

Kategori Kategori: Anılar | Yorumlar 4 Yorum | Yazar Yazan: Pınar Özkan | 21 Mart 2009 12:11:01

Benin-Cotonou yatısından dönüyoruz. Ek sefer konmuş. Kamerun'un başkenti Duala'ya indik. Temizlik ve catering görevlileri uçağın içindeler. Merdivene çıktım havaalanını seyrediyorum. Terminal binasi, apron ve Air Kamerun uçakları tam bıraktığım gibi kalmışlar sanki...

Bu havaalanına ikinci gelişim. Uçuşa başladığım ilk yıllarda DC8 uçağımızla haç seferleri esnasında bir kez buraya inmiş, geceyi Duala'da geçirmiştik. Şehre dair tek hatırladığım, caddelerdeki pis su birikintileri ve egzoslarından duman çıkan eski arabalar.

Ertesi gün uzun boylu Kamerun'lu hosteslerle Air Kamerun adına uçuşa gitmiştik. Biz bir sonraki uçuşun kabin ekibi olarak arkada oturup dinlenmiştik. Ahmet kaptan uçuş sonrası “bu kızlar bir kahve yapmasını beceremiyor üstelik kafamıza atar gibi getirdiler, benim kızlarım şimdi güzel bir kahve yaparlar yanında da soda olsun lütfen” demişti. O zamanlar deneyimimiz az ve çekingendik. Kamerun'lu hosteslerin suratsız bakışlarından, küçük boylarımızı aşağıdan yukarı süzmelerinden rahatsız olmuştuk.
 
Sonraki yıllar Afrika'dan Cidde'ye haç seferlerimizi sürdürmüş, Avrupa ülkelerine, Akdeniz adalarına, Hollanda Antillerine, Kanada ve Karaiplere bir sürü uçuş yapmış Dominikte kardeş şirketimizi kurmuştuk. Bir de Fransız bilimadamlarıyla dünya turu gerçekleştirmiştik, gazeteler yazmışlardı.
 
Kazadan sonra ise şirketimiz havaalanı ofislerini kapatmış, uçaklarını dağıtmış, çalışanlarının tazminatlarını ödemiş, uzun süren bir suskunluğa yatmıştı. Patronumuz Çetin Birgen'in dediği gibi maddi kaybımız yoktu ama yaralarımız derindi, sarmamız zaman alacaktı. Üstelik Birgenair ismi de uçağımızla beraber sulara gömülmüştü. Elde kalan B767'ye Air Gabon'dan teklif gelince bir umut doğmuştu. Belki bir yerlerden küçük de olsa yeniden çıkış yapılabilirdi. Ancak Gabon'a üç kokpit ekibi ve beş hostes gelebilmiştik.
 
Merdivene çıkan kaptan Du Bois yanıma gelip duruyor.
 
Burda yalnız durmuş ne düşünüyorsun?
 
Haç seferleri sırasında Duala'ya gelmiştim, yine Ahmet kaptanlı bir uçuştu. Arkadaşlarımı merdivenlerden çıkarken hayal ettim de..
 
Çevreye şöyle bir bakıyor. Özlüyorsun Onlar'ı değil mi? Ben de özlüyorum, güzel günlerdi. Öyleymiş meğer. Hadi içeri girelim 5 dakikaya kadar yolcular burda olur.
 
Hiç keyfim yok biran evvel Libreville'e dönmek istiyorum. Kolumda enfeksiyon kapan Hepatit B
aşılarımın kabukları daha yeni düştü. Şimdi de aynı yerde bir acı var ne olabilir ki?
 
Gabon’lu amir Ted her zamanki alaycı haliyle geliyor yanıma.
 
Boarding başlıyor uçak dolu haberin olsun! 
 
Benin'den aldığım boynumdaki altın kolyeye iltifat(!) ediyor.
 
Kaç para verdin buna? Ne olduğunu biliyor musun?

Evet Benin'lilerin iyilik totemini simgeliyormuş, ordan bir anı olsun istedim. Kuyumcu bana uğur getireceğini söyledi
 
Sırıtmasına devam ediyor.
 
İyilik totemiymiş! Sen de buna inandın tatlım ha! Benin'lilerin hepsi büyücü bilmiyor musun. En tehlikeli büyüleri yapıyorlar, onların bir çöpü ellenmez iki gün sonra çarpılıp kalırsın.
 
Yolcular geliyor amirle kapıda karşılama yapıyoruz. Bugünkü ekipte herkes erkek, biri Fransız kalanları Gabonlu. Kapıdan giren yolculara gülümsüyorum.  
 
Bonjour, bienvennu (hoşgeldiniz)
 
Sahi! Ya bu totemde büyü varsa! Benin'lilerin büyü ile uğraştıklarını Afrika’ya geldikten sonra duymuştum. Şimdiye kadar bu tür şeylerle ilgilenmeyen ben inanır olmuştum. Benin pazarlarında yürürken sakat ve deli görüntüsünde insanlar vardı. Onları dilenci zannetmiştim önceleri. Otelde tanıştığım  yüzünde kabilesinin kesik işaretlerini taşıyan bir adam onların dilenci olmadığını büyüden bu hale geldiklerini, woodoo ayinlerinin cok yaygın olduğunu anlatmıştı.
 
Yolcularımız yerlerine oturuyor sayım yapıp kalkışa hazır olduğumuzu kokpite bildiriyoruz.
 
Yerime oturup kemerimi bağlıyorum. Kolumdaki acı gittikçe artıyor, acıyan yerin etrafı hafif kızarmış, sanki yorgan iğnesi batmış gibi.
 
Kalkıştan sonra birinci sınıfın yolcularına serviste yardım ediyorum. Pilotların içeceklerini hazırlayıp kokpite giriyorum. Bir süre öyle oturuyorum. Kaptan Du Bois bana dönüyor.
 
Pinar hiç sesin çıkmıyor, Duala havaalanı sana çok şey hatırlattı anlaşılan.
 
Gözlerim doluyor, ağlamaklı totemden ve kolumdaki acıdan bahsediyorum. Oturduğu yerde iyice dönüp elini omzuma koyuyor.
 
Totem ve büyülere aldırma. Kolundaki acıyı bir doktora gösteririz. Sıtma tabletlerini alıyor musun? sinek losyonlarını sürüyor musun?
 
Kinin tabletleri çok mide bulantısı yapıyor. Zaten yüzde yüz korumuyormuş ki, geçen ay bıraktım. Losyonumu Benin'de sürmedim, otelde bırakmışım.
 
Kinshasa'da büyümüş, Swahili dili konuşabilen ve Afrika’yı iyi bilen Belçika’lı ikinci pilotumuz koluma bakıyor. Anofel sivrisineklerinin iğnesi kalındır, bu anofel ısırığı olabilir ya da zehirli bir böcek. Yarın anlaşılır.
 
Kabinde bir tur atıp tekrar kokpite dönüyorum. Ted'in büyücü hikayelerini dinlemeye hiç niyetim yok, yeterince gerginim. İniş dakikalarını saymaya başlıyorum. Alçalma uzadıkça uzuyor. Yerlerimizi aldıktan sonra iniş takımları piste oturuyor. Yarım saat sonra yatakta olacağım akşam yemeği istemiyor canım.
 
Pilotlarla ekibe uçuş sonu tesekkürümüzü edip bizi otele götürecek servise biniyoruz. Ted kendi servislerine binerken gözlerinin beyazını çıkarıp sakat numaraları yapıyor. Hali çok komik, onun normal hali bile komik.
 
Okoume Palace'a varıyoruz, her zamanki gibi kalabalık. Resepsiyondaki adam yaklaştığımızı görünce anahtarlarımızı uzatıyor bize. Asansörden çıkıp odama yürüyorum kapının koluna asılmış bir şey görünüyor. Nedir acaba? Süslü bir torba içinde bir paket kahve, bir paket çay ve bir dal gül yapıstırılmış. Üzerinde minik bir not “Affedersin”. Biri benden özür diliyor kim olabilir ki? Yanlışlık olmalı. Odamdan içeri girerken karşımdaki odanın kapısı açılıyor, dev bir siyahi bana gülümsüyor, aksanlı bir İngilizce konuşuyor.

Şey, geçen gün rahatsız etmiştik.
 
Kongo savaşına giden Fransız askerlerden biri galiba, karşı odamda kaldığını bilmiyordum. Teşekkür edip odama giriyorum. Sıcak duşun ardından kalın bir pijama seçip giyiyorum, yatağa atıyorum kendimi. Uykuya dalıyorum hemen.
 
Otel girişindeki lambaların ışıkları odamı aydınlatıyor. Perdeleri kapatmayı unutmuşum, yataktan kalkmak zor geliyor, çok üşüyorum. Odada biri var sanki sırtına battaniye örtmüş. Kim o, diye sesleniyorum. Karaltı, ışıkların aydınlattığı yere bir adım atıyor, yüzünde kesik izleri olan Benin'li adam. Yüzüme eğilip sana battaniye getirdim diyor. Çok büyü yapıldı, Afrikaya kar yağacak! Teşekkür ederim, ben de çok üşüyorum zaten diye yanıtlıyorum. Üzerime kırmızı ekoseli bir masai battaniyesi seriyor. Ama ben hala üşüyorum. Alt çenem o kadar titriyor ki dişlerimden sesler geliyor.
 
Gözümü açıyorum kalkıp bir kazak giyiyorum. Masai Mara'dan aldığım ekose battaniyeyi yorganın üzerine seriyorum, tekrar yatağın içine girip kıvrılıyorum. Başucumdaki saat gecenin 02.00 sini gösteriyor. Afrikanın göbeğinde, havalandırması kapalı bir odada, üzerimde yorgan ve battaniye ile çok üşüyorum. Aman allahım! Bu sıtmadan başka şey olamaz! N'apıcam ben şimdi? Bu saatte kimi uyandırabilirim? Kızlardan ikisi uçuşta diğer ikisi uyuyordur. Onlar ne yapabilirler ki? Boşuna panik olurlar. Kaptan Du Bois'yı arayayım. Burası Afrika gecenin geç vakti nerden doktor bulacak? Ya öldürücü türünden sıtma ise! Buralarda mı öleceğim ben! Annemlere nasıl anlatırlar? “Kızınız sıtmadan sizlere ömür.” Nedir bu başıma gelenler! Aldığım totem yüzünden mi oldu acaba? Ya Ted haklıysa!  Gözümle gördüm sokaklarda deli gibi dolaşan insanları, ne işim vardı? Herkes otelde otururken ben sokaklarda Benin'lilerle haşır neşir olmuştum.

Çok üşüyorum. Ben sıtma oldum. Çok yalnızım. Yorganı başıma çekip hüngür hüngür ağlıyorum. Bir dakika!.. Sakin olmalıyım. Birçok kişi sıtma oluyor napalım bu da bir deneyim. Öldürücü türünden değilse sorun yok. O Benin'lilerin sıtmaları bile öldürücüdür! Sabahı beklemeliyim, hemen bir doktora giderim. Sırtımda battaniye tuvalet aynasına gidiyorum gözaltlarım morarmış. Kolumda artık acı hissetmiyorum. Yatakta titreyerek dakikaları saymaya başlıyorum.
 
Birileri uçağın anons telefonundan dua okuyor. Valof mu? Swahili mi? Ted, sen anladın mı? Bana ne olur biraz su verir misin? Ted yüzünü dönüyor gözbebekleri yok olmuş! Ted'e sarılıyorum ne oldu sana?
 
Gözümü açıyorum oda aydınlanmış saat 7.00. Ağzım kupkuru çok susadım, sırılsıklam terlemişim. Yataktan kalkmak istiyorum, ayak tabanlarımdan alevler çıkıyor sanki. Ayağa kalkamıyorum. Çok ateşim var. Başucumdaki telefona uzanıyorum. Ekip Planlama müdürümüz Gürgül bey bir süreliğine Libreville'e gelecekti. Resepsiyona soruyorum. Evet, gelmiş! Gelmiş! Oda numarasını öğrenip çeviriyorum. Ekip arkadaşlarım, pilotlar herkes bu kabusun içinde ancak Gürgül bey bana yardım edebilir. İstanbul'dan yeni geldi üzerinde İstanbul kokusu vardır. “Alo” diyor telefonun ucundaki ses.
 
Gürgül bey ben Pınar. Geldiğinize ne çok sevindim bilemezsiniz..
 
Gürgül bey sabahın 7.00' sinde bu karşılanmaya şaşırıyor. Önce ne diyeceğini bilemiyor.
 
Ooo merhaba Pınar hanım ben de sesinizi duyduğuma sevindim.
 
Ağlamamaya gayret ediyorum ancak sesim titriyor.
 
Gürgül bey, ben çok hastayım sıtmaya yakalandım lütfen yardım edin. Benin'de sivrisinek ısırdı beni. Orası acayip bir yer büyücüler var! Anofellerin bazıları öldürücü türünden sıtma taşıyorlar. Bütün gece titredim şimdi de çok ateşim çıktı.
 
Gürgül beyde ses yok! Söylediklerimi anlamaya çalışıyor sanırım. Neden sonra telaşlanıyor.
 
Yapmayın ya! Hay Allah!.. Şimdi size bir doktor getiriyorum merak etmeyin.
 
Vücudumda çok ağrı var. El ve ayak parmaklarım, bacaklarım ezilmiş gibi acıyor kıpırdatamıyorum. Başımı kaldıramıyorum, gözbebeklerimi oynatamıyorum, gözçukurlarımda ve şakaklarımda inanılmaz ağrılar var. Yine de uykuya dalıyorum. Uykumun arasında kapı çalınıyor. Gürgül bey gelmiş olmalı. Ben ayağa kalkamıyorum. Kapıyı nasıl açacağım? Ses kesiliyor. Biraz sonra kapıda bir anahtar sesi. Kapı açılıyor Gürgül bey içeri giriyor yanında çantalı bir Fransız kadın. Gürgül bey endişeli yaklaşıyor.
 
Ne oldu size böyle Pınar hanım?
 
Fransızca yanındaki kadını tanıştırıyor “Bonjour” diyen doktora selam vermeye, kendimi zorlayarak konuşmaya çalışıyorum.
 
Gürgül bey ben hızla kötüleşiyorum, ölüyorum galiba!
 
O da beğenmiyor halimi ama birşey söylemesi gerekiyor. Öyle söylemeyin bu doktor sizi iyileştirecek. Sıtma Afrikanın gribi işte!
 
Doktor hanım iyice muayene ediyor beni. Ayak tırnaklarımdan karnıma, gözbebeklerimden kulaklarıma kadar. Halinden çok sıtmalı insan görmüş olduğu belli. Gözlüklerini çıkarıp kuvvetli Fransız aksanıyla  konuşuyor.
 
Hafif bir sıtma değil bu, ama iyileşeceksiniz. Kinin tabletlerini aksatmadan alın. En az bir hafta yatmanız gerecek.
 
Sonra Gürgül beye dönüp Fransızca sürdürüyor konuşmasını. Uzun süre konuşuyorlar. Gürgül beyhayli bilgilendi bu konuda. Hızlı konuşuyorlar, az Fransızcam yetmiyor anlamama. Belki de benden gerçeği saklıyorlar!
 
Gürgül bey yolcu ediyor doktor hanımı tekrar dönüyor odama. Hastane, serum falan diyecek oluyorum.
 
Ben hepsini konuştum siz merak etmeyin.  Sıtmanın tek tedavisi kininmiş, hastanede yapılacak birşey yokmuş ancak sıtmalı AIDS hastalarını hastaneye alıyorlarmış onlar çok ağır geçiriyorlarmış.Yapılacak tek şey yatakta kalıp dinleneceksiniz size iyi bakacağız hepsi bu..
 
Sürekli uyuyorum. Uyku ile uyanıklık arasında yüzüme doğru eğilen tanıdık yüzleri farkediyorum. Bu yüzlerin arasında ekip arkadaşlarımın dışında otelde kalan Mısırlı ve Senegalli Fransızca öğretmenleri de var. Birileri alnıma soğuk havlu koyuyor. Uyanık olduğum zaman vücut ağrılarım dayanılmaz oluyor.

Anahtarla kapının açılma sesinden ilaç saatimin geldiğini biliyorum. Perdeler açılıyor ağzıma birkaç kaşık yemek veriliyor. Sonra tabletler. Perdeler kapanıyor demek akşam zamanı. En kötüsü de tuvalete gidiş oluyor, ayakta dikilemediğim için yerde sürünerek sonraları emekleyerek ulaşıyorum yakınımdaki tuvalete.
 
Perdeler açılıyor, perdeler kapanıyor. Ben hep uyuyorum, uyumak istiyorum, ağrılara dayanamıyorum.
 
Bir sabah anahtar sesiyle uyanıyorum yine, ekip arkadaşım Nilgün tabaklarla giriyor içeriye.
 
Bir haftadır yataktasın, yeter çok uyudun bak sana etli dolma yaptım.
 
Yatakta doğruluyorum. Başım dönüyor ama vücut ağrılarım azalmış, ellerimi ayaklarımı hissedebiliyorum. Gözlerim şiş, rengim sapsarı. Olsun. Yine de elimdeki  aynada gülümsüyorum kendime ve arkadaşıma.
 
Otelde kalan Fransızca öğretmeni Senegal’li arkadaşım Ali'den öğrendiğime göre bir kez sıtma oldu mu karaciğere yerleşen bu parazitler hastalığın tekrarlanmasına yol açabiliyorlarmış. Bazense vücut atıyormuş. Acaba benimki tekrarlayacak mı? Ben de Afrika'lılar gibi zaman zaman sıtma nöbetlerine mi yakalanacağım? İstanbul'a döndüğümde ilk nöbetim tuttuğunda şoka giren annem zamanla alışıp eşe dosta“bizim kızın sıtması tuttu” mu diyecek? Üstelik benimki büyücüler ülkesi Benin'den!
 
İkinci haftayı da yatakta bir yandan kefeni yırtmanın sevinci, bir yandan ben artık sıtmalıyım endişeleri ile grip gibi geçiriyorum.
 
Ekip arkadaşlarım, Afrika’lı Fransızca öğretmenleri ve Ali  beni hiç yalnız bırakmıyorlar hastalığım süresince. Kaygılarımı ciddiye alıp avutuyorlar. Fransız siyahi asker bile geliyor ziyaretime . Üçüncü haftanın başında rengim yerine geliyor, çökmüş gözaltlarım düzeliyor, iştahım açılıyor.
 
Kaptan Du Bois soruyor telefonda.
 
Yarın Gine-Conakry seferine benimle gelebilecek misin?
 
Seviniyorum. Evet kaptanım programa göre yarın uçuşum var.
 
Erkenden yatıyorum ancak heyecandan pek uyuyamıyorum. Sabah aynanın önünde ütülü üniformam, saçlarım toplanmış tokalanmış, makyajım tamam, kendime bakıyorum. İki hafta önce yine aynanın karşısında sırtımda kırmızı ekose bir masai battaniyesi ile titriyordum oysa.
 
Biraz sonra pilotlarla ekip arabasında buluşuyoruz. İkisi de omuzuma dokunuyor.
 
İyi görünüyorsun.
 
Uçağımız henüz inmemiş 15 dakika gecikmesi varmış. Pilotlar hangardaki ofise uğramak istiyorlar. Servis arabası uçağın gelip park edeceği yere bırakıyor beni. Telsizli yer görevlileri, yakıt arabası, catering arabası ve temizlikçiler hazır bekliyorlar. Uçağımızın ışıkları beliriyor uzakta, yakın alçalmadalar landing strips (pist çizgileri) görünüyor olmalı.
 
İstanbul Atatürk havaalanında ilk uçuşumu yapmak üzere inecek olan uçağımızı beklerkenki sevincimi, heyecanımı hatırlıyorum. Dokuz yıl geçti aradan, uçuşla geçen dolu dolu dokuz yıl. Heyecanımda hiç azalma olmamış.
 
Bir dokuz yıl sonra aynı yerde hala uçuşa gitmeyi bekliyor olabilecek miyim acaba? Beni daha neler bekliyor?

Facebook'ta paylaş   |   Twitter'da paylaş


 | Puan: 9 / 2 Oy | Yazdırılabilir SayfaYazdır

Yorumlar

Sinem { 04 Şubat 2017 18:18:30 }
Merhaba yazınızı ilgiyle okudum geçmiş olsun . Sıtma hastalığı tekrarladı mı acaba? Eşimde Afrika'ya gitmeyi düsünüyorda araştırma yaparken size rastladım:)
cemil eren { 08 Nisan 2009 13:32:13 }
sevgili pınar

yazilarinin ilkine yorum yazmistim. sonra arka arkaya hepsini okudum, okudukca da seni daha iyi tanımaya basladim, bitirdigimde ise kırk yıllık dost gibi duyumsadim. Cunki o ucuslarinida beni de yaninda surukledin, her ucusunda yanindaydim. sevimndiginde sevindim
cocuklari kucagina aldiginda ben de onlari kucakladim, seni sabahin korunde uyandiran gurultucu askerlere ben de sinirlendim, sıtma olup yattiginda ben de seninle birlikte usudum, ucak kazasinda fotogfarlarini gordugum o guzel arkadaslarina uzulup seninle beraber ben de agladim, ucarken icki icmenin keyfine vardim,yere indiginizde yolcularla birlikte ben de alkisladim...
yazilarin insani senin betimledigin ortama iclestiriyor, neseni, kizginliklarini, uzuntulerini okuyucuya yansitmayi basariyorsun.

bir ucagin icinde seninle birlikte hic gormedigim yerleri gezdim, gezmis gibi sevindim.
sag ol. İyiki deniz seni bana tanitti.
ayrica hep yolcu olarak izledigim ucagi ilk kez personelden biri gibi yakindan izledim.
benim icin cok guzel bir yolculuk oldu
sana tesekkur ederim.

sevgilerle ve dostlukla.

cemil
Elâ Uluhan { 25 Mart 2009 11:03:28 }
Yine nefis bir yazı!!!
Yine benzersiz bir deneyim.
Yine müthiş bir anı canlandırması.
Kitap isteriz, kitap isteriz, kitap isteriz...
Beatrice Selma Berkman { 23 Mart 2009 02:13:10 }
Guzel Pinarcim,
Neden olmasin?
Her zaman ucusa tekrar gidebilirsin,henuz cok   genc ve sagliklisin,hele o pozitiv enerjinde yok mu...
Keske Afrikayla ilgili bir kitap yazsan,eminim ki bilhassa cocuklar seve ,seve okurlar hemde bir kac tane iguanayla resimler olursa(ben bile ara sira bakip,Tolgaya anlatiyorum)
Yazindaki resimlerini cok begendim,o dogal haline her zaman hayran oldum!!!
Zaten sen hayran olunacak ,entelektuel bir hanimsin.
Devamini sabirsizlikla bekliyorum,
Beatrice Berkman
Diğer Sayfalar: 1.

 

Yorum Yazın



KalınİtalikAltçizgiliLink  
Simge Ekle

    

    

    

    







'Büyük Osmanlı Soygunu': 10 maddede Eric Adams davası…
İSTİHAB HADDİ
Türbülans vakaları iklim değişikliği etkisi mi?
Dünyanın gözü kulağı Ortadoğuda: İran-İsrail gerilimi tırmanıyor.
İsrail, Gazze'de yardım konvoyunu hedef aldı: Biri Avustralyalı 7 kişi öldürüldü

Seküler Yahudiler rahatsız: "İsrail, İran olacak"
Avusturya seçimleri: Aşırı sağ sandıktan birinci çıktı.
Avustralya binlerce vatandaşına Lübnan'ı terk etmelerini tavsiye etti.
New York Belediye Başkanı Türkiye'den rüşvet mi aldı?
Arnavutluk'ta Bektaşilere Vatikan benzeri oluşum hazırlığı: Bektaşi Tarikatı Egemen Devleti.

AB, çoğunluk sağlanamamasına rağmen Çinli elektrikli araçlara ek gümrük vergisini onayladı.
Türkiye'de ekonomi politikaları konkordato ve iflasları patlattı.
Türkiye'de açlık sınırı 20 bin TL'ye dayandı
Tayland esrarı yeniden yasaklıyor.
İstanbul kirada Avrupa’nın lideri

Türkiye'de Covid-19 salgını yaşam süresini azalttı.
Uzmanlar uyardı: "Uzun yaşayanlardan tavsiye almayın"
Fahri Kiamil
İki annenin başlattığı akıllı telefon karşıtı hareket çığ gibi büyüdü
Afganistan'da onlarca arkeolojik alan buldozerle yıkılarak yağmaya açıldı.

"İNEK BAYRAMI" ekitap
Dünya tarihini şekillendiren 6 içecek türü
Taş Kağıt Makas Oyunu (Jan Ken Pon)
"DUHOK KONUŞUYOR" ekitap
ENTERNASYONAL

Tokyo’dan Hasanlar’a, Kudüs’te bir mahkemeden bizim buralara…
“KADERİMİZ DIŞARDAN YAZILAMAZ - DIŞARI KADERİ BELİRLEYEMEZ…”
Niyetime İlham
KİBİRLİ GÜÇ ZEHİR - ERDEMLİ BİLİM PANZEHİR
KARARLILIK - KİŞİSEL ALTYAPI

Yarasaların azalmasıyla bebek ölümlerinin ilişkili olduğu ortaya çıktı.
AB İklim İzleme Servisi: 2024 yazı kaydedilen en sıcak yaz oldu.
Akdeniz'deki yaşam yok oluşun eşiğine gelmiş.
Su üzerindeki iklim değişikliği baskısı Türkiye'yi su fakiri olmaya sürüklüyor.
Türkiye ve Yunanistan'daki kültürel miras alanlarının en az üçte biri yükselen deniz seviyesinin tehdidi altında.

Türkiye, kişisel verileri en çok sızdırılan 19.ülke
Apple otomobili ABD'de üretime bir adım daha yaklaştı.
Yaşgünün Kutlu Olsun James Webb Uzay Teleskobu
Su ve deterjan olmadan çalışan bir çamaşır makinesi
Akıl okuyabilen robot tasarladılar

İncil'de sözü edilen mistik ağaç 1000 yıllık tohumla yeniden yetiştirildi.
Karıncaların 66 milyon yıldır tarım yaptığı ortaya çıktı.
Antik Mısır'daki popüler masa oyununun şaşırtıcı kökenleri ortaya çıktı.
At binmenin kökenine dair ezber bozuldu.
Stephen Hawking'in ünlü paradoksu çözülmüş olabilir: Kara delikler aslında yok mu?

2023 yılında Türkye’de çocukların cinsel istismarı hakkında 40.000'den fazla dosya açıldı.
Çalışanların geliri son 20 yılda azaldı.
Türkiye’den göç eden Türklerin sayısında 5 yılda %243 artış
BM: Dünya nüfusu 2084'ten itibaren gerileyecek
Dünya nüfusunun ruh sağlığı giderek bozuluyor

“…SEYDİMEN”
BABÜR KUZUCUOĞLU
KIRK YIL OLDU: YILMAZ!
YILMAZ GÜNEY'İ ANMAK
SEYİRCİSİYLE YILMAZ GÜNEY

Uykularım Kaçmakta
AHMAK BİLİMİ
Sen Ne İşe Yararsın?
Ali Hoca’nın Ezanı
Anadolu Yangın Yeri

Mimar Sinan: Bir Dehanın Yükselişi ve Osmanlı Mimarisinin Zirvesi
İskandinav Göçleri ve Vikinglerin Avrupa Üzerindeki Etkisi
Hümanizm Nedir?
Osmanlı’da kahve kültürü, Osmanlı’da kahve isimleri..
Amerika’da Ayrımcı Politikalar ve Siyahi Mücadele Tarihi


kose yazarlari En Cok Okunanlar
Son 30 günde en çok okunanlar
En Cok Okunanlar










Basa git