Mihri Belli Yunan iç savaşına 'Osmanlı Tugayı'nın başında katılmış.Yunan iç savaşına, "Kapetan Kemal" adıyla katılan Mihri Belli'nin yaşamı ile ilgili belgesel Selanik'te Belgesel Film Festivali'ne katılacak...
Yunanistan'ın kanlı iç savaş yıllarında, hükümet ordularıyla dağlarda çarpışan Yunan gerillalarının silah arkadaşlarından biri olan, Türk solunun önemli ismi Mihri Belli'nin yaşam öyküsü Selanik'te düzenlenen Belgesel Film Festivali'nde gösterime giriyor.
Yunan yönetmen Fotos Lambrinou'nun "Yoldaş Kapetan Kemal" adı altında çektiği 52 dakikalık belgesel, 13-22 Mart tarihleri arasında seyirciyle buluşacak. 2. Dünya Savaşı'ndan hemen sonra 1947-49 yılları arasında patlak veren Yunan iç savaşında, Alman işgaline karşı verdikleri silahlı mücadelenin karşılığı olarak iktidarı ele geçirmeye çalışan Yunan Komünist Partisi'nin silahlı mücadele kolu olan ELAS örgütünün bir de "Osmanlı Tugayı" vardı. Yunan gerillalarla omuz omuza çarpışan bu tugay, Batı Trakyalı "solculardan" oluşuyordu. Başında da halis bir Türk olan Mihri Belli vardı. Belli'ye gerilla komutanlarına verilen "Kapetan" unvanına "Kemal" kod adı eşlik etti. Mihri Belli, kendisine "Kemal" kod adını veren kişinin Yunan iç savaşındaki en yakın silah arkadaşı olan Labro adlı Bursalı bir Rum olduğunu söylüyor.
93 yaşındaki Belli'nin 61 yıl önce 32 yaşındayken Yunan iç savaşında Batı Trakya'nın Rodop Dağları'nda tam iki yıl savaşması; üstelik bu savaşlarda yaralanmasına rağmen Moskova'da tedavi gördükten sonra tekrar aynı saflara dönmesi Yunan yönetmen Lambrinou'ya ilham verdi ve 52 dakikalık belgesel doğdu. Selanikte "21. Yüzyıldan Görüntüler" adı altında gösterilecek olan belgesel geçen yıl eylül ayında Belli'nin 1937'de mezun olduğu şimdiki Boğaziçi Üniversitesi'nde gösterilmiş; bu filmi kendisi de bizzat izlemişti.
2. Dünya Savaşı'nda Alman işgaline karşı kanlı mücadeleler veren Yunan komünistleri (ELAS) savaştan sonra iktidarı ele geçirmeyi hedefliyordu. ELAS komutanları, Türkiye'den gelen "yoldaş" Belli'yi Batı Trakya'lı Türk ve Pomakların oluşturduğu tugayın başına getirecek ve bu tugaya "Osmanlı Tugayı" adı vereceklerdi. Belli, Yunan Komünist Partisi (KKE) tarafından hala "Kapetan Kemal" adıyla anılıyor.
Eşi Sevim Belli ile İstanbul'da yaşayan Mihri Belli, Yunan yönetmen Fatos Lambrinou'nun "Yoldaş Kapetan Kemal" adlı belgesel filmini yorumladı.
Belli, "Yıllarca hürriyet için mücadele ettim. Bu belgesel, Yunan gerillalarla omuz omuza yaptığımız savaşın bir teşekkürü niteliğinde" dedi. Belli, yönetmen ve çekim ekibinin kendisi ve ailesine çok dostça davrandığını belirterek, "Bizim Türk- Yunan dostluğu için yaptığımız mücadele de bunun içindi. Yeni anlatımlar, yeni görüntüler var bu filmde. Hayatımızı ortaya koymuştuk bu dostluk için. Bu dostluğu görmek beni sevindirdi" diye konuştu.
Mihri Belli kimdir? 1916'da Silivri'de doğdu. İstanbul'da Robert Kolej'i bitirdi, İktisat Fakültesi'nde okudu. ABD'de Mississippi Üniversitesi İktisat Fakültesi'ni bitirip (1939) yurdu dönünce İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi’nde asistan oldu (1944). Aynı yıl İlerici Gençlik Birliği kurucularından olarak bir buçuk yıl hapse mahkum oldu. Hapisten sonraki sürgün cezasını çekerken yurtdışına çıktı (1946). Yunanistan'daki İç Savaş'ta (1946-49), gönüllü olarak solcu gerillalarla (Ka, petanioslar) birlikte çarpışmalara katıldı, yaralandı.
1950 yılından sonra Türkiye'ye döndü, Türkiye Komünist Partisi yöneticisi olarak tutuklandı. Yedi yıl hapse mahkum oldu (1951-58). Cezasını tamamladıktan sonra Yeni Yol, Türk Solu, Yön, Aydınlık dergilerinde yazılar yazdı. Yön'de yazdığı yazılarda E. Tüfekçi imzasını kullandı.
"Milli Demokratik Devrim" tezini savundu. 1960, 1968 ve 1969'da verdiği bir konferans ve yazdığı yazılar nedeniyle üç kez tutuklandı, yargılandı. 12 Mart 1971 askeri müdahalesi sırasında tekrar yurtdışına çıktı, 1974 affından sonra döndü ve Türkiye Emekçi Partisi'nin (TEP) kuruluşuna katıldı, genel başkan oldu (1974). İstanbul'da silahlı bir saldırıya uğrayıp ağır yaralandı (1979). TEP 1980'de Anayasa Mahkemesi'nce kapatıldı. 12 Eylül askeri darbesinin ardından M. Belli yeniden yurtdışına çıktı ve İsveç'te yaşadı. 1992'de ülkeye döndü. Sevim Belli ile evli. 1996'da ÖDP, 2002 de SDP kurucusu oldu. 2002 seçimlerine DEHAP'tan girdi. Toplam 11 yıl hapis, 18 sene zorunlu sürgün yaşadı.
ESERLERİ :Savcı Konuştu, Söz Sanığındır (1962),
Milli Demokratik Devrim (1968),
Yazılar (1969),
Devrimci Hareketimizin Eleştirisi 1961-I971 (1977),
TKP'nin Tarihsel Konumu (1978),
Solda Birlik İçin (1978),
Rigas'ın Dediği (1987),
Anılar II cilt (1988),
Gurbetten Notlar -Türkiye Solu,
Yaratıcı Marksizm ve Dünya Üstüne (1996).
Haberler | 
Kategori: 
Yazan: 
Facebook'ta paylaş
