A Yorum
  Acilis Sayfasi Yap Sik Kullanilanlara Ekle  

   
A yorum Kurum
iletisim
login
yayin ilkeleri...



yazi dizileri

Yazı karekteri : (+) Büyük | (-) Küçük

DEM-OK-RA(K)Sİ

Kategori Kategori: Tarihten bir yaprak | Yorumlar 0 Yorum | Yazar Yazan: M. Şehmus Güzel | 10 Kasım 2023 07:10:04

Gelin bugün herhangi bir siyaset bilimci herhangi bir doktor olsaydı orada ve burada ve neredeyse her yerdeki genel siyasi duruma bakıp nasıl bir teşhis koyabilirdi diye düşünelim. Büyük olasılıkla şunu söylerdi : “Siyasi demokrasimiz tekliyor. Toplumsal demokrasimiz istop etmiş.” Yapma yahu ? Evet evet aynen böyle. Eee peki o zaman siyasi demokrasi nedir ? Toplumsal demokrasi ne ola ? Önce bu iki terimi tanımlamaya çalışalım :



Siyasal demokrasi, somut açıdan, yani uygulamasında, öncelikle yöneticileri özgür ve açık seçimlerle saptanan rejime tekabül ediyor. Siyasetbilmi açısından bu gerekli ve yeterli koşuldur.

Ancak siyasal demokrasinin gerçekleştirilmesi, yaşama geçirilebilmesi için gerekli gereksinmelere, gerekli kurallara özellikle ve iyice dikkat edilmelidir. Yani yöneticilerin özgür ve açık seçimle saptanmasından sonra uygulamada yapılması beklenen, varolması arzulanan ve hatta onlar olmazsa siyasi demokrasiden asla söz edilemeyecek, başka şeyler, başka ihtiyaçlar, başka istekler, başka kurallar vardır.

Siyasal demokrasinin “Ben burdayım !” diyebilmesi için önce kamusal özgürlüklerin var olması zaruridir : Yani basın ve yayın, örgütlenmek ve isteklerini gösteri ve yürüyüşlerle dile getirmek, toplantı, inanç ve benzeri özgürlüklerin tanınmış olması, varlıklarına ve uygulamalarına saygılı davranılması şarttır. Uygulamalarına saygılı dayranılması gerçekten zorunludur. Yani tanınan haklar birer süs olarak kalmamalı, uygulanmalı ve uygulanmaları güvence altına alınmalıdır. Ancak böylece seçmenlerin, yurttaşların, yönetilenlerin tercihinin kalıcı olması sağlanabilir. Yani belli ölçütlere göre ve belli vaatlerin gerçekleştirilmesi umuduyla tercihini yapan seçmenlerin, ve dolayısıyla yönetilenlerin, oylarını kullanmalarına yol açan vaatlerin gerçekleştirilmesi şubatın otuzuna bırakılmamış olur. Seçmenler, vatandaşlar, yönetilenler “bekçilik görevlerini” ancak bu hakların kullanılması sayesinde yerine getirebilirler. Siyasi demokraside yurttaşların “bekçilik görevi” en belirleyici koşullardan biridir. “Oyumu kullandım artık yan gelip yatabilirim” demek olmaz. “Bekçilik görevi” sürgitmelidir. Sürgidiyor olmalıdır.

Seçilenler neleri gerçekleştimek üzere seçildiklerini asla unutmamalıdırlar. Hele işbaşına geldiklerinde varolan özgürlükleri ve yönetilenlerden yana hakları sınırlamaya çalışmamalıdırlar, ve hele hele ortadan kaldırmayı denememelidirler. Bu, bir yerde seçilenlerin, yönetenlerin, seçmenleriyle, yönetilenlerle yaptıkları siyasi anlaşmanın, siyasal sözleşmenin gereğidir. Bu bir siyasi ahlak ve hatta sadece ahlak meselesidir.

Unutulmamasında yarar var : Seçmenler, seçtiklerini niçin seçtiklerini asla unutmazlar. Oy verenler oylarını kime ve neden verdiklerini asla kulak arkası etmezler. Oy verirken neden seçtiklerini bildikleri yöneticilerin, yetkililerin seçilmelerinden sonra iktidarda veya muhalefette, ama bilhassa iktidarda kaldıkları süre içinde neler yaptıklarının, yapmadıklarının ve yapamadıklarının çetelesini çok iyi tutarlar ve bunun hesabını sormasını da bilirler. Sonrasını değil sadece, SORMASINI DA ! Hiç bir siyasinin, hiç bir yöneticinin seçmenini, yönettiğini küçük görme lüksü yoktur. Olamaz. Olmamalıdır. Çünkü her yeni seçimde bilançosu çıkarılır. İktidar sahibi hiç kimse vatandaşın hafızasını peynir ekmekle veya nohutlu bulgur pilavıyla yiyebileceğine inanmamalıdır. Burada sözünü ettiğim sadece bir kişinin hafızası değil vatandaşınların “ortak hafızası”dır. Yani biri unutabilir belki ama ortak hafıza unutmaz.

Vaatlerin gerçekleştirilmesi için “bekçilik” görevi yapmasını bilen seçmenler, yönetilenler, vatandaşlar, bu iş için eylem yapabilenler ise o vaatlerin gerçekleştirilmesini ısrarla isterler. Gerçekleştirilmeyen vaatlerin hesabını seçim kampanyası sırasında sorarlar ve seçim sandığında “notlarını” verirler.

Seçim sandıkları seçmenler tarafından bilhasssa bu iş için kullanılır : Seçilmişlerin kimi sınıfta kalır. Kimi bütünlemeye kalır. Kimi sınıfını geçer. Ama önemli ve unutulmaması gereken nokta şudur : Not verenler seçmenlerdir. Yönetenleri seçmenler belirler. Yöneticileri seçenler yurttaşlardır.

Bu, bu kadar basit gibi geliyor ama her yurttaşın da gerçek birer yurttaş olarak seçimini sorumlu bir olgunlukla yapması bekleniyor. Hatta böylesi ilkelerle seçim yapması zorunludur. Bir paket makarnaya, bir kilo pirince oy verilmez. Verilmemelidir. Oy kullanılır. Oy satılmaz. Oy namustur çünkü. Oy namustur evet unutulmasın sakın.

Siyasi demokrasinin olmazsa olmazlarından biri de muhalif partilerin ve muhalif kişilerin varlığıdır. Muhalefet olmazsa siyasi demokrasiden söz etmek mümkün değildir. Bu aynı zamanda muhalefet yapanlar üzerinde baskı ve eziyet olmaması anlamına gelir. Muhalefet yapanların susturulmasına yönelik polisiye yöntemlerin uygulanmaması anlamına gelir. Ve tam aksine muhalif partilere ve muhalif kişilere özel bir özen gösterilmesini, sayğıda kusur edilmemesini gerekli kılar.

Seçim zamanı geldiğinde iktidar partilerine iktidarda oldukları için hiç bir özel avantaj, hiç bir özel kolaylık sağlanmaması zorunludur. Onların muhalefet partileriyle eşit eşite seçime girmeleri gerekir. Devlet olanaklarından özel biçimde yararlanmamaları, devlet olanaklarını kendi ve/veya kendi partilerinin çıkarları için kullanmamaları gereklidir. Seçime rakipleriyle en mükemmel ve yüzde yüz eşitlik kurallarına uyarak girmelidirler.

Bir toplumdaki, bir ülkedeki, bir devletteki her sorunu siyasi demokrasiyle çözmek maalesef mümkün değildir. Burada tanımlamaya ve kimi ilkelerini açıklamaya çalıştığım siyasi demokrasiye ekmek, su ve hava/oksijen kadar ihtiyacımız olduğu açıktır. Ama daha fazlasına da gereksinme duyulduğu yaşanılanlardan çıkarsanabilir. İşte o zaman yardıma çağıracağımız toplumsal demokrasidir :

Toplumsal demokrasi, siyasi demokrasiden başka bir alanda, başka bir düzeyde değerlendirilmelidir. Toplumsal demokrasinin amacı bütün yurttaşlar arasında eşitliği sağlamaktır.

Toplumsal demokrasi için belirleyici olan kimi yurttaşın ekonomik nedenlerle başka yurttaşların emri altında köle olarak çalıştırılmasına son vermektir. İnsanın insan tarafından sömürülmesine nokta koymaktır.

Anatole France bir yerde şunları yazıyor : “Yaşam için gerekli şeyleri üretenler onlardan yoksundurlar, oysa onları üretmeyenlerin evinde ise yaşam için gerekli olan şeylerden fazlasıyla vardır.” İşte toplumsal demokrasinin hedefi burada en açık biçimiyle taşvir edilen bu duruma son verilmesidir. Böylesi bir toplumsal yapının ortadan kaldırılmasıdır. Üretenlerin de evlerinde “yaşam için gerekli olanlardan” yeterli miktarda bulunmasını sağlamaktır :

Herkes için yeterli oranda yaşamsal şeyler. Bunun içinde sadece ekmek ve peynir, makarna ve pirinç değil, kültür de var, gezip görmek te var. Toplumsal güvence de. Başını koyabilecek, eşine ve çocuklarına güvenli yaşam ve yaratma koşullarını yaratabilecek bir eve sahip olmak ta var. Çocuklarını okutmak, onlara güvenilir bir gelecek hazırlamak ta var. Varoğluvar.

Yani sömürünün, eşitsizliğin, hor görmenin ve dahası toplumsal derdin belini mindere yapıştırmak, insanları tam anlamıyla eşit ve özgür kılmak var.

Ayrıca kapitalistik türde üretim biçimleri yerine yeni tür üretim teknikleri koymak ta var : Bilmem yazmalı mı ? Kooperatifler kurmak. Şu anda varolan berber, terzi, bakkal ve benzeri diğer dükkanlara asla dokunmamak var, ihtiyacı olana yardım mümkün elbette. Olmayan yerlerde, ihtiyaç duyulan mekanlarda, istek varsa ortak berber dükkanı açılabilir. Ortak lokantalar işletilebilir. İstek varsa ortak atölyeler ve ortak fabrikalar çalıştırılabilir. Evlerin ve yolların, caddelerin ve meydanların imece yöntemiyle yapımı da mümkün :

Hep beraber ve hep birlikte, kadın erkek ve çoluk çocuklarımızla, torunlarımızla. Birlikte üretmek birlikte tüketmek. Birlikte yaratmak birlikte yaşamak için.

İşte böylece toplumsal demokrasi ile siyasi demokrasi birbirine eklenecek, birbirini tamamlayacak ve belki işte o zaman gerçek demokrasi sağlanmış olacak. Veya gerçek demokrasiye doğru bir adım atılacak.
Evet çünkü “SİYASAL DEMOKRASİ”nin olmazsa olmazı “TOPLUMSAL DEMOKRASİ”dir. Bu ikisinin toplamından elde edilene de gerçek demokrasi adını takabiliriz. 18. Yüzyılın sonundaki ve 19. Yüzyıldaki ihtilalcilerin olmazsa olmazı buydu : Toplumsal demokrasi ve siyasi demokrasi BİRLİKTE.  

Böylece her yurttaşa yasaların, tüzel düzenlemelerin her türünün, olanakların sınırlarını zorlayan ölçüde özgürlük ve mümkünü yakalamaya ant içmiş tam eşitlik sağlanabilir.

Ancak böyle sağlanabilir. Yoksa yaşaması için gerekli, geçinmesi için zorunlu olanaklardan yoksun bir yurttaş özgürlükleri ne yapsın ? Bugün “en büyük demokrasi” diye satılan/sunulan Amerika Birleşik Devletler’inde veya “İnsan Haklarının beşiği” diye kendi kendine gelin güvey olan Fransa Cumhuriyeti’nde yersiz yurtsuz bir yurttaş hangi özgürlüğünü kullanabilir? Hastaneye yatmak özgürlüğünü bile kullanamıyor bakar mısınız lütfen !

Örneğin ABD’de bugün elli milyon yurttaşın, evet evet yurttaşın, yani ABD’de yaşayan ve “kağıtsız” olanları bu hesabın dışında tutuyorum, sağlık güvencesi bulunmuyor. Yeni Başkan Obama o nedenle dış ilişkileri yardımcısına ve bakanlarına bıraktı, iç meseleri bizzat yüklendi: Yoksa yakında, pek yakında, ABD diye bir şey kalmayabilir. Evet kalmayabilir. Çünkü toplumsal meselelerin daha da birikmesine göz yumulursa son derece ciddi patlamalar olabilir.

Fransa’da son bir yılda ve resmi rakamlara göre, 350 kadar yersiz yurtsuz sokakta öldü. Evet sokakta öldüler. Ölüm yakalarına yapıştı ve gıklarını çıkaramadan öldüler : Soğuktan veya sıcaktan, ama bilhassa açlıktan, yoksulluktan, sevgisizlikten ve yalnızlıktan. Hangi özgürlükten söz ediyorsunuz ? Duyamıyorum ! (Bu ülkede hemen hemen her yıl ortalama bu kadar insan, kadın ve erkek ve çocuk ölüyor.)

Fransa’da hayat pahalılığının alıp başını gitmesi, çalıştıkları halde bile emekçilerin yoksul kalmaları, GEÇİNEMEMELERİ sonucu gösteri ve yürüyüşler, grevler ve işyeri işgalli eylemler birbirini izliyor. İşte Antilles’de bir aydan fazla süren “genel grev”, gösteri ve yürüyüşler dizisi. Kimi toplumbilimci ve siyasetbilimci “Sarkozy sokak tarafından silinip süpürülecek” diyor. Burada da iş çok ciddi. (Öyle de oldu : Nicolas Sarkozy üst üste ikinci kez seçilemeyen cumhurbaşkanı sıfatını taşıyor. Daha ne olsun ? 20 Ekim 2023’teki ek. MŞG)

Evet siyasi demokrasi sayesinde iktidara gelenler “Biz seçimle geldik, ne istersek onu yaparız!” diyemezler : Önce yurttaşların sağlık, geçim ve yaşamak özgürlüklerini ve haklarını sağlamaları gerekiyor.

İşte bunun için siyasi demokrasinin toplumsal demokrasi ile  perçinlenmesi gerekiyor.

Bize de bugün bu lazım işte : Ne eksik ne fazla : Gerçek demokrasi : Yani siyasi demokrasi artı toplumsal demokrasi.

Aşağısı kurtarmadı. Kurtarmaz. Kurtaramaz. Kurtaramadı.

Bilmem anlatabiliyor muyum ?

(2009 Mart ayı başında yazıldı ; birkaç yerde sunuldu. Bir-iki ekle, iki-üç düzeltiyle yeniden yayınlıyorum.)


Facebook'ta paylaş   |   Twitter'da paylaş


 | Puan: Henüz oy verilmedi / 0 Oy | Yazdırılabilir SayfaYazdır

Yorumlar


Henüz Yorum Yazılmamış

Yorum Yazın



KalınİtalikAltçizgiliLink  
Simge Ekle

    

    

    

    







'Büyük Osmanlı Soygunu': 10 maddede Eric Adams davası…
İSTİHAB HADDİ
Türbülans vakaları iklim değişikliği etkisi mi?
Dünyanın gözü kulağı Ortadoğuda: İran-İsrail gerilimi tırmanıyor.
İsrail, Gazze'de yardım konvoyunu hedef aldı: Biri Avustralyalı 7 kişi öldürüldü

Seküler Yahudiler rahatsız: "İsrail, İran olacak"
Avusturya seçimleri: Aşırı sağ sandıktan birinci çıktı.
Avustralya binlerce vatandaşına Lübnan'ı terk etmelerini tavsiye etti.
New York Belediye Başkanı Türkiye'den rüşvet mi aldı?
Arnavutluk'ta Bektaşilere Vatikan benzeri oluşum hazırlığı: Bektaşi Tarikatı Egemen Devleti.

AB, çoğunluk sağlanamamasına rağmen Çinli elektrikli araçlara ek gümrük vergisini onayladı.
Türkiye'de ekonomi politikaları konkordato ve iflasları patlattı.
Türkiye'de açlık sınırı 20 bin TL'ye dayandı
Tayland esrarı yeniden yasaklıyor.
İstanbul kirada Avrupa’nın lideri

Türkiye'de Covid-19 salgını yaşam süresini azalttı.
Uzmanlar uyardı: "Uzun yaşayanlardan tavsiye almayın"
Fahri Kiamil
İki annenin başlattığı akıllı telefon karşıtı hareket çığ gibi büyüdü
Afganistan'da onlarca arkeolojik alan buldozerle yıkılarak yağmaya açıldı.

"İNEK BAYRAMI" ekitap
Dünya tarihini şekillendiren 6 içecek türü
Taş Kağıt Makas Oyunu (Jan Ken Pon)
"DUHOK KONUŞUYOR" ekitap
ENTERNASYONAL

Tokyo’dan Hasanlar’a, Kudüs’te bir mahkemeden bizim buralara…
“KADERİMİZ DIŞARDAN YAZILAMAZ - DIŞARI KADERİ BELİRLEYEMEZ…”
Niyetime İlham
KİBİRLİ GÜÇ ZEHİR - ERDEMLİ BİLİM PANZEHİR
KARARLILIK - KİŞİSEL ALTYAPI

Yarasaların azalmasıyla bebek ölümlerinin ilişkili olduğu ortaya çıktı.
AB İklim İzleme Servisi: 2024 yazı kaydedilen en sıcak yaz oldu.
Akdeniz'deki yaşam yok oluşun eşiğine gelmiş.
Su üzerindeki iklim değişikliği baskısı Türkiye'yi su fakiri olmaya sürüklüyor.
Türkiye ve Yunanistan'daki kültürel miras alanlarının en az üçte biri yükselen deniz seviyesinin tehdidi altında.

Türkiye, kişisel verileri en çok sızdırılan 19.ülke
Apple otomobili ABD'de üretime bir adım daha yaklaştı.
Yaşgünün Kutlu Olsun James Webb Uzay Teleskobu
Su ve deterjan olmadan çalışan bir çamaşır makinesi
Akıl okuyabilen robot tasarladılar

İncil'de sözü edilen mistik ağaç 1000 yıllık tohumla yeniden yetiştirildi.
Karıncaların 66 milyon yıldır tarım yaptığı ortaya çıktı.
Antik Mısır'daki popüler masa oyununun şaşırtıcı kökenleri ortaya çıktı.
At binmenin kökenine dair ezber bozuldu.
Stephen Hawking'in ünlü paradoksu çözülmüş olabilir: Kara delikler aslında yok mu?

2023 yılında Türkye’de çocukların cinsel istismarı hakkında 40.000'den fazla dosya açıldı.
Çalışanların geliri son 20 yılda azaldı.
Türkiye’den göç eden Türklerin sayısında 5 yılda %243 artış
BM: Dünya nüfusu 2084'ten itibaren gerileyecek
Dünya nüfusunun ruh sağlığı giderek bozuluyor

GRAFİK TASARIMCI ve İKLİM AKTİVİSTİ YASEMİN SAYIBAŞ AKYÜZ İLE SÖYLEŞİ
“…SEYDİMEN”
BABÜR KUZUCUOĞLU
KIRK YIL OLDU: YILMAZ!
YILMAZ GÜNEY'İ ANMAK

Kadın ve Erkek
MAZRUF
Kayıt Dışı
Uykularım Kaçmakta
AHMAK BİLİMİ

Mimar Sinan: Bir Dehanın Yükselişi ve Osmanlı Mimarisinin Zirvesi
İskandinav Göçleri ve Vikinglerin Avrupa Üzerindeki Etkisi
Hümanizm Nedir?
Osmanlı’da kahve kültürü, Osmanlı’da kahve isimleri..
Amerika’da Ayrımcı Politikalar ve Siyahi Mücadele Tarihi


kose yazarlari En Cok Okunanlar
Son 30 günde en çok okunanlar
En Cok Okunanlar










Basa git