A Yorum
  Acilis Sayfasi Yap Sik Kullanilanlara Ekle  

   
A yorum Kurum
iletisim
login
yayin ilkeleri...



yazi dizileri

Yazı karekteri : (+) Büyük | (-) Küçük

KEYFİLİK – ÖZGÜRLÜK - SOMUTLUK BAĞLAMI | 3 (*)

Kategori Kategori: PLATON incelemeleri | Yorumlar 0 Yorum | Yazar Yazan: Metin Bobaroğlu | 27 Haziran 2023 05:45:45

Özgür istençle başladık zorunlu özgür istenç hak, insan hakkını bir zorunluluk olarak, varoluş zorunluluğu olarak istemiyorsa ve bunu onaylatmak için bir çaba harcamıyorsa ve bir başkasının hakkını da kendi hakkı gibi savunmuyorsa insanlık aşamasına yani tinsel aşamaya evirilmiş değildir. Çünkü özgürlükler yani her kavram sonlu, ilişkide sonlu ve sınırlıdır. Peki sonlu ve sınırlı kavramda sınırlanma belirlenmedir. Tanımlama sınırlamak demektir. Sınırlama belirlemedir…



O zaman özgürlüğün sınırı nedir ki ona özgürlük diyelim? özgürlüğü kavram yapan nedir? Bir olgu haline getiren nedir? Sınır. Belirlenim demek sınırlamak demek. Sınır aslında kavramın özüdür. Kavramı kavram yapan sınırın taa kendisi. Yasadır. Sınır yasadır. Çünkü sınır ayırandır. İki olguyu birbirinden ayıran sınır olguları olgu olarak belirleyen yasadır. Sınır zat’dır. Yani şu zat zat deyip duruyoruz ya sınır, zattır. Ayıran fark belirleyicidir. Peki o zaman özgürlüğü özgürlük yapan diğer öznelerin özgürlükleri ile karşılaşmadaki sınır değil mi? Güzel. O zaman özneler arasındaki her birinin özgürlüğünün diğerinin özgürlük alanına sınırlanmasına ne denir? İşte Hegel burada geçişi yapıyor, hak denir diyor. Demek ki özgürlük hak ile sınırlanan bir kavramdır. Hak özgürlüğü sınırlayıp belirlediği için özgürlüğün özü hak olmuş oldu. Somut özgürlük bu demek.

Hegel her kavramın en yalın en baştaki ilişkisiz yalın bir sezgiden başlatıyor ve sonra bunu somut yani ilişkileri altında belirlenime taşıyor. Aşama aşama oluşmasını bize gösteriyor.

Hak ne demektir ? Hakka geldik ya, hak en soyut, en yalın biçimde saygıdır, diyor. İnsanların birbirinin emeklerine, özgürlüklerine, var oluşlarına saygı göstermekmiş. Vay canına. Kavrama bakar mısınız? Biz ne kadar ucuz kullanıyoruz günlük dilde; saygı, saygılı, saygısız, edepli, edepsiz filan. Bu varoluşsal bir şey diyor. Hak basitçe saygıyı gerektiren özgürlüktür diyor.

Özgürlüktür ama saygıyı gerektiren özgürlük. Çünkü kendi özgürlüğünün onanması olarak insan yeterli değil, diğerinin özgürlüğünü Tauton kendisiydi, Thateron öteki idi. Tautonun thateron ile birliği, benim ben olmayan ile birliğim onun da özgürlüğünün onanmasını gerektiriyor. Dolayım dediği şey bu. Ötekinin özgürlüğünden dolayımlanarak ben özgür olabilirim. O zaman ben onun özgürlüğünü onaylamalıyım, o da benim özgürlüğümü onaylamalı.

Özgürlüğü kendi nesnesi kılmak gerekir, diyor. Özgürlüğü öznellikten çıkartıp kendi objesi, kendi nesnesi toplumsal bir kurum olarak talep etmek gerekir. Tüm hayvanlar ve diğer var oluşlar arasında sadece insan hakların taşıyıcısı olduğu için tine evirilmiştir diyor. Hakların taşıyıcısı sadece insan olduğu için tin insanla kurulur. Geist insanın oluşturduğu kültür, ortaya koyduğu ürünüdür. Çünkü yalnızca insan kendi özgürlüğünün bilincine varabilir. işte felsefe de burada. Neden? Çünkü bilincine vardı. Özgürlüğünün bir hak olarak bilincine varma doğadaki sadece insan var oluşunda ortaya çıktığı için insan tinde yaşıyor, doğa da değil. Tinde yaşıyor.

Her özgürlük formu bir hak alanını açar ve oluşturur. Kendi sözleri ile şöyle: “özgürlük idesinin gelişimindeki her aşama kendine özgü özel hakka sahiptir”. İşte bakın özgürlük ve hakkı, nasıl diyalektik kullanıyor.

***

S: Hegel metafiziği, doğaya doğanın dili ile, topluma toplumun dili ile, ruhsallığa ruhun dili ile, nesnel bir dil ile anlatırken bu alanlara ait tözsel bir zemine mi dayanıyor?

C: Tözü burada logos. Zemin logos başka bir zemin yok.

S: Özgürlüğü hak diye tanımlarken burada ortaya çıkan zorunluluk gerçeklik olarak olgusallık mıdır?

C.: Evet.

Yasa önünde eşitlik var. Üretimde emeğin belirlediği farklılık var. Bu farklılıkların korunması adalettir

Buradaki eşitlik değil, burada adalet gerekli; adalet ise emeğin, üründe ortaya çıkmasıyla belirlenen haklardır. Evet.

S: Zat ve sınır bahsinde, sınırı yani farkları ve karşıtlıkları zorunluluklar uçurum olarak algıladım doğru mudur?

C: Uçurum değil. Uçurum olursa o zaman ilişki yok demek, çelişki yok demektir. Çelişki varsa, ilişki vardır. İlişki de karşıtlık var, bu da karşılıklı çekişme demektir. Zat burada mutlak zat değil, hayır. Ayırım varsa mutlaklık yok. Ayırım varsa sonlular arasındayız. Sonlu ve sınırlılar arasındaki sınır o sonlunun zatıdır, mutlak zat değil.

 (*) Metin Bobaroğlu'nun zoom konuşmalarından derlenmiştir.


Facebook'ta paylaş   |   Twitter'da paylaş


 | Puan: Henüz oy verilmedi / 0 Oy | Yazdırılabilir SayfaYazdır

Yorumlar


Henüz Yorum Yazılmamış

Yorum Yazın



KalınİtalikAltçizgiliLink  
Simge Ekle

    

    

    

    







'Büyük Osmanlı Soygunu': 10 maddede Eric Adams davası…
İSTİHAB HADDİ
Türbülans vakaları iklim değişikliği etkisi mi?
Dünyanın gözü kulağı Ortadoğuda: İran-İsrail gerilimi tırmanıyor.
İsrail, Gazze'de yardım konvoyunu hedef aldı: Biri Avustralyalı 7 kişi öldürüldü

Esnafa konum vergisi: Bu da, 'haritayı kullandın' parası
Hollanda'da kadın düşmanlığına dikkat çekmek için öldürülen ‘cadılar’ anısına anıt dikilecek.
'Dezenformasyon Yasası' bilançosu
Merkel anılarını kaleme aldı…
Avustralya'da 16 yaşından küçüklere sosyal medya yasağı

Türkiye işçiler için bir cehennem
İkinci Trump dönemi: Küresel ekonomi nasıl etkilenecek?
AB, çoğunluk sağlanamamasına rağmen Çinli elektrikli araçlara ek gümrük vergisini onayladı.
Türkiye'de ekonomi politikaları konkordato ve iflasları patlattı.
Türkiye'de açlık sınırı 20 bin TL'ye dayandı

Türkiye'de Covid-19 salgını yaşam süresini azalttı.
Uzmanlar uyardı: "Uzun yaşayanlardan tavsiye almayın"
Fahri Kiamil
İki annenin başlattığı akıllı telefon karşıtı hareket çığ gibi büyüdü
Afganistan'da onlarca arkeolojik alan buldozerle yıkılarak yağmaya açıldı.

Oxford Sözlüğü yılın kelimesini seçti: Beyin çürümesi
"İNEK BAYRAMI" ekitap
Dünya tarihini şekillendiren 6 içecek türü
Taş Kağıt Makas Oyunu (Jan Ken Pon)
"DUHOK KONUŞUYOR" ekitap

Tokyo’dan Hasanlar’a, Kudüs’te bir mahkemeden bizim buralara…
“KADERİMİZ DIŞARDAN YAZILAMAZ - DIŞARI KADERİ BELİRLEYEMEZ…”
Niyetime İlham
KİBİRLİ GÜÇ ZEHİR - ERDEMLİ BİLİM PANZEHİR
KARARLILIK - KİŞİSEL ALTYAPI

Yarasaların azalmasıyla bebek ölümlerinin ilişkili olduğu ortaya çıktı.
AB İklim İzleme Servisi: 2024 yazı kaydedilen en sıcak yaz oldu.
Akdeniz'deki yaşam yok oluşun eşiğine gelmiş.
Su üzerindeki iklim değişikliği baskısı Türkiye'yi su fakiri olmaya sürüklüyor.
Türkiye ve Yunanistan'daki kültürel miras alanlarının en az üçte biri yükselen deniz seviyesinin tehdidi altında.

Türkiye, kişisel verileri en çok sızdırılan 19.ülke
Apple otomobili ABD'de üretime bir adım daha yaklaştı.
Yaşgünün Kutlu Olsun James Webb Uzay Teleskobu
Su ve deterjan olmadan çalışan bir çamaşır makinesi
Akıl okuyabilen robot tasarladılar

İncil'de sözü edilen mistik ağaç 1000 yıllık tohumla yeniden yetiştirildi.
Karıncaların 66 milyon yıldır tarım yaptığı ortaya çıktı.
Antik Mısır'daki popüler masa oyununun şaşırtıcı kökenleri ortaya çıktı.
At binmenin kökenine dair ezber bozuldu.
Stephen Hawking'in ünlü paradoksu çözülmüş olabilir: Kara delikler aslında yok mu?

2023 yılında Türkye’de çocukların cinsel istismarı hakkında 40.000'den fazla dosya açıldı.
Çalışanların geliri son 20 yılda azaldı.
Türkiye’den göç eden Türklerin sayısında 5 yılda %243 artış
BM: Dünya nüfusu 2084'ten itibaren gerileyecek
Dünya nüfusunun ruh sağlığı giderek bozuluyor

Madeleine Riffaud est partie
GELDİKLERİ GİBİ GİDERLER
JOYCE BLAU, 18 Mart 1932-24 Ekim 2024
HIZLANAN TARİH
DERTLİ-MİR-DÖNE

Tanrının Buyruğu
HAYATIN PENCERESİ
Nereden Geldi Nereye Gidiyor
Atamın Sözleri
Cumhuriyet 101 Yaşında

Mimar Sinan: Bir Dehanın Yükselişi ve Osmanlı Mimarisinin Zirvesi
İskandinav Göçleri ve Vikinglerin Avrupa Üzerindeki Etkisi
Hümanizm Nedir?
Osmanlı’da kahve kültürü, Osmanlı’da kahve isimleri..
Amerika’da Ayrımcı Politikalar ve Siyahi Mücadele Tarihi


kose yazarlari En Cok Okunanlar
Son 30 günde en çok okunanlar
En Cok Okunanlar










Basa git