Mardin’de ki Boncuklu Tarla’nın Göbeklitepe’den daha eski olduğu tespit edildi. Mardin’in Dargeçit İlçesi’nin Ilısu Mahallesi’ndeki Boncuklu Tarla’da üçüncü sezonu tamamlanan kazı çalışmaları sonrası, Mardin Artuklu Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Özcoşar, Boncuklu Tarla’daki kazı alanının Göbeklitepe’den bin yıl daha öncesine giden bazı bulgular içerdiğini bildirdi.
2008’deki yüzey araştırmasında tespit edilen ve çok fazla boncuk bulunması nedeniyle yörede yaşayanların Boncuklu Tarla ismini verdiği alanda, yapılacak olan Ilısu Barajı öncesi son iki yıldır artırılmış geniş çaplı kurtarma çalışmaları yapılıyordu.
Tarih boyunca Sümer, Akad, Babil, Hitit, Asur, Urartu, Roma, Abbasi, Selçuklu ve Osmanlı’nın da aralarında yer aldığı 25 medeniyete ev sahipliği yapan 2,5 hektarlık alanda, bugüne kadar elde edilen bulgularla, Epipaleolitik dönemden Geç Çanak Çömlek Öncesi Neolitik dönem B evresine kadar geçen süreci içeren 6 tabaka tespit edildi.
Ayrıca, ev tabanlarının altına, dizleri karınlarına çekik ana rahmindeki biçimde yeniden doğuş inancı ile erkek, kadın ve çocuk bireylerin gömüldüğü 69 mezarda 118 bireye ait iskelete ulaşılan kazılarda, 4 steli bulunan ve Neolitik döneme ait 11 bin 300 yıllık olduğu tahmin edilen tapınak gün yüzüne çıkarıldı.
İskeletlerin yer aldığı mezarda Neolitik dönemde yaşayan toplulukların geleneklerini betimleyen boğa, geyik, leopar, yılan, akrep ve yaban keçisi gibi çeşitli şekillerde yaklaşık 20 bin boncuk ile kemer ve tokaları, kemik kakmalı süs eşyası, düğme, küpe ve değişik süs eşyaları bulundu.
Buluntular, Boncuklu Tarla’nın Mardin yöresi Çanak-Çömleksiz Neolitik dönem açısından günümüze kadar tespit edilen ilk yerleşim yeri olduğunu, hem Yukarı Dicle bölgesi hem de Kuzey Mezopotamya Neolitikleşme süreci üzerine önemli bilgilere ulaşılmasını sağladı.
Boncuklu Tarla kazılarının bilimsel danışmanlığını yürüten Mardin Artuklu Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Dr. Öğr. Üyesi Ergül Kodaş kazıyla ilgili şu bilgileri verdi:
“Çalışmalar, yerleşim yerinin milattan önce 12 binlerde ilk kez iskan gördüğünü, yaklaşık 7 binlerde ise terk edildiğini gösteriyor. Özellikle milattan önce 8 binlere ait çok fazla buluntu var. Çok sayıda mezar ve mimari kalıntı açığa çıkarıldı. Değişik hayvan başlarının tasvir edildiği boncuk objeler bulundu. Çok sayıda mezarda 100’ü aşkın iskelet açığa çıkarıldı. Kazılarda 20 binin üzerinde boncuk tespit edildi. Boncuklar mezarlarda iskeletler üzerinde bulundu. Daha çok süsleme amaçlı olduğunu, burada 12 bin yıl önceden bu yana süsleme yapıldığını düşünüyoruz.”
Mardin Artuklu Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Özcoşar ise Göbeklitepe ve Boncuklu Tarla karşılaştırıldığında benzer hususlar bulunduğuna dikkati çekerek, “Ama şöyle bir fark var. Bulunduğumuz alan Göbeklitepe’den bin yıl daha eski olabilecek bazı bulguları içeriyor. Dolayısıyla Göbeklitepe’den daha eski bir yapının, daha kadim bir yapının yanında duruyoruz şu anda. Öyle bir farktan bahsedebiliriz.” diye konuştu.