A Yorum
  Acilis Sayfasi Yap Sik Kullanilanlara Ekle  

   
A yorum Kurum
iletisim
login
yayin ilkeleri...



yazi dizileri

Yazı karekteri : (+) Büyük | (-) Küçük

“İleri demokrasi”nin faturası vatandaşın cebinden çıkıyor

Kategori Kategori: 'Hayır'lı Demokrasi | Yorumlar 0 Yorum | 04 Ekim 2019 15:10:43

Erdoğan’ın koltuğunu kaybetmemek için oynadığı ekonomik kumarda kaybeden Türkiye’de yaşayan milyonlar oldu. Seçim rüşvetlerinin faturasını sadece AKP seçmenleri değil, bütün Türkiye ödüyor. Modern demokrasilerde pek rastlanmayan bir kavramla tanıştırayım sizi: “Seçim ekonomisi...” Türkiye gibi “ileri demokrasi” ülkelerinde tedavülden hiç kalkmayan bir ekonomik model bu. Görev süresi sona ermekte olan iktidarlar, seçim tarihi yaklaştıkça seçim ekonomisi için düğmeye basar.

Sandıktan yeniden zaferle ayrılabilmek için; seçmenlerin gözünü boyayacak, iktisadi akıldan uzak icraatlere imza atarlar. Halkın vergileriyle oluşturulan bütçeyi seçim rüşvetleri için harcarlar. Böyle dönemlerde vergi cezaları affedilir, zamlar seçim sonrasına ötelenir. Sandığa gideceğimiz güne kadar geçerli indirimler açıklar hükümetlerimiz. Bitirilemeyecek projelerin temelleri atılır, ardı ardına teşvik programları açıklanır.



Haksızlık etmeyelim, Erdoğan’la başlamadı bu süreç. Ama bu yılki yerel seçimler öncesinde devreye sokulan seçim ekonomisi, Türkiye siyaset tarihinin en etkililerinden biriydi. 31 Mart’taki yerel seçimler yaklaştıkça bir zafer kokusu alamayan Erdoğan, kesenin ağzını daha fazla açtı. Seçime doğru, “Bütçe disiplininden, tasarruflardan, yapısal reformlardan taviz vermeden bu yolu yürüyeceğiz” dedi ama siyasetinin finansmanı için kritik öneme sahip belediyeleri kaybetmemek için bütçeden milyarlar harcadı.

Kamu bankaları, milyarlarca liralık düşük faizli konut kredisi dağıttı. Amaç biraz da, batmak üzere olan inşaat sektörüne can simidi uzatmaktı… Esnafa, işletme ve yatırım yapmaları için milyarlarca lira verildi. Vergi, sigorta ve trafik cezalarının bazıları affedildi, bazıları taksitlendirildi. Otomotiv, beyaz eşya ve mobilya alımlarında vergi indirimleri açıklandı. Sosyal yardım alanlara elektriğin bedava olacağı açıklandı. Kredi kartı borcu olanlara, borçlarını kapatmaları için kamu bankasından neredeyse sıfır faizle para verildi. Seçim rüşvetleri o kadar seçim endeksliydi ki, Ankara’da AKP’li belediyenin işlettiği lunapark bile 31 Mart’a kadar ücretsiz faaliyet gösterdi. Seçim gününe kadar yani…

Tüm bu rüşvetlere rağmen, Erdoğan siyaset tarihinin en ağır yenilgisini aldı. Türkiye ekonomisine yön veren büyükşehirleri muhalefete kaptırdı. 31 Mart itibariyle seçim rüşvetlerinin son kullanma tarihi geçmişti. Ancak İstanbul seçimlerini yeniletme kararıyla seçim ekonomisi yeniden yürürlüğe girdi. Vaatlerin vade tarihi bu kez 23 Haziran’a kadar uzatıldı. İktidarın en kritik kayıplarından biri olan İstanbul’u kazanabilmek için, Merkez Bankası’nın güvence fonu bile, daha nisan başında eriyen bütçeye aktarıldı. Erdoğan’ın İstanbul inadı yüzünden uzayan seçim ekonomisi, zaten krizle boğuşan piyasaları olumsuz etkiledi. Yıl sonunda öngörülen bütçe açığı, yılın ilk yarısında gerçekleşti.

Seçim ikliminin getirdiği belirsizlik yüzünden, önünü göremeyen yatırımcılar yeni yatırıma teşebbüs etmedi. Faizlerin yükselmesi nedeniyle hazinenin borçlanma maliyetleri arttı. Ekonomideki durgunluk ve hükümetin açıkladığı vergi af ya da indirimleri nedeniyle, bütçede öngörülen vergiler toplanamadı. Tüm bu sebeplerle kamunun kasası boşalınca, seçim rüşvetlerinin faturası hepimize çıktı. Erdoğan’ın İstanbul’u 3 ay arayla iki kez kaybetmesinin ardından bütçedeki açığı kapatmak için zam yağmuru başladı. Türkiye’de kahvaltıların vazgeçilmezi çaya yüzde 15, şekere yüzde 16 zam geldi. Sadece iki ay içinde akaryakıt fiyatlarına 5 kez zam geldi. Sigara ve içkiden alınan vergi oranları da yükseltildi, ürünlerin fiyatları da ayrıca arttı. Vergi indirimleri seçimden sonra bitince, beyaz eşya ve otomotiv fiyatları otomatik olarak yaklaşık yüzde 10 zamlandı. Cep telefonundan alınan vergi yüzde 50 artırıldı.

Enerjide dışa bağımlı olan Türkiye’de yaşayanları en derinden vuran ise doğalgaza yapılan zam kararı oldu. Çünkü enerjiye yapılan zam, iğneden ipliğe her şeyin bir kez daha zamlanması anlamına geliyor. Yeni zam kararıyla sadece evlerde yaktığımız doğalgazın değil, sanayide kullanılan doğalgaza gelen zammın faturasını da -maliyetleri yükselttiği için- bizler ödüyoruz. Doğalgaz fiyatları dünyada son bir yılda yarı yarıya düşerken, Türkiye’de yüzde 53.8 oranında zamlandı. Yıllık enflasyonu yüzde 16 açıklayıp, memur maaşlarına sadece yüzde 4 zam yapan hükümet, doğalgaz faturalarımızı ise ikiye katlıyor.

Avrupa ülkeleri Rusya ile masaya oturup doğalgaz birim fiyatlarını aşağı çekiyor. Ankara ise doğalgaz ihtiyacımızın yüzde 50’sini karşılayan Rusya’dan böyle bir talepte bulunamıyor. Nükleer santraldan, füzelere kadar birçok şey aldığımız yeni müttefikimiz Rusya’dan doğalgazı en pahalı satın alan ülkeyiz! Seçimden sonra ikinci kez doğalgaza yapılan zam kararı, tam da Erdoğan’ın Moskova ziyareti sırasında açıklandı. ABD’nin F-35 programından Türkiye’yi dışlaması nedeniyle yine Rusya kartına sarılan Erdoğan, geçen hafta Putin ile birlikte Rusların SU-57’lerini incelerken, doğalgaza bir ay arayla yapılan ikinci zam açıklandı. Erdoğan, Putin’e ısmarlattığı dondurmayı yalayıp yeni uçak bakarken, doğalgaza gelen yeni zamla -daha kış gelmeden- ağustos sıcağında üşümeye başladık.

Bu tür zamlarla seçim ekonomisinin faturasını ödemiyoruz sadece… İstikrarlı olarak yoksullaşıyoruz. Birkaç gün önce devletin açıkladığı resmi istatistikler, Türkiye ekonomisinin üst üste 4 çeyrektir küçüldüğünü gösteriyor. Kişi başına düşen milli gelir, 10 yıl önceki seviyenin bile altına indi. 2013’te zirve yapan milli gelir, Erdoğan’ın “ileri demokrasi” doktrinini açıkladığı, yani otoriterleşme düğmesine bastığı tarihten bu yana düşüyor. Eksilen demokrasi sadece özgürlüklerimizi değil, cebimizdeki son kuruşu da alıyor.

Bülent Mumay

Kaynak : FAZ.NET

Facebook'ta paylaş   |   Twitter'da paylaş


 | Puan: Henüz oy verilmedi / 0 Oy | Yazdırılabilir SayfaYazdır

Yorumlar


Henüz Yorum Yazılmamış

Yorum Yazın



KalınİtalikAltçizgiliLink  
Simge Ekle

    

    

    

    







YILMAZ GÜNEY’E DAİR ekitab
Dünya Sağlık Örgütü: Yeni Kovid-19 varyantı ölümleri arttırabilir.
Yazarlarımızdan Sevgili Aykut Yazgan’ı kaybettik
Yurt dışına göç eden Türk vatandaşları: 2022'de son 7 yılın rekoru kırıldı
Milyonlarca Türkiye Cumhuriyeti vatandaşının bilgileri bir internet sitesinde!

Türkiye’de 21 yılda 15 bini aşkın arazi, 289 bini aşkın konut ve işyeri yabancılara satıldı
FRANSA İKTİDAR CEPHESİ DERSLERİ HAL VE GİDİŞ: SIFIR
YA HABİBİ... BURASI FRANSA: NANTER’DE BİR POLİS BİR ÇOCUĞU ÖLDÜRDÜ... NAHEL M. 17 YAŞINDAYDI...
Kahovka barajının yıkılmasının vahim sonuçları
Katar Gate: AP'deki rüşvet skandalında Türkiye bağlantısı

Birleşmiş Milletler’den 48 ülke için korkutan rapor
Daron Acemoğlu: Türk halkını zor günler bekliyor
Türkiye’de yıllık et tüketimi 10 kg dan az
Çin Alman otomobillerini tahtından ediyor.
Acemoğlu: 15 yıl Türkiye için fırsat penceresi bunu harcarsa sonu trajik olur

ANA(KADIN)LARIN SESİ
Dünya genelinde kanser vakalarında büyük artış
İnsan vücudu ne kadar sıcağa dayanabilir?
Para, Bir İnsanı Elit Yapar mı?
2023 FIFA Kadınlar Dünya Kupası’nda rekor bekleniyor

"DUHOK KONUŞUYOR" ekitap
ENTERNASYONAL
REMZİ RAŞA’YI ANMAK İÇİN
GREV HAKKI TARTIŞILIYOR, TANINIYOR
“İŞÇİLER SAHAYA İNMELİ”, BÜLENT ECEVİT’LE SÖYLEŞİ

SABİTESİZ GÖRECELİ OLABİLİR Mİ?
Ana gibi yar, Anadolu gibi diyar olmaz
HÜMANİZMANIN KANITLANMASI
YABANCILAŞMA
GERÇEK FELSEFE

Kuzey Denizi'nde sızıntı korkusu
AKBELEN ORMANI DİRENİYOR
Akbelen Ormanı'ndaki çevre direnişi
WMO aşırı sıcaklarda kalp krizi ve ölüm uyarısında bulundu
2023-2027'de dünya genelinde rekor hava sıcaklıkları görülebilir

Yaşgünün Kutlu Olsun James Webb Uzay Teleskobu
Su ve deterjan olmadan çalışan bir çamaşır makinesi
Akıl okuyabilen robot tasarladılar
Sanal Gerçeklik, Artırılmış Gerçeklik , Metaverse, Sanal Uzay Nedir?
Apple'dan iPhone Uygulamalarına Dev Zam: 1 Dolarlık Uygulama 17 TL Oldu

İnsanların ataları 'yeryüzünden silinme noktasına gelmiş olabilir'
Buz adam Ötzi Anadolulu çıktı
Güneş fırtınaları bizim için ne anlama geliyor?
Eratosthenes MÖ 3. Yüzyılda dünya'nın çevresini nasıl ölçtü?
Leonardo da Vinci'nin annesi Çerkes bir köle

Türkiye'de su krizi araştırması yayımlandı
Suudi Arabistan yüzlerce göçmeni öldürdü
Yalan haberlere neden inanıyoruz?
Gençlerin yüzde 63'ü Türkiye'den gitmek istiyor.
Modern köle sıralamasında Türkiye zirvede

Göbeklitepe'deki son keşifler ne anlama geliyor?
AYKUT YAZGAN’I OKUMAK
Megapik “Yeniden” adlı kitabın yazarı Dr. Meltem Hınçal ile bir söyleşi....
Mektub var, Ragip Duran’dan
Türkiye’de farkında olmak ya da olabilmek...

BOTAN ÇAYI
7 Harika
Bir Yabancı Gibi
SOKRATES
EFLATUN

Amerika’da Ayrımcı Politikalar ve Siyahi Mücadele Tarihi
Dünyanın İlk Destan Kahramanı: Gılgamış
Antik Çağlarda Kendi Memleketlerine Karşı Savaşan Paralı Askerler
Sümer Atasözleri ve Özdeyişler
Museviliği benimsemiş tek Türk devleti : Hazarlar


kose yazarlari En Cok Okunanlar
Son 30 günde en çok okunanlar
En Cok Okunanlar










Basa git