A Yorum
  Acilis Sayfasi Yap Sik Kullanilanlara Ekle  

   
A yorum Kurum
iletisim
login
yayin ilkeleri...



yazi dizileri

Yazı karekteri : (+) Büyük | (-) Küçük

Birbirimizi anlamak - ÇİN GÜNCESİ

Kategori Kategori: Günün içinden notlar | Yorumlar 0 Yorum | Yazar Yazan: Saba Öymen | 16 Nisan 2019 23:39:28

Sabah saatleri… Mağazalar, büfeler, kafeler açılıyor, sokak satıcıları tezgâhlarını kuruyor. Bir genç kız dükkânının önünü süpürüyor, bir kadın sert bir yüzle yanındaki çocuğu azarlıyor. Uzun uzun yürüdüm yine. Bir dükkânın girişindeki camekânlı buzdolabından su aldım. Starbucks’daki hatayı yapmadım bu kez, suyun soğuk olduğundan eminim. Ödemek için kasadaki kıza yaklaştım. “How much?”



Kızın Çince yanıtı rakam olmalı, ne sorduğum belli. Anlamadığımı görünce yeniden söyledi, yine Çince. Sonra tereddütlü bir “four” duyar gibi oldum. Parmaklarımla sordum, four? Dört? “Yes yes, four” dedi neşeyle, bu kez güvenle. Kahkahayla güldü, anlaşma biçimimizin çok hoşuna gittiği belliydi. Neşesi bana da geçti, gülerek çıktım, soğuk suyu yudumladım.



Biraz ileride köşede genç bir kız şeftali satıyordu. Yanından geçerken atılıp Çince birkaç sözcük söyledi bana. Suyu satın aldığım dükkândaki kız gibi o da, anlamayacağımı biliyor ya da en azından tahmin ediyor yine de Çince konuşuyordu. Kimi zaman ana dilimizde konuşurken, karşımızdaki kişinin anlamadığını bir gerçek olarak bilsek de, duyularımızla kavrayamadığımızı düşündüm. Bizi biz yapan en önemli öğelerden olan ana dilimizi, bir başkasının, dünya üzerinde birlikte yaşadığımız, benzer duygularla gülüp ağladığımız bir yeryüzü yoldaşımızın anlamıyor oluşunda yanlış bir şey var sanki. Şeftalici kız da, onun ağzında su gibi akan sözcüklerin yolunun, bana geldiğinde kesileceğine inanamıyor gibiydi. Henüz annesinin eteğine yapışık bir çocuk olduğu yıllarda öğrenmişti bu dili, nasıl olur da ben anlamazdım… Omzunda terazi gibi dengelediği ikili şeftali sepetini gösterdi, dilin yetmediği yerde gözlerimizin anlaşmasını umarak yüzüme baktı. Gülümsedik birbirimize. Çin’de şeftali mevsimi şimdi. Wuxi’nin şeftalileri iri, pembe, sulu.

Otelde, şeftaliyi yıkamak üzereyken aklıma geldi, musluk suyu içilmiyor, hatta diş fırçalamak bile çekinceli. Alışkın olmadığımız bakterileri kapma olasılığı nedeniyle, otel görevlileri tarafından her gün iki şişe su bırakılıyor odamıza. Şişe suyuyla yıkadım şeftaliyi.

Camın önüne oturdum. Ilık, yumuşak bir akşam çöküyordu kentin üstüne… Jidi Majia’nın sesine kulak verdim:

Rastlantısal bir olay mısın? / Ya da mistik bir ürünü mü yaratanın? / Bir kez geldin ya dünyaya / Bence önemi yok bunların. ........../................ Bütün iyi şeylerin / Çekirdeğini görüyorum sende. / Ve eğer gereksinim duyacak olursan / Şu olabilir sana vasiyetim: / Sevebilirsin başkalarını / Ve kaygı duyabilirsin onlar için.
(Dünyaya Hoşgeldin Notu, Jidi Majia’nın Gök ve Yer Arasında adlı kitabından, Çeviri: Ataol Behramoğlu)




Pekin’de bir Türkçe öğrencisi

Sydney’deydim, yola çıkmamıza bir hafta vardı, Nihat Abi (Nihat Ziyalan) aradı.

“Çinli bir öğrencinin e posta adresini, telefonunu gönderiyorum sana. Üniversitede Türk Dili ve Edebiyatı okuyormuş. Attım Kapağı Yurtdışına’yı bitirme tezi olarak Türkçeye çeviriyor. Sorularını yanıtlamamı rica etti. Hazır Çin’e gidiyorsun, belki görüşebilirsiniz. Birkaç tane de kitap verirsin.”

Pekin Yabancı Diller Üniversitesi Türkçe bölümü öğrencisi Çinli bir genç kız, bitirme tezi olarak Nihat Ziyalan’ın bir romanını Türkçeye çeviriyor. İşte heyecan verici bir haber! Koca ülke Çin, kendi zengin kültürüne öylesine gömülmüş ki, belki Batı’nın birkaç kültürünün dışında, başka ülkelerin edebiyatıyla ilgilenmiyor, diye düşünüyordum.

Üniversiteli genç kızın adı Ceren’miş. Annesi ya da babası Türk mü acaba? Nihat Abi “Sanmıyorum,” diyor. “galiba Türkçe öğretmeni vermiş bu adı ona.”

E posta yollayarak Pekin’de olacağım tarih aralığını bildiriyorum, yanıt gelmiyor Ceren’den. Adres üniversiteye ait olabilir, belki şu anda postaya ulaşma olanağı bulamıyordur, diye düşünüyorum. Gidince telefonla ararım. Ceren’i göreceğimden emin olmasam da, Nihat Abiye uğrayıp, yollamak istediği kitapları, Üstüme Fazla Gelme Ayçelen’i ve Çapkın Çiçekli’yi alıyorum; öykü kitabım Duvardaki O Resim’le beraber valizime yerleştiriyorum.

*

Birkaç gündür Wuxi’deyiz, Ceren’den yanıt gelmediği aklıma geliyor.

Çin’in büyüleyici görüntülerine daldım gittim, unuttum, halâ telefon etmedim ona. Gözlerimi, kanalın kirli yeşil suyundan, kentin küçük beyaz evlerinden alıyorum. Pazar yerindeki eski resimlere, tuhaf giysilere, ıvır zıvır eşyalara göz gezdirmeyi bırakıyorum. Sokak satıcısının kazanından yükselen kokulardan uzaklaşıyorum.




Yarın Vicky’yi görünce, ondan rica edeceğim aramasını; Ceren Türkçe biliyorsa da, telefon numarası kime, nereye ait, emin değilim. Telefonu açacak olan kişi Türkçe ya da İngilizce biliyor olacak mı?

Vicky’nin telefonda söylediklerinden, arada bir geçen adım dışında bir şey anlamıyorum. Az sonra uzatıyor telefonu. “Sen konuş istersen. Pekin’de değilmiş.”

“Merhaba,” diyor Ceren, aksanlı ama düzgün bir Türkçeyle, “Pekin’de değilim şu anda, memleketimdeyim. Yakında işe başlayacağım, öncesinde kısa bir tatil yapıyorum.”

Bir an bir yabancının böylesine rahat, böylesine anlaşılır Türkçe konuşması inanılmaz geliyor. Bu düşüncemi söylemiyorum ona.

“Memleketin neresi?” Çin’in tüm kentlerini, kasabalarını tanıyormuşum gibi… Yanıtlıyor. Tabii ki, adını hiç duymadığım bir yer.

“Uzak mı?”

“Çok yakın. Bir iki güne Pekin’e dönerim.”

Birkaç gün sonra otelimizin lobisinde gencecik, içten gülüşlü bir kız karşımda. Masalardan birine oturuyoruz. Otelde ev sahibi ben olsam da, garson kız bana değil, Ceren’e bakarak alıyor siparişimizi. Yasemin çayı ısmarlıyoruz. “Ben pek çay içmem aslında ama bugün içeyim. Çay Güney’de, Şanghay’da içilir en çok.” diyor Ceren.

Adı Ceren ama ne annesi ne de babası Türk. Bu onun ikinci adı, kimi Çinlilerin İngilizce ad alması gibi, o da Türk dili ve edebiyatı okumaya başlayınca Türkçe bir ad almış. Üniversitenin üçüncü yılındayken Türkiye’ye gitmiş, Ankara’da sekiz ay kalmış. Çok sevmiş Türkiye’yi, Türkleri.



 “Türkçe’yi iyi konuşuyorsun.” diyorum. Gülüyor. “Dört yıldan sonra…” Yukarı kalkan kaşlarıyla hiç de kolay değil der gibi. 

Bölümündeki Türkçe öğretmenlerinden biri önermiş Attım Kapağı Yurtdışına’yı tez olarak hazırlamasını. “Türkiye’den bizim fakülteye birçok kitap yolluyorlar ama çoğunun dili ağır, Osmanlıca. Ancak öğretmenlerimiz okuyup anlayabiliyor.”

Türkçe’nin hangi yazarlarını bildiğini, neleri okuduğunu soruyorum. Tanınmış yazarlardan birkaçının adını söylüyor. “Şiir, öykü zor.” diyor. “Roman okuyorum.”

“Çin yazarlarından kimleri seviyorsun?” Belki Ceren’den alacağım adlarla yeni yazarlar keşfedebilirim, Çin edebiyatını tanımıyorum, düşündüğümde yalnızca Nobel alan Mo Yan aklıma geliyor.

Verdiği adın, çok satan serüven romanları yazan bir romancıya ait olduğunu sonradan, internette arayınca öğreniyorum.

Üniversite bitmiş, yakında yabancı dillerde yayın yapan bir radyoda Türkçe çevirmeni olarak çalışmaya başlayacak Ceren. Son günlerde onu heyecanlandıran, günlerini dolduran düşünce yalnızca bu. Onun Türkçe edebiyatla umduğum denli iç içe olmadığını görmek beni biraz üzüyor. Sonra, yalnızca dört yıldır Türkçe okuduğunu düşünüyorum. Henüz yirmi iki yaşındaki bu çok genç, cana yakın kızın, bir süre sonra radyo haberlerini çevirmekle yetinmeyeceğini, edebiyatla daha çok ilgileneceğini, kitap çevirileri yapacağını umut ediyorum. Söylüyorum ona bu dileğimi.



Facebook'ta paylaş   |   Twitter'da paylaş


 | Puan: Henüz oy verilmedi / 0 Oy | Yazdırılabilir SayfaYazdır

Yorumlar


Henüz Yorum Yazılmamış

Yorum Yazın



KalınİtalikAltçizgiliLink  
Simge Ekle

    

    

    

    







'Büyük Osmanlı Soygunu': 10 maddede Eric Adams davası…
İSTİHAB HADDİ
Türbülans vakaları iklim değişikliği etkisi mi?
Dünyanın gözü kulağı Ortadoğuda: İran-İsrail gerilimi tırmanıyor.
İsrail, Gazze'de yardım konvoyunu hedef aldı: Biri Avustralyalı 7 kişi öldürüldü

TRUMPİST BİR DÜNYADA ERTESİ GÜN
Seküler Yahudiler rahatsız: "İsrail, İran olacak"
Avusturya seçimleri: Aşırı sağ sandıktan birinci çıktı.
Avustralya binlerce vatandaşına Lübnan'ı terk etmelerini tavsiye etti.
New York Belediye Başkanı Türkiye'den rüşvet mi aldı?

Türkiye işçiler için bir cehennem
İkinci Trump dönemi: Küresel ekonomi nasıl etkilenecek?
AB, çoğunluk sağlanamamasına rağmen Çinli elektrikli araçlara ek gümrük vergisini onayladı.
Türkiye'de ekonomi politikaları konkordato ve iflasları patlattı.
Türkiye'de açlık sınırı 20 bin TL'ye dayandı

Türkiye'de Covid-19 salgını yaşam süresini azalttı.
Uzmanlar uyardı: "Uzun yaşayanlardan tavsiye almayın"
Fahri Kiamil
İki annenin başlattığı akıllı telefon karşıtı hareket çığ gibi büyüdü
Afganistan'da onlarca arkeolojik alan buldozerle yıkılarak yağmaya açıldı.

"İNEK BAYRAMI" ekitap
Dünya tarihini şekillendiren 6 içecek türü
Taş Kağıt Makas Oyunu (Jan Ken Pon)
"DUHOK KONUŞUYOR" ekitap
ENTERNASYONAL

Tokyo’dan Hasanlar’a, Kudüs’te bir mahkemeden bizim buralara…
“KADERİMİZ DIŞARDAN YAZILAMAZ - DIŞARI KADERİ BELİRLEYEMEZ…”
Niyetime İlham
KİBİRLİ GÜÇ ZEHİR - ERDEMLİ BİLİM PANZEHİR
KARARLILIK - KİŞİSEL ALTYAPI

Yarasaların azalmasıyla bebek ölümlerinin ilişkili olduğu ortaya çıktı.
AB İklim İzleme Servisi: 2024 yazı kaydedilen en sıcak yaz oldu.
Akdeniz'deki yaşam yok oluşun eşiğine gelmiş.
Su üzerindeki iklim değişikliği baskısı Türkiye'yi su fakiri olmaya sürüklüyor.
Türkiye ve Yunanistan'daki kültürel miras alanlarının en az üçte biri yükselen deniz seviyesinin tehdidi altında.

Türkiye, kişisel verileri en çok sızdırılan 19.ülke
Apple otomobili ABD'de üretime bir adım daha yaklaştı.
Yaşgünün Kutlu Olsun James Webb Uzay Teleskobu
Su ve deterjan olmadan çalışan bir çamaşır makinesi
Akıl okuyabilen robot tasarladılar

İncil'de sözü edilen mistik ağaç 1000 yıllık tohumla yeniden yetiştirildi.
Karıncaların 66 milyon yıldır tarım yaptığı ortaya çıktı.
Antik Mısır'daki popüler masa oyununun şaşırtıcı kökenleri ortaya çıktı.
At binmenin kökenine dair ezber bozuldu.
Stephen Hawking'in ünlü paradoksu çözülmüş olabilir: Kara delikler aslında yok mu?

2023 yılında Türkye’de çocukların cinsel istismarı hakkında 40.000'den fazla dosya açıldı.
Çalışanların geliri son 20 yılda azaldı.
Türkiye’den göç eden Türklerin sayısında 5 yılda %243 artış
BM: Dünya nüfusu 2084'ten itibaren gerileyecek
Dünya nüfusunun ruh sağlığı giderek bozuluyor

JOYCE BLAU, 18 Mart 1932-24 Ekim 2024
HIZLANAN TARİH
DERTLİ-MİR-DÖNE
GRAFİK TASARIMCI ve İKLİM AKTİVİSTİ YASEMİN SAYIBAŞ AKYÜZ İLE SÖYLEŞİ
“…SEYDİMEN”

Nereden Geldi Nereye Gidiyor
Atamın Sözleri
Cumhuriyet 101 Yaşında
Kadın ve Erkek
MAZRUF

Mimar Sinan: Bir Dehanın Yükselişi ve Osmanlı Mimarisinin Zirvesi
İskandinav Göçleri ve Vikinglerin Avrupa Üzerindeki Etkisi
Hümanizm Nedir?
Osmanlı’da kahve kültürü, Osmanlı’da kahve isimleri..
Amerika’da Ayrımcı Politikalar ve Siyahi Mücadele Tarihi


kose yazarlari En Cok Okunanlar
Son 30 günde en çok okunanlar
En Cok Okunanlar










Basa git