5 Temmuz 1950 – İstanbul Hemşeriler Cemiyeti kuruldu. İstanbul Hemşeriler Cemiyeti’nin kurucusu, gazeteci Burhan Felek, Cumhuriyet ve Milliyet gazetelerindeki köşelerinde, kentin sorunları ve hemşerilik terbiyesiyle ilgili yazılar yazmış. 1951’de İstanbul’un kurtuluşu törenlerine, üzerinde şehre ait özdeyişler yazılı, İstanbul’un silueti bulunan panolarla süslü bir otomobille katılmış Hemşeriler Cemiyeti. Otomobildeki iki genç kız, halka karanfillerle birlikte bildiri dağıtmışlar:

“Aziz hemşeri, İstanbul senindir, onu gözbebeğin gibi koru. Bir şehrin manzarası halkın medeni seviyesini gösterir. Düşmanlardan kurtardığımız İstanbul’u alakasızlıkla manen kaybetmeyelim.”
Burhan Felek’in ‘hemşerilik’i, yurttaşlığı işaret ediyor. Bir ülkenin yurttaşı ya da bir kentin sakini olmanın getirdiği sorumluluklar, ayrıcalıklar. Hep birlikte yaşamanın adabı.
E postanın yeni yeni yaygınlaştığı yıllarda, sadece Japonya’da, sadece Hindistan’da, sadece Çin’de diye başlayan görseller dolaşırdı internette. İşte bu da sanırım sadece bizim ülkemizde: Durakta otobüs beklerken tanışılan kişiye sorulan soru: Nerelisin?

23 Temmuz 1964 – William Golding’in aynı adlı alegorik romanından uyarlanan Sineklerin Tanrısı filmi İngiltere’de vizyona girdi.
Sineklerin Tanrısı’na, Ballantyne’ın meşhur romanı Mercan Adası’nın parodisi derken abartmış olmayız. Kahramanlarının ikisine, Mercan Adası’ndaki çocukların adlarını vermiş William Golding. Kitabın başlangıç bölümlerinde çocukların biri, Ralph, zorunlu olarak bu ıssız adada yaşıyor olsalar da, güzel vakit geçirebileceklerine inandırmaya çalışır diğer çocukları. “Hani kitaplardaki gibi…” der. Diğer çocuklar hep bir ağızdan heyecanla bağrışırlar: “Evet! Define Adası, Kırlangıçlar ve Amazonlar, Mercan Adası…”
İnsanın doğası, el ele vermekten çok birbirine karşı olmaya, desteklemekten çok tökezletmeye, sevmekten çok ezmeye, özgür bırakmaktan çok baskı kurmaya mı yatkın?

6 Ağustos 1893 – Türkçe edebiyatın ilk köy romanı Karabibik’in yazarı Nabizade Nazım öldü.
Sanatta gerçekçilik akımının yayıldığı yıllarmış. Karabibik’i okuyucusunun isteklerini göz önüne alarak yazdığını söylemiş Nabizade Nazım. Bu kitabı köyde yaşamadan, İstanbul’dan, oturduğu yerden yazmış sanırım fakat, Türk edebiyatında psikoloji öğelerinin kullanıldığı ilk roman olarak bilinen Zehra’yı yazarken tulumbacıların yaşamlarını daha iyi aktarabilmek için, günlerini uzun süre tulumbacılar kahvesinde geçirmiş, tulumbacılık yapmış.
“(…) İstanbul’u ilk defa görmeye gelen duygulu bir insanı düşününüz. Doğa güzelliklerine düşkün olması gereken bu ziyaretçi, Fenerler hizasından Boğaz içine girmeye başladığı zaman gözlerinin önünde öyle gönül açıcı bir görünümle karşılaşır ki (…) şaşkınlık dolu bakışlarına zarif zarif yalılarla süslenmiş olan etekleri çok güzel bir denizin şırıltılı dalgalarıyla ıslanmakta bulunan yılankavi yeşil tepeler tesadüf eder.”
“(…) Şişli’yi geçtiler. Kağıthane Caddesinden doğru giderek yolun dirsek noktasında durdular. İki gün önce İstanbul göğünü kaplamış olan dolgun bulutlar, Kağıthane Vadisi’ni bir güzel sulamış, çayırlar bu bengisuyla renklenmişti. Sağda Maslak tepeleri ve Büyükdere caddesinin sıra sıra ağaçları sanki vadinin bu tazeliğini seyretmeye koşuyormuş sanılıyordu.”
“(…) Hele bir Cumartesi gecesiydi ki, bir saz takımı coşturucu ezgileriyle on, on beş sandal ve kayık halkını başına toplamış, hüseyni faslı yapıyordu. Pazarbaşı’nda Tatyos’un takımı çalmaktaydı.”

7 Ağustos 1941 – Geleneksel Hint şiirinin son temsilcilerinden Rabindranath Tagore öldü.
Annem Tagore’u çok severmiş gençliğinde. Babamla tanıştıklarında, o sıralarda okuyup çok sevdiği Gitanjali’den bir tane de ona hediye etmiş.
Gitanjali, Bölüm XXXV
“Eğer bir yıldız gibi ışıl ışılsam ve bir yıldız kadar parlak. / Ne çıkar ateşböceği sansalar beni?” der bir başka şiirinde RabindranathTagore.

10 Ağustos 1959 – İstanbul Mecidiyeköy’de, sahibinin elinden kaçan bir ayı, mahalle halkını elindeki sopayla kovaladı, öldürülen ayının derisi merasimle yüzüldü.
Şimdilerde ayılar sokaklarda oynatılmıyor, törenle derileri yüzülmüyor. Sirklerdeki gösterilerde hayvanların, özellikle vahşi hayvanların kullanılmasının insanca bir davranış olmadığı konuşuluyor bugünlerde, yasaklanması çağrısı yapılıyor.

13 Ağustos 1950 – Tiyatro sanatçısı ve kantocu Kınar Hanım öldü.
Ece Ayhan’dan:
Bir çakıl taşları gülümseyişi ağlarmış karafaki rakısıyla/ şimdi dipsiz kuyulara su olan Kınar Hanım'dan/ düz saçlarıyla ne yapsın Şehzadebaşı tiyatrolarında şapkalarını tüketemezmiş hiç/ (…) Ve içinde birikmiş ut çalan kadın elleri olurmuş hep/ gibi bir üzünç sökün edermiş akşamları ağlarken kuyulara Kınar Hanım'ın denizlerinden.


Beatles’ı 1964’deki Avustralya turu sırasında, Sydney stadyumunda izlemiş bir iş arkadaşım vardı. Deborah. “Beatles çılgınlığının başladığı yıllardı.” demişti. “Daha yeni yeni tanınıyorlardı dünyada. Hepimiz deli gibiydik konserde. Ağlıyorduk, çığlık atıyorduk, havaya zıplıyorduk. Pabucunun tekini yitirenler, çorabı kaçanlar… Yüzlerde okunan bin bir duygu. Kimisi kahkaha atıyor, kimisi elleriyle yanaklarını örtmüş, şaşkın, heyecanlı bakınıyor… Hiç unutmayacağım o günü. Beatles’ı canlı gördüm, sahnede gördüm. Bu ne demek, biliyor musun?”
Beatles’in uçağının Sydney Havalimanı’na inişini televizyonda izlemişti Deborah. Uçağın kapısı açılıp da dört delikanlı merdivenlerin başında görününce, gözyaşlarını tutamamıştı. Şimdi ise bu büyük şirketin satın almasını yapıyor, ciddi ve ağır başlı, masasında oturuyordu.
“Beatles’ın Avustralya turunu yaptığı o hafta, en çok da konser sırasında olmak üzere epeyce ağladım.” dedi. Gülümsedi, sonra bilgisayarındaki rakamlara döndü.