Emevi Camii’nde cuma namazı kılma hayaliyle Suriye’de cihatçıları destekleyen Türkiye, Moskova Deklarasyonu’yla birlikte bu tavrından çark etmek zorunda kaldı. Önceki gün kabul edilen deklarasyona göre Suriye’nin mezhepçi olmayan yapısına saygı esas alınıyor
Türkiye, Rusya ve İran dışişleri bakanlarının Moskova’da önceki gün gerçekleştirdiği toplantının ardından ilân edilen ve ‘Moskova deklarasyonu’ diye tanımlanan metnin tamamı yayımlandı. Deklarasyonda üç ülkenin de Suriye’nin “çok dinli, çok etnik gruplu, mezhepçi olmayan, demokratik ve laik” karakterini tanıyacaklarının ifade edilmesi dikkat çekiyor.
Suriye Devlet Başkanı Esad’ın adının geçmediği, Suriye devletinin resmi sınırlarının esas alındığı metinle birlikte Türkiye’nin ‘Esad’ın gidişine odaklanan ve Suriye’yi tanımayan’ dış politikasının da çöktüğü ‘resmiyet’ kazanmış oldu.
Üç ülkenin garantörlüğünü esas alan metnin maddeleri ise şöyle:
1 İran, Rusya ve Türkiye, çok sayıda etnik yapı barındıran, çok dinli, mezhepçi olmayan, demokratik ve laik bir devlet olarak Suriye Arap Cumhuriyeti’nin egemenliğine, bağımsızlığına, birliğine ve toprak bütünlüğüne saygılarını bir kez daha ifade ederler.
2 İran, Rusya ve Türkiye, Suriye ihtilafının askeri çözümünün olmadığına emindir. Birleşmiş Milletler’in, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin (BMGK) 2254 No’lu kararı ile uyumlu bir şekilde krizin çözümüne yönelik temel rolünü kabul ederler. Uluslararası toplumun tüm üyelerini, bu belgelerin içerdiği anlaşmaların uygulanmasının önündeki engellerin kaldırılması için iyi niyetle işbirliğine çağırır.
3 İran, Rusya ve Türkiye Doğu Halep’teki sivillerin gönüllü tahliyesini ve silahlı muhalefetin örgütlü ayrılışına izin verilmesini memnuniyetle karşılar. Bakanlar ayrıca Fua, Kefraya, Zebadani ve Madaya’daki sivillerin kısmi tahliyesini de memnuniyetle karşılar. [Ülkeler] sürecin müdahale edilmeden, kesin ve güvenli bir şekilde tamamlanmasını garanti altına almayı kabul eder. Bakanlar, Uluslararası Kızılhaç ve Dünya Sağlık Örgütü’ne tahliye koşullarına yardımları nedeniyle şükranlarını iletir.
4 Bakanlar, tüm ülke çapında ateşkesin, insani yardımın engellenmemesinin ve sivillerin rahatça dolaşımının önemi konusunda hemfikirdir.
5 İran, Rusya ve Türkiye Suriye Hükümeti ile muhalefet arasındaki muhtemel anlaşmanın müzakerelerinde garantör olmaya ve kolaylaştırmaya hazır olduklarını ifade ederler.
6 [Bakanlar] BMGK 2254 No’lu karar doğrultusunda Suriye’de siyasi sürecin yeniden başlaması için gerekli momentumu yaratmak için bu Anlaşma’nın yararlı olduğuna inanırlar.
7 Bakanlar, Kazakistan Devlet Başkanı’nın, konuyla ilgili toplantıların Astana’nın ev sahipliğinde yapılmasına ilişkin nazik önerisini not ederler.
8 İran, Rusya ve Türkiye, IŞİD ve El Nusra’ya karşı birleşik mücadele ve silahlı muhalif grupları onlardan ayırma kararlılıklarını tekrar ederler.