A Yorum
  Acilis Sayfasi Yap Sik Kullanilanlara Ekle  

   
A yorum Kurum
iletisim
login
yayin ilkeleri...



yazi dizileri

Yazı karekteri : (+) Büyük | (-) Küçük

Ahlaklı insan nasıl yetişir?

Kategori Kategori: Ahlak | Yorumlar 0 Yorum | Yazar Yazan: Deniz Günal | 17 Mart 2014 14:41:20

Bir süredir düşünüp duruyorum, ahlaklı insan nasıl yetişir? Hani dindar nasıl yetişiyor biliyorum. Ama ne yazık ki dindar olmakla ahlaklı olmak aynı anlama gelmiyor. Dünyada çok sayıda din, inanç öğretisi var. Tek tanrılı dinlerin yaşamın oluşması, insanın varoluşu, nasıl yaşaması gerektiği, yaşamın anlamına ilişkin sundukları açıklamalar, anlattıkları hikayeler çok benzer birbirine, öyle ki imgesel anlatımları geçince, bu dinlerin özünde, insanın yaşamı kavrayışının evrimini görmek olası.

Bir de diğerleri var, çok tanrılı ya da tanrısız inanç öğretileri. Ama konum dinler değil. Özellikle son yıllarda İslam coğrafyasında yaşananlar ile Türkiye’de yaşanan olaylar üzerinden vardığım bir kavrayışın beni zorlaması konum.

Din insanı ahlaklı yapmıyor. Yapması gerekir mi? Bu başka bir tartışma konusu.

Yaşananlar üzerinden, doğrudan gözlemlerim üzerinden gidiyorum. İnançlı, ibadetini yerine getiren, dini bütün dediğimiz bir kişinin Müslüman ya da Hristiyan olsun, aynı zamanda ahlaklı da olacağına güvenemiyoruz. Gözlemlediğim şu: İnsanlar, tanrı yoluyla ölümden sonrasını üstelik de sonsuza dek sürecek güzel bir yaşamı (cennet yani ) güvence altına almak, bu yaşamda da bulundukları topluma göre saygın bir konum belirleyip, sağlama almak için dindar oluyorlar.

Başka bir deyişle, dinler insanın tanrıyla pazarlığı üzerinden bir düzen kurmuş. Bu dünyada dinin emrettiği gibi yaşa, öbür dünyada iyi yaşa. Ya da dinin emirlerini yerine getirme, öbür dünyada gör gününü! 60-70 yıllık yaşamın karşılığında cehennemde sonsuza dek ızdırap çek.  

Ama dediğim gibi konum din değil, dinleri, emirlerini, dayatmalarını tartışmak, yermek ya da iyileştirici önerilerde bulunmak değil. Ayrıca ne haddime!

Derdim şu.  Ahlaklı insan nasıl yetişir?

Dünya üzerinde ne kadar farklı din olsa da insanı insan yapan evrensel değerler üzerinde dinli dinsiz tüm toplumlar en eski çağlardan beri anlaşıyor. Cana kıyma, yalan söyleme, hırsızlık yapma, iftira atma, çalışkan ol tembel olma, hak etmediğini alma. Zalime boyun eğme. Güçsüzü ezme. Çocukları koru. Emeğe değer ver, bilgeliğe saygı duy. Bencil, kibirli olma. Kin gütme. Sevgi dolu ol. Anlayışlı ol. Kimseyi küçük görme.

Evet, evet, dinler de bunları söyler gibi yapıyor ama uygulamalarında o kadar çok “eğer” kullanıyor; araya o kadar çok o dini herkesten daha iyi bilen din adamı ya da kadını giriyor; korkutma, ceza inanlarının davranışlarını belirlerken öyle etken oluyor ki, dinin baştaki sözleriyle sonunda yol açtığı  davranışlar artık birbirini tutmuyor. Ama yinelemek istiyorum, konum din değil. Dindarların ahlaksızlığı da değil. Ahlakla ile din birbirinden bağımsız, farklı birer düzlem üzerinde yükseldiğini görüyor, “ahlaklı dindarların” nasıl yetişeceğini tartışmayı din insanlarına, felsefe ve sosyoloji ile uğraşanlara bırakıyorum.

Ve derdimi biraz daha deşiyorum. Ahlak nedir? Ahlaklı insan nasıl olunur? Ahlaksız biri birden ahlaklı olabilir mi? Ya da ahlaklı biri bir ahlaksıza dönüşebilir mi? Ahlakın temelleri nasıl atılır?

İçinden çıkılır mı çıkılmaz mı bu soruların hep birlikte göreceğiz. Yanıt ararken masallara dalacağım. Hala masal okur musunuz? Ya çocuklarınıza?  Ezop, Dede Korkut, Sehrazat, La Fonten… Çok şenlikli, renkli, kıpır kıpır koskoca bir masal dünyası var.

Söz konusu ahlak olunca, insanlığa olağanüstü katkılarda bulunmuş bilgelerden de yardım almalıyım diye düşünüyorum. Sokrates, Eflatun, Çiçero, Yunus Emre, Mevlana düşünceleri, yakarışları ile bende en çok yer edenlerden…  Olağanüstü güzellikte, şenlikli, insanlık ve bilgelik sevgisi ise aydınlanmış koskoca bir dünya var. Kapısını aralamak için tek bir kitap yetebiliyor. Sonrası derya deniz…

Masallara dalacağımız bir sonraki yazıya dek, hoşça kalın kitapsız kalmayın!    


Facebook'ta paylaş   |   Twitter'da paylaş


 | Puan: Henüz oy verilmedi / 0 Oy | Yazdırılabilir SayfaYazdır

Yorumlar


Henüz Yorum Yazılmamış

Yorum Yazın



KalınİtalikAltçizgiliLink  
Simge Ekle

    

    

    

    







'Büyük Osmanlı Soygunu': 10 maddede Eric Adams davası…
İSTİHAB HADDİ
Türbülans vakaları iklim değişikliği etkisi mi?
Dünyanın gözü kulağı Ortadoğuda: İran-İsrail gerilimi tırmanıyor.
İsrail, Gazze'de yardım konvoyunu hedef aldı: Biri Avustralyalı 7 kişi öldürüldü

TRUMPİST BİR DÜNYADA ERTESİ GÜN
Seküler Yahudiler rahatsız: "İsrail, İran olacak"
Avusturya seçimleri: Aşırı sağ sandıktan birinci çıktı.
Avustralya binlerce vatandaşına Lübnan'ı terk etmelerini tavsiye etti.
New York Belediye Başkanı Türkiye'den rüşvet mi aldı?

Türkiye işçiler için bir cehennem
İkinci Trump dönemi: Küresel ekonomi nasıl etkilenecek?
AB, çoğunluk sağlanamamasına rağmen Çinli elektrikli araçlara ek gümrük vergisini onayladı.
Türkiye'de ekonomi politikaları konkordato ve iflasları patlattı.
Türkiye'de açlık sınırı 20 bin TL'ye dayandı

Türkiye'de Covid-19 salgını yaşam süresini azalttı.
Uzmanlar uyardı: "Uzun yaşayanlardan tavsiye almayın"
Fahri Kiamil
İki annenin başlattığı akıllı telefon karşıtı hareket çığ gibi büyüdü
Afganistan'da onlarca arkeolojik alan buldozerle yıkılarak yağmaya açıldı.

"İNEK BAYRAMI" ekitap
Dünya tarihini şekillendiren 6 içecek türü
Taş Kağıt Makas Oyunu (Jan Ken Pon)
"DUHOK KONUŞUYOR" ekitap
ENTERNASYONAL

Tokyo’dan Hasanlar’a, Kudüs’te bir mahkemeden bizim buralara…
“KADERİMİZ DIŞARDAN YAZILAMAZ - DIŞARI KADERİ BELİRLEYEMEZ…”
Niyetime İlham
KİBİRLİ GÜÇ ZEHİR - ERDEMLİ BİLİM PANZEHİR
KARARLILIK - KİŞİSEL ALTYAPI

Yarasaların azalmasıyla bebek ölümlerinin ilişkili olduğu ortaya çıktı.
AB İklim İzleme Servisi: 2024 yazı kaydedilen en sıcak yaz oldu.
Akdeniz'deki yaşam yok oluşun eşiğine gelmiş.
Su üzerindeki iklim değişikliği baskısı Türkiye'yi su fakiri olmaya sürüklüyor.
Türkiye ve Yunanistan'daki kültürel miras alanlarının en az üçte biri yükselen deniz seviyesinin tehdidi altında.

Türkiye, kişisel verileri en çok sızdırılan 19.ülke
Apple otomobili ABD'de üretime bir adım daha yaklaştı.
Yaşgünün Kutlu Olsun James Webb Uzay Teleskobu
Su ve deterjan olmadan çalışan bir çamaşır makinesi
Akıl okuyabilen robot tasarladılar

İncil'de sözü edilen mistik ağaç 1000 yıllık tohumla yeniden yetiştirildi.
Karıncaların 66 milyon yıldır tarım yaptığı ortaya çıktı.
Antik Mısır'daki popüler masa oyununun şaşırtıcı kökenleri ortaya çıktı.
At binmenin kökenine dair ezber bozuldu.
Stephen Hawking'in ünlü paradoksu çözülmüş olabilir: Kara delikler aslında yok mu?

2023 yılında Türkye’de çocukların cinsel istismarı hakkında 40.000'den fazla dosya açıldı.
Çalışanların geliri son 20 yılda azaldı.
Türkiye’den göç eden Türklerin sayısında 5 yılda %243 artış
BM: Dünya nüfusu 2084'ten itibaren gerileyecek
Dünya nüfusunun ruh sağlığı giderek bozuluyor

JOYCE BLAU, 18 Mart 1932-24 Ekim 2024
HIZLANAN TARİH
DERTLİ-MİR-DÖNE
GRAFİK TASARIMCI ve İKLİM AKTİVİSTİ YASEMİN SAYIBAŞ AKYÜZ İLE SÖYLEŞİ
“…SEYDİMEN”

Nereden Geldi Nereye Gidiyor
Atamın Sözleri
Cumhuriyet 101 Yaşında
Kadın ve Erkek
MAZRUF

Mimar Sinan: Bir Dehanın Yükselişi ve Osmanlı Mimarisinin Zirvesi
İskandinav Göçleri ve Vikinglerin Avrupa Üzerindeki Etkisi
Hümanizm Nedir?
Osmanlı’da kahve kültürü, Osmanlı’da kahve isimleri..
Amerika’da Ayrımcı Politikalar ve Siyahi Mücadele Tarihi


kose yazarlari En Cok Okunanlar
Son 30 günde en çok okunanlar
En Cok Okunanlar










Basa git