ABD'nin önde gelen yatırım bankası Morgan Stanley'in 9 milyar dolarlık zarar açıklaması ve Çinli bir yatırım fonunun bankaya ortak olması da piyasalarda dikkatle izlenen gelişmelerin başında geliyor.

ABD'YE İFLAS UYARISI

ABD ekonomisinde ağır borç yükünden kaynaklanan sıkıntılar, Osmanlı İmaparatorluğu’nun 1870’li yıllada yaşadığı krize benzetildi. Harvard Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Niall Ferguson, Financial Times gazetesinde yayınlandığı makalesinde Osmanlı İmparatorluğu’nun 1870 yıllarındaki iflasına yol açan gelişmeleri anımsatarak, ABD’yi uyardı.

Prof. Ferguson, Financial Times gazetesinde yayınladığı “Amerika için bir Osmanlı uyarısı" başlıklı makalesinde gelecekteki tarihçilerin bu yılları, Osmanlı’nın 1870’li yıllarına benzer bir dönemeç olarak değerlendireceklerini öne sürdü.

Kırım savaşının ertesinde Osmanlı İmparatorluğu ve idaresi altındaki Mısır’ın iç ve dış borçlarının büyük boyutlara ulaştığını, borç ödemelerinin Osmanlı İmparatorluğunun bütçesinde tüm harcamaların yarıdan fazlasına tırmandığını anımsatan Ferguson, bir borç krizinin kaçınılmaz hale gelmesiyle, Osmanlı İmparatorluğunun 1875 yılında iflasını ilan ettiğini kaydetti.

FİNANSAL GÜÇ DENGESİ DOĞUYA KAYIYOR
Niall Ferguson, ABD’de yaşanan borç krizinin elbette ki farklı bir şekil aldığını, kamudan değil, hanelerin mortgage sorunlarından kaynaklandığını belirtirken de Eylül ayından bu yana Ortadoğu ve Doğu Asya devletlerince dört Amerikan bankasına yatırım yapıldığına işaret etti.

Bu tür sermaye girişlerinin ABD finansal hizmetleri sektöründen yabancı hükümetlerine kaynak transferi anlamına geldiğini vurgulayan Ferguson şu değerlendirmeyi yaptı:

“Başka bir deyimle 1870 yıllarında olduğu gibi finansal güç dengesi kayıyor. O zaman, kayma eski doğulu imparatorluklardan (sadece Osmanlı’dan değil, Pers ve Çin imparatorluklarından da) Batı Avrupa’ya yönelikti. Bugün ise kayma, ABD ve diğer Batılı finansman merkezlerinden Ortadoğu ve Doğu Asya’daki otokrasilere doğru gerçekleşiyor." Prof. Ferguson, Türkiye açısından “Borç krizinin ardından Sultanın tahttan çekildiğini ve Osmanlının Balkanlardaki konumuna öldürücü bir darbe vuran Rusya’nın askeri müdahalesinin meydana geldiğini" belirterek şöyle devam etti:
“Bugünkü finansal kaymayı, doğudaki yeni ihracat ve enerji imparatorluklarının lehindeki benzer bir jeopolitik değişimin ne kadar çabuk takip edeceği henüz belli değil. Ancak bu tarihsel benzeşme, Amerika’nın adeta bir imparatorluğu andıran Ortadoğu ve Asya’daki üs ve müttefik ağları için iyi bir işaret değil. Borçlu imparatorluklar, er ya da geç borç verenleri tatmin etmek için hisse satmaktan fazlasını yapmaya mecbur kalırlar."

İNGİLİZLER BORÇ BATAĞINDA
Independent Gazetesi, "Meteliksiz İngiltere" başlığıyla manşetten verdiği haberinde, İngiltere'de 2008 yılında kişisel borçlarını ödeyemeyenlerin sayısının rekor seviyeye ulaşacağını savundu.

Borçlanma uzmanlarının tahminlerine göre, bu yıl, Noel dönemindeki alışveriş çılgınlığı, yükselen mortgage ödemeleri ile gıda ve petrol fiyatlarındaki artış, binlerce kişiyi iflasın eşiğine getirebilir.

"İngiltere'de 9 milyonu aşkın bireyin kredi kartı borçları ve mortgage ödemelerini karşılamakta zorlandığı düşünülüyor.''

FT'YE GÖRE İNGİLTERE'Yİ KÖTÜ BİR YIL BEKLİYOR
Financial Times gazetesi önde gelen ekonomi uzmanlarının görüşlerine dayanan yıllık araştırmasının sonuçlarını aktarıyor.

Buna göre, iktisatçılar arasında İngiltere'yi ekonomik açıdan zorlu ve kötümser bir yılın beklediği görüşü hâkim.

“Önde gelen 55 iktisatçının değerlendirmesine göre, İngiltere'yi beş altı yıl önce, internet şirketlerinin piyasalardaki hızlı yükselişini tanımlayan ve "dotcom balonu" diye adlandırılan dönemden bu yana, çok daha sıkıntılı ekonomik koşullar bekliyor.

"Araştırma, geçtiğimiz haftalarda yaşanan kredi ve emlak piyasalarındaki nakit sıkıntısının da kötümserliği derinleştirdiğini gösteriyor.

"Uzmanlar ayrıca mali çevrelerin 2001 – 2002 dönemine kıyasla bu kez herhangi bir düşüşü yavaşlatma gücünün sınırlı olacağından kaygılı.''

BATILI BANKALAR ASYA'DAN GÜÇ ALIYOR
Amerikan Yatırım Bankası Morgan Stanley, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki emlak piyasasında yaşanan sorunlar nedeniyle 9 milyar zarar ettiğini duyurdu Banka, bu duyurunun ardından da Çin hükümeti tarafından yönetilen bir yatırım fonuna 5 milyar dolarlık hisse satışı yapıldığını açıkladı.

Banka, ülkede bazı riskli konut kredilerinin karşılıksız kalması nedeniyle başlayan krizin ardından büyük kayıp rakamları açıklayan son ünlü Wall Street markası oldu.
Yılı zararla kapatan banka, durumun dengelenmesine yardımcı olması için Çin hükümeti kontrolündeki Çin Yatırım Fonu'yla 5 milyar dolarlık bir anlaşma yaptı.

Fon, bu rakam karşılığında Morgan Stanley'nin yüzde 10'una sahip olacak.Ancak yatırım uzmanı Ryan Lentell'a göre, Morgan Stanley yeni risklerle karşı karşıya kalabilir. BBC ekonomi muhabiri Mark Gregory, bu tür satış anlaşmalarının giderek daha daha sık görülmekte olduğuna dikkat çekiyor.

Gregory, ''Batı dünyasının prestijli bankaları, yaşadıkları mali krizleri atlatabilmek için, yüzlerini ekonomileri büyümekte olan ülkelerin yönetimlerine çeviriyor. Karşılığında da bu ülkeler, dünya finans dünyasının zirvesinde hiç vakit kaybetmeden yer buluyorlar'' diyor.

Morgan Stanley'den önce bir başka büyük yatırım bankası Citigroup Abu Dabili bir şirkete 7 milyar dolarlık hisse satmıştı.

İsviçreli UBS grubu da Singapur hükümetiyle bağlantılı bir yatırım fonuyla 10 milyar doları bulan bir anlaşma yapmıştı.