A Yorum
  Acilis Sayfasi Yap Sik Kullanilanlara Ekle  

   
A yorum Kurum
iletisim
login
yayin ilkeleri...



yazi dizileri

Yazı karekteri : (+) Büyük | (-) Küçük

Güney Amerika'da neler oluyor

Kategori Kategori: Dünya | Yorumlar 3 Yorum | Yazar Yazan: Gündoğdu Gencer | 10 Nisan 2010 23:20:13

Güney Amerika tarihinde önemli dönüm noktaları vardır. Bunların en yenisi Venezuela ile başlayıp hızla tüm Güney Amerika'ya yayılan harekettir. Geçenlerde Venezuela devlet başkanı Hugo Chavez'in başkanlığının 11. yılı kutlandı. Venezuela'nın resmî adı "Bolivarcı Venezuela Cumhuriyeti".

Yaklaşık 26 milyon nüfuslu Venezuela’da Chavez’in partisi 7 milyon üyeli PSUV (Venezuela Birleşik Sosyalist Partisi) 26 Eylüldeki genel seçimlere hazırlanıyor. Partinin önde gelenlerinden Alexis Adarfio Venezuela devriminin hangi aşamada olduğunu şöyle özetlemiş:

Devrim artık üretim araçlarının kamulaştılıması aşamasına geldi.  Demir ve alüminyum sanayileri kamulaştırılıyor.  Büyük tarım arazileri de kamulaştırılıyor.  Besin dağıtımını devrimciler kontrol etmeye başladı.  İşyerlerinin örgütlenme biçimi değişiyor.  Zenginlerin terkettiği ya da aşırı sömürü olan işyerlerinin yönetimini çalışanlar ellerine alıyor”.
 
Yasal düzende de büyük değişiklikler var.  Güç, merkezî yönetimden tabandaki komünal kurullara aktarılıyor.  Daha önce valilerin ve belediye başkanlarının kontrolünde olan kaynaklar yerel toplum kuruluşlarına devrediliyor.  Seçim düzeninde de demokratikleşme gerçekleşiyor.  PSUV’nin milletvekili adayları 4000 kişi arasından bu yerel kurullar tarafından seçilecek. 5. Sosyalist Enternasyonal Venezuela’da gerçekleşecek.
 
Adarfio Bolivar eyâletinden.  Simon Bolivar adı tüm Güney Amerika’da neredeyse kutsal bir isim.  İspanyollara karşı bağımsızlık savaşı veren Bolivar asil ve zengin bir aileden geliyor, asker ve (o dönemde İspanyollar ile İngilizler sürekli savaş halindeyken) “düşman” İngilizlerle işbirliği yapıyor.  1821’de bugünkü Kolombiya, Panama, Venezuela,ve Ekvador’u kapsayan Büyük Kolombiya devletini kurup bu devletin devlet başkanı oluyor.  Daha sonra Peru’nun kurtuluşu için savaşıp Peru’nun bir bölümünü İspanyollardan kurtarıyor ve bu devlete Bolivar’ın adı verilip Bolivya oluyor.
 
Zengin doğal kaynaklara sahip Bolivya Güney Amerika’nın en yoksul ülkesi.  Bolivya’da 2005’te seçimleri kazanan Evo Morales şu anda devlet başkanı.  Morales 2005’te yüzde 53.7 olan oy oranını 2009’da yüzde 64.22’ye çıkarıyor.  2006’da Morales Bolivya’nın en önemli doğal kaynağı olan doğal gaz tesislerinin 56’sına birden asker yolluyor ve bu yabancı şirketlere 180 gün içinde çoğunluk hissesini ve gelirlerinin yüzde 82’sini devlete veren yeni sözleşmeler imzalamaları için ultimatum veriyor.  Hepsi de bu sözleşmeleri imzalıyor.
 
Orta ve Güney Amerika’nın binlerce yıllık bir tarihi var.  Mayalar, İnkalar, Aztekler gözü dönmüş İspanyol ve Portekizli “fatihler” (conquistador) 1500’lerde buraları yağmalayıp yerli halkı soykırımından geçirmeden önce özgün uygarlıklar yaratmışlar.  Mayaların yüzlerce yıl önce yarattıkları takvimlerde hemen hiçbir hata yok.
 
İspanyollar ve Portekizliler bu ülkeleri Katolik yapıp dillerini hakim kıldıktan sonra yenilerek çekip gitmişler ve bu boşluğu yeni palazlanan ABD doldurmuş.  Birçok ülkede hemen hemen gün aşırı darbeler olmuş ve “sen yeme, ben yiyeyim”, “Amerikalılara ben senden daha iyi uşaklık ederim” kavgasıyla ülkelerin kaynakları sömürülmüş, durmuş ve “Muz Cumhuriyetleri” haline getirilmişler.
 
“Muz Cumhuriyeti” terimi “United Fruit Company” adlı Amerikan şirketinden kaynaklanıyor.  20. yüzyılın başlarından itibaren hemen hemen tüm Orta ve Güney Amerika’daki muz ve ananas üretimini ve ticaretini elinde tutan bu şirket yönetime de istediği generalleri getirip, istemediklerini düşürmüş.  Halk arasında “el pulpo” (ahtapot) diye bilinen şirket meyve ticaretinin ötesinde, giderek ülkelerin alt yapısını da kontrol etmeye başlamış.  Şili’li ünlü şair Pablo Neruda bu şirketi şöyle anlatıyor:
 
Borazan çalınmış,
yeryüzündeki herşey hazır edilmiş
ve Tanrı dünyayı Coca-Cola’ya
Anaconda’ya, Ford Motorlarına
ve diğer şirketlere dağıtmış.
Birleşik Meyve Şirketi
en olgun olanını kendine ayırmış
dünyamın orta kıyılarını
Amerikanın ince belini…
 
Birleşik Meyve Şirketi ve benzerlerinin üçüncü dünya ülkelerine uyguladıkları çok basit ve çok temel bir politika vardır.  Daha önce kendilerini doyurabilecek durumda olan ülkelere “falanca ürün çok daha fazla para getirir” diyerek ülkenin üretimini tek ya da bir iki ürüne yöneltmek ve bu ürünlerin kontolünü de bu büyük şirketlerinden biri yoluyla elinde tutmak, tekelleştirmek.  Bu durumda bu ürünleri kontrol eden şirketler, bu ürünlerin fiyatlarını ve dolayısıyla ülke ekonomisini ve poltikasını da kolaylıkla kontrol altına alıyorlar.  Güney Amerika, Küba ile başlayarak bu üçkağıda uyandıysa da aynı şey Afrika’da devam etmekte.  Tek kahve ve kakao üretimine bağlanan ülkeler yoksulluk içinde kıvranmakta.  Küba’nın tek ürünü devrimden önce şeker kamışıydı ve şeker kamışınını control eden şirket Küba’yı kontrol ediyordu.  Küba devriminin ilk işlerinden biri üretimi çeşitlendirmek oldu ve böylece tek ürün aracılığıyla, tek şirket, tek ülke kontrolünde olmaktan çıktı.  Doğal kaynakları hiç te o denli zengin olmayan Küba, buna ve onyıllar süren ekonomik ambargoya karşın ayakta kalmayı başardı ve tüm Güney Amerika ülkelerine bayrak oldu.  Bugün Simon Bolivar ile başlayıp Küba devriminin öncüleri Che Guevara ve Fidel Castro ile gelişen insanlık öyküsünün yeni baş oyuncuları Hugo Chavez ve Evo Morales.  Yaptıklarından daha fazla neler yapılabileceğini gösterdikleri için.  Güçsüzlüğe ve atalete karşı “yapılabilir” dedikleri için.  Halkı yanına aldığında, halkın çıkarları için mücadele ettiğinde ve halk senin dürüstlüğüne inandığında yapılmayacak şey olmadığına olan inancımızı tazeledikleri için.  Kendileri Bolivar gibi asil, zengin ve asker de olsalar, Guevara ve Castro gibi eğitimli entellektüeller de, Chavez ve Morales gibi yoksul emekçi kökenli de olsalar…
 
Demir, 
kömür 
ve şeker
ve kırmızı bakır
ve mensucat
ve sevda ve zulüm ve hayat
ve bilcümle sanayi kollarının
ve gökyüzü
ve sahra
ve mavi okyanus
ve kederli nehir yollarının,
sürülmüş toprağın ve şehirlerin bahtı
bir sabah vakti değişmiş olur,
bir şafak vakti karanlığın kenarından
onlar ağır ellerini toprağa basıp
doğruldukları zaman.
 
Nazım Hikmet

Facebook'ta paylaş   |   Twitter'da paylaş


 | Puan: 10 / 2 Oy | Yazdırılabilir SayfaYazdır

Yorumlar

Sahin Ozturk { 16 Nisan 2010 08:32:02 }
Kuskusuz boyle karanlik bir donemde,Tarihten ders almak ve "ne yapmali"acisindan bakildigindan bile Venezuela'da olan bitenler sevindiricir.Boliverian deevrimi ozunde latin amerika ulkelerinin anti emperyalis hareketi olarak gelisen,Chavez onderliginde venezuela'da billurlasan bir hareket olusmaktadir.Her devrim, derinlesen baski, kaos ve anarsi donemlerinde devrmi olumsuz unsurlara karsi kendini koruyacak birimler yaratmak zorunlulugundadir.Halkin yonetime katilimi,Bolivarian cevreler bu amacla kurulmus birimlerdir.Boliverian devrimi Amerika'nin yani basinda onun jardarmaligina karsi meydan okuyarak gelisen anti emperyalist bir harekettir.oyle yada boyle yuzyillardir yasamis olan"parlementer Demokrasi"insanlarin beyinlerinde yasam bicimlerinde onemli bir yer edinmistir.Bu olgu siyasal devrim projesinde kucumsenmesi yada goz ardi edilmesi gunumuz konjukturunde pekte mumkun gorulmemektedir.Elbette herkesinde bildigi,Tarihinde gosterdigi uzlasmas siniflarin celiskisinin cozulmesi,er gec sokakta,is yerlerinde,barikatlarda gececek bir hesaplasmayla mumkun olabilecektir.Sermaye sinifi iktidarin elinden gittigini hisswttigi an en amansiz baskilari,acimasiz yontemleri kullanarak"parlementer demokrasiyi askiya alip rafa kaldirmaktan kitlesel katliamlardan kacinmaz.Boliverian devrimi parlementer demokrasinin ilerisine tasiyacak,halkin olusturdugu yerel birliklerle yonetimde soz sahibi olacagi organlarin gelistirilmesi elzemdir,zorunluluktur.Chvez iktidara geldikten sonra anayasayi degistirerek sosyal reformlari gerceklestiren Chvez ve kadrosunu disardan tehlikelerde beklemektedir.Ozu itibariyla 200 yillik anti Emperyalist bir hareket devrimi yeniden canlandiran,Amerika'yi karsina almakta, cok uluslu sirketlerin cikarlarini zedeleyerek ofkelerini uzerlerine cekmekte gecikmediler.Chavez'in latin Amerikada baslattigi anti Emperyalist bagimsizlik ruzgarlari,egemen kesimleri rahatsiz edecek sekilde esiyor..
Ali Asker { 12 Nisan 2010 16:05:51 }
Geleceğe dair umutların yosun tuttuğu bir dönemde çoban yıldızı gibi parlayan Güney Amerika ülkelerinin anti-emperyalist yönelişi ve halkların daha adil, daha yaşanılası bir arayışta sıçramalar yapıp, kukla yönetimleri alaşağı ettiğine şahit oluyoruz. Che'nin beresindeki özgürlük yıldızı şimdilik oralarda ülke ülke kuşatmasını sürdürüyor. Sevgili Gündoğdu'nun bu yazısı ise gözlem düzeyi, içerdiği mesajlarıyla çarpıcı. Sevgili Hoca'ya (Hoca sıfatını laf olsun diye kullandığım sanılmasın. Hem tiyatro kursundan hem de TAFE'den hocamız olmuştur) bu isabetli yazısından dolayı bir kez daha teşekkürler...
Levent Uzunlar { 12 Nisan 2010 01:37:44 }
Evet Devrimciler herşeyi açık açık yaparlar.Vatan hainlerinin ve yobazların stratejisi ise; takiye-hile- desire dir!!

Bu yazıyı okuyupda aymayan varsa,eşşekliğinden utansın!! Bu yazıyı hazırlayan ve yayınlıyanların ellerine sağlık. Allah onlardan razı olsun,mekanları cennet olsun!!

Benden de ufak bir katkı; İktisat kitaplarında yetmişli yıllardan itibaren tedrisata konan emperyalist profesörlerin,temelsiz teorileri öğrenim-bilim gördüğünü sanan öğrencilere vaz edildi, ismi lazım değil bu emperyalist-sahte bilim adamlarının teorileri sırayla;
1-Karşılaştırmalı Üstünlükler Teorisi2-Neo Liberal Özelleştirmeci Kurmacalar3-Son aşamada ise Globalizm safsatası oldu.
Bu saçmalar ile beyinleri yıkanan sözde aydınlar görev başında. Ve bu aymazlar sürüsü için bu safsatalar bir gerçektir,onlara kızmak ise nafiledir,çünkü beyinleri yıkanmıştır!!
Bir de imam ve Hatip olanlar var ki onlar için söylenecek sözüm yok,Ancak bu bahtsız kardeşlerimiz için dua edebilirim,Hak yolunu bulmaları için

Evet kızmak,ağlaşmak,küfretmek çözüm değil!! A Yorum'un gittiği yol yegane yoldur!! Gerçek aydınların görevi gerçeği yurttaşlarına anlatmak-anlatabilmektir.

Güney Amerika'nın Bolivar'ı- Che'si varsa bizim de Atatürk'ümüz-Deniz Gezmiş'imiz..... ve Hz Muhammed S.A.V efendimiz var!! Ben gönülden inanıyorum-iman ediyorum ki aydınlık ve nurlu ufuklar Türkiya'mızın semalarını aydınlatacaktır!!

Sabrın sonu selamettir!!
Diğer Sayfalar: 1.

 

Yorum Yazın



KalınİtalikAltçizgiliLink  
Simge Ekle

    

    

    

    







'Büyük Osmanlı Soygunu': 10 maddede Eric Adams davası…
İSTİHAB HADDİ
Türbülans vakaları iklim değişikliği etkisi mi?
Dünyanın gözü kulağı Ortadoğuda: İran-İsrail gerilimi tırmanıyor.
İsrail, Gazze'de yardım konvoyunu hedef aldı: Biri Avustralyalı 7 kişi öldürüldü

TRUMPİST BİR DÜNYADA ERTESİ GÜN
Seküler Yahudiler rahatsız: "İsrail, İran olacak"
Avusturya seçimleri: Aşırı sağ sandıktan birinci çıktı.
Avustralya binlerce vatandaşına Lübnan'ı terk etmelerini tavsiye etti.
New York Belediye Başkanı Türkiye'den rüşvet mi aldı?

Türkiye işçiler için bir cehennem
İkinci Trump dönemi: Küresel ekonomi nasıl etkilenecek?
AB, çoğunluk sağlanamamasına rağmen Çinli elektrikli araçlara ek gümrük vergisini onayladı.
Türkiye'de ekonomi politikaları konkordato ve iflasları patlattı.
Türkiye'de açlık sınırı 20 bin TL'ye dayandı

Türkiye'de Covid-19 salgını yaşam süresini azalttı.
Uzmanlar uyardı: "Uzun yaşayanlardan tavsiye almayın"
Fahri Kiamil
İki annenin başlattığı akıllı telefon karşıtı hareket çığ gibi büyüdü
Afganistan'da onlarca arkeolojik alan buldozerle yıkılarak yağmaya açıldı.

"İNEK BAYRAMI" ekitap
Dünya tarihini şekillendiren 6 içecek türü
Taş Kağıt Makas Oyunu (Jan Ken Pon)
"DUHOK KONUŞUYOR" ekitap
ENTERNASYONAL

Tokyo’dan Hasanlar’a, Kudüs’te bir mahkemeden bizim buralara…
“KADERİMİZ DIŞARDAN YAZILAMAZ - DIŞARI KADERİ BELİRLEYEMEZ…”
Niyetime İlham
KİBİRLİ GÜÇ ZEHİR - ERDEMLİ BİLİM PANZEHİR
KARARLILIK - KİŞİSEL ALTYAPI

Yarasaların azalmasıyla bebek ölümlerinin ilişkili olduğu ortaya çıktı.
AB İklim İzleme Servisi: 2024 yazı kaydedilen en sıcak yaz oldu.
Akdeniz'deki yaşam yok oluşun eşiğine gelmiş.
Su üzerindeki iklim değişikliği baskısı Türkiye'yi su fakiri olmaya sürüklüyor.
Türkiye ve Yunanistan'daki kültürel miras alanlarının en az üçte biri yükselen deniz seviyesinin tehdidi altında.

Türkiye, kişisel verileri en çok sızdırılan 19.ülke
Apple otomobili ABD'de üretime bir adım daha yaklaştı.
Yaşgünün Kutlu Olsun James Webb Uzay Teleskobu
Su ve deterjan olmadan çalışan bir çamaşır makinesi
Akıl okuyabilen robot tasarladılar

İncil'de sözü edilen mistik ağaç 1000 yıllık tohumla yeniden yetiştirildi.
Karıncaların 66 milyon yıldır tarım yaptığı ortaya çıktı.
Antik Mısır'daki popüler masa oyununun şaşırtıcı kökenleri ortaya çıktı.
At binmenin kökenine dair ezber bozuldu.
Stephen Hawking'in ünlü paradoksu çözülmüş olabilir: Kara delikler aslında yok mu?

2023 yılında Türkye’de çocukların cinsel istismarı hakkında 40.000'den fazla dosya açıldı.
Çalışanların geliri son 20 yılda azaldı.
Türkiye’den göç eden Türklerin sayısında 5 yılda %243 artış
BM: Dünya nüfusu 2084'ten itibaren gerileyecek
Dünya nüfusunun ruh sağlığı giderek bozuluyor

Madeleine Riffaud est partie
GELDİKLERİ GİBİ GİDERLER
JOYCE BLAU, 18 Mart 1932-24 Ekim 2024
HIZLANAN TARİH
DERTLİ-MİR-DÖNE

Nereden Geldi Nereye Gidiyor
Atamın Sözleri
Cumhuriyet 101 Yaşında
Kadın ve Erkek
MAZRUF

Mimar Sinan: Bir Dehanın Yükselişi ve Osmanlı Mimarisinin Zirvesi
İskandinav Göçleri ve Vikinglerin Avrupa Üzerindeki Etkisi
Hümanizm Nedir?
Osmanlı’da kahve kültürü, Osmanlı’da kahve isimleri..
Amerika’da Ayrımcı Politikalar ve Siyahi Mücadele Tarihi


kose yazarlari En Cok Okunanlar
Son 30 günde en çok okunanlar
En Cok Okunanlar










Basa git