A Yorum
  Acilis Sayfasi Yap Sik Kullanilanlara Ekle  

   
A yorum Kurum
iletisim
login
yayin ilkeleri...



yazi dizileri

Yazı karekteri : (+) Büyük | (-) Küçük

Yaşam öğütleri (VI)

Kategori Kategori: Yaşam öğütleri | Yorumlar 0 Yorum | Yazar Yazan: Gündoğdu Gencer | 16 Aralık 2009 17:44:13

Hıristiyanlığa kadar geldik. Ta Sümer'den, Asurlulardan başlayıp dünyada çeşitli dinlerin, felsefelerin kendi dünya görüşlerine göre verdikleri yaşam öğütleriyle neden bu kadar uğraşıyoruz diyenleriniz olmuştur. Büyük çoğunluğu Müslüman olan bir ülkeden, Türkiye'den geldiğimize göre Türk, Kürt ve İslâm kültüründekileri incelemek neyimize yetmiyor diyenleriniz de olmuştur.

Bir kez şunu anımsayalım.  Anadolu’nun kültürü en az 7-8000 yıl öncesine dayanır.  Anadolu’lu isek atalarımızın Hititli olduğunu da kabul etmemiz gerekir.  Hitit, o devrin üç büyük devletinden birisiydi ve Asur kırallığı ve Mısır’la sıkı ilişkiler içindeydi.  Birbirleriyle savaşmışlar, kız alıp vermişler, barış yapmışlar.  Demek ki atalarımız diğer iki büyük uygarlıkla da kültür alışverişi içindelermiş.  Daha sonra Persler, İskender’in Makedonya imparatorluğu, antik Yunan derken Anadolu’da önce Roma, daha sonra da onun devamı olan Bizans 1000 yıl hüküm sürmüş.  

Anadolu, Konya “Iconia” (ikonlarıyla ünlü kent), Kayseri “Kayseria”, (Sezar’ın kenti), Edirme “Adrianopolis” (Hadrian’ın kenti), İskenderun “Alexandretta” (İskender’in kenti), Ankara “Anchor” (çapa), Antakya “Antioch” gibi eski Latince köklerden gelen isimlerle doludur.  Sonra da 11-13. yüzyıllar arası Anadolu’ya gelen Orta Asyalı boylar var.  “Türk” sözcüğü Çinlilerin Çinli olmayanlara verdikleri “Tük” sözcüğünden türemedir.  Tarihi M.Ö. 6500’e dayanan ve sonra bir Ermeni kırallığının başkenti olan Karaman’da 1277 yılında Türkçe resmî dil oluyor.

Bu boylar Orta Asya’dayken ve Arapların zoruyla Müslüman olmadan önce Şamanizme dayalı, doğa güçlerine saygı üzerine kurulu bir kültürden gelmişler ve Anadolu’daki halklarla karışmış, kaynaşmışlar.  Orta Asya’dan göç eden boyların sayısı yaklaşık olarak o günlerde Anadolu’da yaşayan halkların onda biri.  Özetle bugün bizler bu soy ve kültür kaynaşmasının çocuklarıyız.  Türklük ve Müslümanlık Anadolu’da yaşayan halk bugün kendisini Türk/Kürt, Müslüman olarak tanımlıyor olabilir ama bunlar Anadolu insanının gelmiş geçmiş tek özelliği, tek kültürü değildir.  Anadolu halkı Türktür/Kürttür, Müslümandır diyip geçmişteki tüm kültür miraslarını yadsımak, tekkültürlülüğe özenmek kültürümüzü yoksullaştırmaktır.

Hamurabi’den, Musa’dan başlayarak belli düzenler, kurallar, yasalar getirenlerin hep bunları tanrıdan ya da tanrılardan aldıklarını iddia ettiklerini görmüştük.  Dinlerin yaşam öğütleri ile dogmalar bazan örtüşür bazan da çelişirler.  Bir yandan her insanı, her canlıyı, evreni yaratanın tanrı ya da tanrılar olduğunu söyler, öte yandan da tanrının ya da tanrıların yarattığına inandıkları insanların farklı inançlarını aşağılar ya da kötülerler, kendi inançlarını paylaşmayanları dışlarlar, işkence eder, öldürürler.

7. yüzyıl Arabistan’ında ortaya çıkan Müslümanlık ta başka birçok din gibi yaşam öğütleri ile dogmaları, toplumsal ve bireysel kuralları birleştirmiş ve bunu tüm toplumun yönetimi için bir anayasa olan Kuran’da toplamıştır.  Kuran’ın Allah’ın kelâmı olduğuna inanılsın, inanılmasın, Kuran daha önce Eski Ahit ve Yeni Ahit’te anlatılanların, öğütlenenlerin bir devamıdır.  Kuran’ın Allah kelâmı olduğuna inananlar Tevrat, Zebur ve İncil’in de Allah kelâmı olduğuna inandıkları için bu devamlılık onlar için gayet doğaldır.  Buna inanmayanlar için ise tarihsel gelişim çizgisinin 7. yüzyıl Arabistan’ında ulaştığı noktadır.  Kuran’ın her zaman ve her yerde geçerli olduğuna inananlar, örneği köle ve cariyelerle ilgili hükümleri açıklamakta zorlanırlar.  

Müslümanlığı uygarlık tarihinin belirli bir aşaması olarak görenler bunların o yer ve zaman için ileri hükümler olduğunu ve bugün Müslümanlığın yalnızca yaşam öğütlerini alıp, toplumsal uygulamalarla, kurallarla ilgili bölümlerini tarih sayfalarında bırakmak gereğini savunurlar.  Müslümanlık, özellikle altın çağında, antik Yunan dahil, uygarlık tarihinin kültür birikimini incelemiş, bunları İslâm öğretisiyle uyum içinde anlamaya çalışmıştır.  Anadolu’da Müslümanlığın tarihi çok ilginçtir.  Bugün aşırı tutucu Vahabi tarikatının sözcüsü olan Suudiler Türkiye insanını büyük ölçüde Müslüman bile saymamaktadırlar; çünkü Anadolu insanı, gerek Anadolu’nun geçmiş kültür birikimi, gerekse Türklerin İslâm öncesi kültürü ile Müslümanlığı yoğurmuş, bir Anadolu sentezi çıkarmıştır.  Doğruluk, iyi niyet, beden, ruh ve kalp temizliği, konukseverlik, yoksulu, yetimi, dulu gözetmek gibi İslâmî değerler Anadolu insanının için dört elle sarıldığı değerler olmuş ama Selçuklulardan başlayarak Müslümanlığın katı dogmaları, saygısızlık edilmeden bir kenara konmuştur.  

Anadolu bir Şeyh Edebâlî, bir Mevlana Celaleddin Rumi’nin, bir Hacı Bektaş Veli’nin, bir Abdal Musa’nın, bir Yunus Emre’nin vatanıdır.  Kaygusuz Abdal, Pir Sultan Abdal Anadolu’dan çıkmıştır.  Kökü ta Bağdat Üniversitesine dayanan tasavvuf Anadolu’da serpilmiş, halka inmiş, halkın değerlerini biçimlendirmiştir.  Abdallar İslam dini ile Türklerin İslam öncesi şamanizmini birleştirmiş, eskiden Kök Tengri ile mânevî bağlantı kurabilen kam (şaman) karakteri İslamlaşmayla beraber yerini abdala bırakmıştır.  Abdalların giyimleri bile şamanlarınkini andırır.  “Abdalan-ı Rum” yâni Anadolu abdalları çoğu zaman inançları bozuk, serseri dervişler olarak gösterilmiş, şeriat düşmanı olarak lanse edilmişlerdir.  

Oysa Abdal şamanın Müslümanlaşmışıdır.  Osmanlı’nın erken döneminde abdallar gerek Batı Anadolu, gerekse Balkanlardaki Hıristiyan nüfusun İslamlaşmasında etkili olmuşlardır.  Bunda, İslamın değişmez şartlarını empoze eden kitabî yaklaşım yerine yerel geleneklerle uyuşmaya yatkınlık, yani yerel geleneklerle İslam geleneklerini uyum içine sokan bir yaklaşım izlemişlerdir.  Anadolu halklarının inançları, eski Türk inanç ve gelenekleri İslâmla yoğurulunca ortaya bugün Alevilik dediğimiz inanç sistemi çıkmıştır.  Hamurabi’den gelen yasakları, el kol kesmeleri, cenneti cehennemi bir yana koyup halkın anlayacağı sade bir yaşam felsefesini ortaya koymuş “eline, beline, diline hâkim ol” diyerek ahlâklı yaşam öğüdünü özetlemiştir.  Haftaya devam edelim.

Facebook'ta paylaş   |   Twitter'da paylaş


 | Puan: 10 / 1 Oy | Yazdırılabilir SayfaYazdır

Yorumlar


Henüz Yorum Yazılmamış

Yorum Yazın



KalınİtalikAltçizgiliLink  
Simge Ekle

    

    

    

    







Türkiye Cumhuriyeti mutlu, başarılı ve utkulu olacaktır
YILMAZ GÜNEY’E DAİR ekitab
Dünya Sağlık Örgütü: Yeni Kovid-19 varyantı ölümleri arttırabilir.
Yazarlarımızdan Sevgili Aykut Yazgan’ı kaybettik
Yurt dışına göç eden Türk vatandaşları: 2022'de son 7 yılın rekoru kırıldı

Hollanda'da aşırı sağcı Wilders'in seçim zaferi
Avustralya ulusal dijital kimlik sistemine geçiyor
İsrail - Hamas çatışmasında savaş suçu işleniyor mu?
Türkiye’de 21 yılda 15 bini aşkın arazi, 289 bini aşkın konut ve işyeri yabancılara satıldı
FRANSA İKTİDAR CEPHESİ DERSLERİ HAL VE GİDİŞ: SIFIR

Birleşmiş Milletler’den 48 ülke için korkutan rapor
Daron Acemoğlu: Türk halkını zor günler bekliyor
Türkiye’de yıllık et tüketimi 10 kg dan az
Çin Alman otomobillerini tahtından ediyor.
Acemoğlu: 15 yıl Türkiye için fırsat penceresi bunu harcarsa sonu trajik olur

İçinden hiç tren geçmeyen Dalaman tren garı…
İngiltere'de yeni bir domuz gribi varyantının insandaki ilk vakası tespit edildi.
Gerçek insan değil ama ayda binlerce dolar kazanıyor
ANA(KADIN)LARIN SESİ
Dünya genelinde kanser vakalarında büyük artış

"DUHOK KONUŞUYOR" ekitap
ENTERNASYONAL
REMZİ RAŞA’YI ANMAK İÇİN
GREV HAKKI TARTIŞILIYOR, TANINIYOR
“İŞÇİLER SAHAYA İNMELİ”, BÜLENT ECEVİT’LE SÖYLEŞİ

Senede bir gün
SABİTESİZ GÖRECELİ OLABİLİR Mİ?
Ana gibi yar, Anadolu gibi diyar olmaz
HÜMANİZMANIN KANITLANMASI
YABANCILAŞMA

Türkiye, Avrupa’nın atık deposu mu?
Kuzey Denizi'nde sızıntı korkusu
AKBELEN ORMANI DİRENİYOR
Akbelen Ormanı'ndaki çevre direnişi
WMO aşırı sıcaklarda kalp krizi ve ölüm uyarısında bulundu

Yaşgünün Kutlu Olsun James Webb Uzay Teleskobu
Su ve deterjan olmadan çalışan bir çamaşır makinesi
Akıl okuyabilen robot tasarladılar
Sanal Gerçeklik, Artırılmış Gerçeklik , Metaverse, Sanal Uzay Nedir?
Apple'dan iPhone Uygulamalarına Dev Zam: 1 Dolarlık Uygulama 17 TL Oldu

Şempanzeler rakiplerine karşı savaş stratejileri kullanıyor.
Kazakistan'da 3.400 yıllık erken dönem Türk piramidi bulundu
Avustralya’da Dingolar “Neredeyse İnsan” statüsündeydi.
'Kayıp sekizinci kıta' Zelandiya ilk kez nasıl haritalandırıldı, sonuçları ne olabilir?
İnsanların ataları 'yeryüzünden silinme noktasına gelmiş olabilir'

Dünya cinsiyet eşitliği konusunda ne durumda?
Türkiye Avrupa’da lider, dünyada 14. Sırada
Türkiye'de su krizi araştırması yayımlandı
Suudi Arabistan yüzlerce göçmeni öldürdü
Yalan haberlere neden inanıyoruz?

ABİDİN DİNO PULU
Göbeklitepe'deki son keşifler ne anlama geliyor?
AYKUT YAZGAN’I OKUMAK
Megapik “Yeniden” adlı kitabın yazarı Dr. Meltem Hınçal ile bir söyleşi....
Mektub var, Ragip Duran’dan

HAŞHAŞİLER
Hangisi Yener
VİCDANIN VAR MI?
QUO VADİS
Irkçılığın eli barut ve benzin kokuyor, yüzü ölüm

Amerika’da Ayrımcı Politikalar ve Siyahi Mücadele Tarihi
Dünyanın İlk Destan Kahramanı: Gılgamış
Antik Çağlarda Kendi Memleketlerine Karşı Savaşan Paralı Askerler
Sümer Atasözleri ve Özdeyişler
Museviliği benimsemiş tek Türk devleti : Hazarlar


kose yazarlari En Cok Okunanlar
Son 30 günde en çok okunanlar
En Cok Okunanlar










Basa git