A Yorum
  Acilis Sayfasi Yap Sik Kullanilanlara Ekle  

   
A yorum Kurum
iletisim
login
yayin ilkeleri...



yazi dizileri

Yazı karekteri : (+) Büyük | (-) Küçük

Yaşam öğütleri (III)

Kategori Kategori: Yaşam öğütleri | Yorumlar 0 Yorum | Yazar Yazan: Gündoğdu Gencer | 24 Kasım 2009 09:45:02

Türkiye'de irtica-laiklik tartışmaları, Sezer'den sonra bir İmam Hatiplinin cumhurbaşkanı olup olamayacağı tartışmaları kızışmışken, Orhan Pamuk'un Nobel edebiyat ödülünü edebî değeri nedeniyle mi, Ermenileri ve Kürtleri öldürdük diyip Avrupa'nın gözüne girdiği için mi aldığı konusu hararetle tartışılırken, "özgürlükler ülkesi" Fransa fikir ve ifade özgürlüğüne taban tabana zıt bir yasa çıkarmışken, sen de durup binlerce yıl önceki Hamurabi yasalarından söz ediyorsun diyenleriniz olmuştur mutlaka.

Bu sütunun okuyucuları güncel konuları tartışmaktan, çok kez birçok kişiye aykırı gelebilecek düşünceleri ifade etmekten çekinmediğimi bilirler. Öyleyse neden bu tarihe, geçmişe, taaa Asurlulara kadar dönüş diyebilirsiniz.
 
Bizler her konuda, bilsek te bilmesek te bir fikir yürütmekte çok usta olan bir kültüre sahibiz.  “Ben bu konuda birşey bilmiyorum” diyen kaç kişiye rasladınız?  Ben fazla raslamadım.  Genelde o konuda pek birşey bilmesek te hepimiz dünyaya belli açılardan baktığımız için bilmediğimiz konularda da o görüş açısı doğrultusunda mutlaka söyleyecek birşeyler buluruz.  Peki bu görüş açımız nasıl biçimlenmiş, bunu hiç durup düşündünüz mü?  Binlerce yıllık tarihi olan göçebe Türkler, güçlü Arap imparatorluklarının zoruyla Müslüman olup Anadolu’ya ayak bastıklarında, Anadolu’da da binlerce yıllık geçmişi olan halklar yaşamaktaydı.  Büyük bir çoğunluğu Hıristiyan olan bu halkların da geçmişi ta Hititlere dayanıyordu.  Antik çağlardaki üç büyük imparatorluk Mısır, Asur ve Hitit imparatorluklarıydı.  Ve bu üç büyük imparatorluk birbirleriyle yüzyıllar boyu zaman zaman çarpışmış, çok kez ticaret yapmış, bazan da kız alıp vermişti.  Ve tabii ki birbirlerinin kültürlerinden etkilenmişlerdi.  Anadolu’ya gelen Türkler Anadolu’nun yerli halklarıyla karışıp bu kültür mirasının üzerine bir de kendi göçebe kültürleri ile yeni edinmiş oldukları Müslümanlığı katınca bin yıl kadar sonra onların torunları olan bizlerin “benim görüş açım” dediğimiz görüş açısı biçimlenmeye başladı.  Kendimizi anlamak için Dede Korkut masalları kadar Hamurabi yasalarını, Hıristiyanlığı, onun kökeni olan Museviliği ve Müslümanlığı anlamamız gerekir.  Bizim diye benimsediğimiz birçok görüşün, değerin, değer yargısının binlerce yıl öncelerindeki köklerini anlamamız gerekir.  Bir örnek vermek gerekirse, Musevilikte de Müslümanlıktaki gibi sünnet âdeti olduğunu çoğumuz biliriz.  Ama bunun aslında bir Mısır geleneği olduğunu ve Anadolu’nun yerli halkı Hititlerin Mısırlılarla “işiniz gücünüz yok, milletin bilmemnesinin ucuyla mı uğraşıyorsunuz” diye dalga geçtiklerini herhalde pek azımız bilir.
 
Neyse, geçen hafta bıraktığımız yerden devam edelim.  Yıl M.Ö. 722 ve Asur kıralı II. Sargon İsrail kırallığını yıkarak bütün Yahudileri Babil’e sürüyor.  Babil’de “göze göz, dişe diş” diyen Hamurabi yasaları geçerli.  Yahudilerin peygamberi Musa.  Musa’nın ne zaman yaşadığı tam olarak bilinmiyorsa da M.Ö. 1200 dolaylarında yaşadığı kabul ediliyor.  Yahudi aşiretleri Babil’e girince Çemizkezek’ten Istanbul’a gelmiş gibi oluyorlar.  Yahudilerin inancına göre Tanrı, Yahudilere kıyak çeken özel tanrıları.  Musa’nın önderliğinde Mısır’da kölelikten kurtulmalarını tanrının kendilerini kayırmasına bağlıyorlar.  İnançlarına göre Musa, Tanrı’nın sesini duyuyor ve sen kimsin, adın ne diye soruyor.  Tanrı “ben neysem oyum, İbrahim’in, İshak’in, Yakub’un tanrısıyım” diye yanıt veriyor.
 
Sonra Tanrı alevler, dumanlar içinde Tur dağına iniyor ve Musa’ya: “Ben sizi Mısır’dan kölelikten kurtaran Tanrı’yım, buyruklarımı dinleyin diyor:
1.Benden başka bir tanrıya tapınmayacaksınız.
2.Gökteki, yerdeki ya da sudaki hiçbirşeyin suretini yapıp bu putlara tapınmayacaksınız,
3.Tanrı’nın adını rasgele anmayacaksınız,
4.Ben altı günde herşeyi yaratıp yedinci gün dinlendim. Siz de haftanın yedinci gününü Tanrı’nıza adayacak, çalışmayacaksınız,
5.Ananıza babanıza saygı göstereceksiniz,
6.Öldürmeyeceksiniz,
7.Zina işlemeyeceksiniz,
8.Çalmayacaksınız,
9.Komşunuza karşı yalancı şahitlik yapmayacaksınız,
10.Komşunuzun evine, karısına, hizmetçilerine, öküzüne, eşeğine, hiçbirşeyine göz koymayacaksınız.
 
Ve inanışa gore bu buyruklar taşa kazınmış olarak Musa’nın elinde beliriyor.  Geçen hafta sözünü ettiğim tanrı Şamaş’ın Hamurabi’ye yasaları vermesi gibi.
 
Eski Ahit (Old Testament) adıyla bilinen kitap aslında bir antoloji.  İçinde ayrı ayrı kişilerce yazılmış birçok kitapçık var.  Bizim Tevrat dediğimiz, bunun içindeki 5 kitapçıktan oluşuyor.  Zebur dediğimiz ise yine Eski Ahit’in içinde yer alan “Davut’un mezmurları (ilâhileri)” adlı bir başka kitapçık.  Eski Ahit M.Ö. 1000 yılından M.Ö. 500’lere kadarki 500 yıllık bir süre içinde yazılmış, yeniden yeniden elden geçirilmiş.  Tevrat ve Zebur da dahil olmak üzere Eski Ahit’in Tanrı’nın kelâmı olmak gibi bir iddiası yok.  Museviliğin temelindeki 10 Emir’e baktığımızda insanlara nasıl yaşamaları gerektiği buyuruluyor ama dikkat çekici nokta şu: bunlara uymazsanız cezasının ne olacağını Tanrı belirtmemiş.  Yâni müeyyide yok.  Eski Ahit’in kaleme alınıp son halini bulması Yahudilerin Asurlular tarafından tutsak edildiği süre içinde olmuş ve Hamurabi’nin “göze göz, dişe diş” gibi, öküzlerle ilgili hükümleri gibi hükümleri Eski Ahit’te yer almaya başlamış.  Daha sonra Persler Yahudileri tutsaklıktan kurtarıp İsrail’e geri gönderdiğinde Eski Ahit, artık asmalı kesmeli bir dinin değişmez kitabı olmuş.
 
Dinleri bir ahlâk sistemi, bir yaşam modeli olarak kabul edersek, bunlar ya insanlara Amerikan yerlilerininki, Budistlerinki gibi nasıl yaşamaları gerektiğini öğütleyen, ya da Hamurabi’ninki gibi “şunu yaparsan cezası budur” gibisinden ceza yasaları biçiminde olmuş.  Musevilik ilk kez Babil’de bu ikisini birleştirmeye başlamış.  Tarih içinde insanlara yalnızca nasıl yaşamaları gerektiğini öğütleyen dinlerden pek bir zarar gelmemiş.  Ötekilere de haftaya bakalım.


Facebook'ta paylaş   |   Twitter'da paylaş


 | Puan: 10 / 1 Oy | Yazdırılabilir SayfaYazdır

Yorumlar


Henüz Yorum Yazılmamış

Yorum Yazın



KalınİtalikAltçizgiliLink  
Simge Ekle

    

    

    

    







Türkiye ve Arap ülkelerinde
DEPREM : Hangi ülke, ne yardım gönderiyor?
YAS...
YAKIŞMIYOR
İşte Millet İttifakı'nın 9 ana başlıklı Ortak Mutabakat Metni'nin önemli maddeleri

Katar Gate: AP'deki rüşvet skandalında Türkiye bağlantısı
73 YIL SONRA BİR 14 MAYIS DAHA
NATO'nun 31'inci üyesi Finlandiya
Avustralya’dan TikTok’a yasak geldi
Almanya: İş gücü göçünü kolaylaştıran yasa kabineden geçti

Acemoğlu: 15 yıl Türkiye için fırsat penceresi bunu harcarsa sonu trajik olur
AB Meta'yı 1,2 milyar euro para cezasına çarptırdı
55 bin kişiyi işten çıkararak yerine yapay zeka kullanacak
Dünyada gıda fiyatları 12 aydır düşerken; Türkiye'de 31 aydır yükseliyor
Türkiye Irak’a yaklaşık 1,5 milyar dolar tazminat ödeyecek

2023 FIFA Kadınlar Dünya Kupası’nda rekor bekleniyor
Rüya...
Kocaman bir aile gibi
Yeni Zelenda: 2009 sonrasında doğanlara sigara yasağı
Avrupa’nın ardından ABD’de maymun çiçeği virüsü alarmı

GREV HAKKI TARTIŞILIYOR, TANINIYOR
“İŞÇİLER SAHAYA İNMELİ”, BÜLENT ECEVİT’LE SÖYLEŞİ
KİTAPÇI RÜSTEM, PARİS: EMEKÇİDEN YANA ve FAHRİ KONSOLOS
Değerli Dost Aydınlık Yürek - HASAN MEYZİNOĞLU
“ŞAİR LÂFI”

Ana gibi yar, Anadolu gibi diyar olmaz
HÜMANİZMANIN KANITLANMASI
YABANCILAŞMA
GERÇEK FELSEFE
MADDE VE DÜŞÜNCE

2023-2027'de dünya genelinde rekor hava sıcaklıkları görülebilir
Okyanus sıcaklıkları rekor seviyede
BM'den uyarı: Deniz seviyesi rekor hızla yükseliyor
AB'nin enerji tüketiminde yenilenebilir kaynakların payı 2030'a kadar %42,5'e yükseltilecek
'Ekosistemi yeniden dengele': Dingoları ve şeytanları geri döndürme planı

Su ve deterjan olmadan çalışan bir çamaşır makinesi
Akıl okuyabilen robot tasarladılar
Sanal Gerçeklik, Artırılmış Gerçeklik , Metaverse, Sanal Uzay Nedir?
Apple'dan iPhone Uygulamalarına Dev Zam: 1 Dolarlık Uygulama 17 TL Oldu
Yapay Et Şirketi Üretime Hazırlanıyor

Eratosthenes MÖ 3. Yüzyılda dünya'nın çevresini nasıl ölçtü?
Leonardo da Vinci'nin annesi Çerkes bir köle
UÇAN KÜÇÜK ŞIRINGALAR
Kanser hücrelerini öldüren virüs hastalar üzerinde olumlu sonuç verdi
Çin'de havadaki Covid-19'u tespit eden maske geliştirildi

Gençlerin yüzde 63'ü Türkiye'den gitmek istiyor.
Modern köle sıralamasında Türkiye zirvede
Türkiye'de temelsiz yargılamalar devam etti
Türkiye’de çocuklar ekmek veya makarna ile besleniyorlar...
Türkiye yine

Demokrasinin yozlaşıp ayak takımının hakimiyet kurduğu rejim: Oklokrasi
“BİZE BİR SOSYALİST PARTİSİ LAZIM”
Mezopotamya’nın Ağıtları
KARGALAR, ÖRÜMCEKLER, LEYLEKLER VE DİĞERLERİ
1 MAYIS 1945

AT KOŞUMU
MEVSİMLER
HUKUK NEDİR?
GÜVENMEK
Tanrının Arabası

Amerika’da Ayrımcı Politikalar ve Siyahi Mücadele Tarihi
Dünyanın İlk Destan Kahramanı: Gılgamış
Antik Çağlarda Kendi Memleketlerine Karşı Savaşan Paralı Askerler
Sümer Atasözleri ve Özdeyişler
Museviliği benimsemiş tek Türk devleti : Hazarlar


kose yazarlari En Cok Okunanlar
Son 30 günde en çok okunanlar
En Cok Okunanlar










Basa git