A Yorum
  Acilis Sayfasi Yap Sik Kullanilanlara Ekle  

   
A yorum Kurum
iletisim
login
yayin ilkeleri...



yazi dizileri

Yazı karekteri : (+) Büyük | (-) Küçük

Düşün Düşün (7)

Kategori Kategori: Düşün Düşün | Yorumlar 0 Yorum | Yazar Yazan: Gündoğdu Gencer | 04 Temmuz 2009 07:09:31

"Sakalımız yok ki sözümüz dinlensin" lâfını bilirsiniz. Çok daha sonra sosyologların, psikologların ince ince düşünüp ortaya koydukları kuramları halkımız özlü olarak böylesi sözlerle kestirmeden söyleyivermiştir. Mikelanj'ın tavan resmindeki Tanrı, sakallı bir yaşlı adamdır.

Sakallı Celâl adıyle bilinen düşünürümüz sözlerinin önemsenmesi için sakallı olmanın gereğinin farkındaymış. “Bu kadar cehalet ancak tahsille mümkün olur”, “Bu ülkede ilgililer bilgisiz, bilgililer de ilgisizdir”, “Türkiye'de aydın geçinenler Doğu’ya doğru seyreden bir geminin güvertesinde Batı yönünde koşturarak Batılılaştıklarını sanırlar” sözleri Sakallı Celâl’e aittir.
 
Evinde yapılan arama sırasında polis duvarda duran (sakallı) Karl Marx portresini sorunca “Rahmetli babam” diye cevaplamıştır.  “Meşrutiyeti getirdik olmadı, cumhuriyeti kurduk olmadı.  Biraz ciddiyete ne dersiniz?”, “Kalkın ey ehl-i vatan dediler, hep ayağa kalktık, bir de baktık yerimize oturmuşlar, biz ayakta kaldık” sözleri de Sakallı Celâl’indir.  Tevfik Fikret’in öğrencisi, Nazım Hikmet’in hocası olan ve daha 1962’de ölen ve söyledikleriyle insanı düşünmeye zorlayan Sakallı Celâl’i saygıyla anıp konumuza dönelim.
 
Bir sözü söyleyenin söylediğine değil, o kişinin sakallı olup olmamasına bakmak ne yazık ki kurtulamadığımız illetlerden biridir.  İdeolojik yaklaşımınıza göre Mustafa Kemal’in ya her söylediği doğrudur, ya da her söylediği yanlıştır.  Marksistseniz Karl Marx, Maoist iseniz Mao hiç hata yapmış olamaz.  Thouless insanları söylenenlere inandırmak için çokça kullanılan taktikleri sıralamış.  Birincisi söyleyen kişinin “otorite” sayılması, ikincisi ne söylerse söylesin, bunları kendisi de yürekten inanıyormuşçasına güven ve inançla söylemesi, üçüncüsü de söylediklerini (değişik sözcükler kullanarak ta olsa) bıkıp usanmadan tekrar etmesi.  “Otorite” olmanın, ya da sayılmanın çeşitli yolları var elbette.  Bizimki gibi kültürlerde “sakallı” olmanın yanısıra, adının önüne Prof. falan gibi ünvanlar koymak, ardına da bitirdiği üniversiteleri gösteren bir dizi harf sıralamak türünden şeyler “otorite” olmanıza katkıda bulunur.  Birçok diktatör kendi adı sıradan bir ad olunca, örneğin Adolf Hitler yerine “Der Führer”, Benito Mussolini yerine “İl Duce”, veya Iosif Vissarionovich Dzhugashvili yerine (çelik adam anlamına) “Stalin” adını almışlar ve bunu da otoritelerini perçinlemek için kullanmışlardır.  Bizde de İsmet İnönü aynı dönemde kendisine “Milli Şef” dedirtmiştir. 
 
Musevilikte nasıl Tanrı’nın adını anmak günahsa bu kişilerin asıl adını anmak ta saygısızlık sayılmış, ve onlar böylece kendilerini tanrılaştırmış, söylediklerini de mutlak doğru olarak kabul ettirmişlerdir.  PKK lideri Abdullah Öcalan bunu bir adım daha ileri götürmüş, kendisinden (sanki bir kurummuş gibi) “liderlik”, “önderlik” diye söz ettirir olmuştur.  İsmin ve kişinin işgâl ettiği pozisyonun yanı sıra, yüz yüze ilişkilerde kişinin duruşu, giyimi, ses tonu türünden şeyler de o kişinin “otorite” kabul edilmesine –ne yazık ki- destek olur.  ABD gibi zenginliğin en büyük saygınlık sayıldığı ülkelerde bir kişinin zengin ya da ünlü olması söylediklerinin önemsenmesini sağlar.  Bir milyarder herşeyi bilir.  Bir şarkıcı, film artisti ya da bir futbolcu, ünlü ise otorite sayılır.  Bir şarkıcıya dünyadaki AIDS krizi, bir film artistine ekonomik bunalım, bir futbolcuya insan ilişkileri konularında sorular sorulur, milyarderin sanat konularında görüşleri alınır, yanıtları saygıyla dinlenir, önemsenir.
 
Söylediklerini inançlı ve inandırıcı bir biçimde söyleyebilmek ise sinema ve tiyatro oyunculuğu eğitimi yapanların öğrendiği beceriler arasındadır.  Bunun ustası olan Hitler oyunculuk dersleri almış, aynanın karşısında el kol hareketlerini, beden dilini, hitabetini uzun uzun prova etmiştir.  İpe sapa gelmez kuramlarını inançlı bir biçimde tekrar tekrar haykırarak dünyanın en eğitimli ve kültürlü halklarından bir olan Alman halkını felâkete sürüklemeyi başarmıştır.  Hitler’in propaganda bakanı Goebbels, siyah saçlı ve bir bacağı sakat olmasına karşın, kendisini sarışın, sağlıklı Alman “ırkı”nın temsilcisi olarak sunabilmiş, “Big Lie” (büyük yalan) denen bu işin ilmini(!) yapmış ve bir şey (ne denli yalan ve yanlış olursa olsun) yeterince yinelenirse doğru kabul edileceğini görmüş ve kendisinden sonra gelen çerçöp satıcısı reklâmcıların pîri olmuştur.
 
İnsanların “kutsal kitaplar”da Tanrının kelâmı olarak kabul ettikleri şeylere sorgulamadan inanıp kabul etmeleri kendilerini rahatlatır, düşünme zahmetinden kurtarır.  İnsanları, kitleleri manipüle eden politikacılar da bunu örnek alarak, “biz sizin yerinize düşünürüz, hiç tasalanmayın, kafanızı yormayın” diyerek insanları rahatlattıklarını bilirler.  Bir kez rahat ve rahvan olmaya alıştınız mı da, düşünmek çok zahmetli bir iş haline gelir.  Koyunlar gibi meleye meleye mezbahanın yolunu tutarız.
 
Oysa söyleyen kişi ne denli “otorite” olursa olsun, söylediklerini ne denli güvenle ve inançla yinelerse yinelesin, söylenenleri bütün bunlardan arıtıp mikroskopun altına koymak insan olmamızın ön koşuludur.  Ters bir örnek alırsak, Hitler’in söyledikleri içinde doğru olan hiç birşey yok muydu, Mustafa Kemal’in her söylediği doğru muydu, Abdullah Öcalan Kuzey Irak Kürt yönetimini desteklemiyorsa, kendisine karşıyız diye biz bu yönetimi desteklemeli miyiz?
 
Bu haftaki yazıyı yine sakal konusuna dönerek bitirmek istiyorum. 
 
Thouless şöyle bir örnek vermiş: Çenesinin altınta tek tel bir sakal olan kişiye sakallı denir mi? Denmez.  İki tel sakal varsa? Hayır. Üç tel, dört tel… seksen sekiz tel? Kaç tel varsa o kişi sakallı sayılır? 3500 mü?  Yâni 3499 tel varsa sakalsız, 3500 tel varsa sakallı mı sayılacak? 
 
Bir şeye ak ya da kara demeden önce belki bunu biraz düşünsek derim.
 
 

Facebook'ta paylaş   |   Twitter'da paylaş


 | Puan: 10 / 1 Oy | Yazdırılabilir SayfaYazdır

Yorumlar


Henüz Yorum Yazılmamış

Yorum Yazın



KalınİtalikAltçizgiliLink  
Simge Ekle

    

    

    

    







'Büyük Osmanlı Soygunu': 10 maddede Eric Adams davası…
İSTİHAB HADDİ
Türbülans vakaları iklim değişikliği etkisi mi?
Dünyanın gözü kulağı Ortadoğuda: İran-İsrail gerilimi tırmanıyor.
İsrail, Gazze'de yardım konvoyunu hedef aldı: Biri Avustralyalı 7 kişi öldürüldü

Seküler Yahudiler rahatsız: "İsrail, İran olacak"
Avusturya seçimleri: Aşırı sağ sandıktan birinci çıktı.
Avustralya binlerce vatandaşına Lübnan'ı terk etmelerini tavsiye etti.
New York Belediye Başkanı Türkiye'den rüşvet mi aldı?
Arnavutluk'ta Bektaşilere Vatikan benzeri oluşum hazırlığı: Bektaşi Tarikatı Egemen Devleti.

AB, çoğunluk sağlanamamasına rağmen Çinli elektrikli araçlara ek gümrük vergisini onayladı.
Türkiye'de ekonomi politikaları konkordato ve iflasları patlattı.
Türkiye'de açlık sınırı 20 bin TL'ye dayandı
Tayland esrarı yeniden yasaklıyor.
İstanbul kirada Avrupa’nın lideri

Türkiye'de Covid-19 salgını yaşam süresini azalttı.
Uzmanlar uyardı: "Uzun yaşayanlardan tavsiye almayın"
Fahri Kiamil
İki annenin başlattığı akıllı telefon karşıtı hareket çığ gibi büyüdü
Afganistan'da onlarca arkeolojik alan buldozerle yıkılarak yağmaya açıldı.

"İNEK BAYRAMI" ekitap
Dünya tarihini şekillendiren 6 içecek türü
Taş Kağıt Makas Oyunu (Jan Ken Pon)
"DUHOK KONUŞUYOR" ekitap
ENTERNASYONAL

Tokyo’dan Hasanlar’a, Kudüs’te bir mahkemeden bizim buralara…
“KADERİMİZ DIŞARDAN YAZILAMAZ - DIŞARI KADERİ BELİRLEYEMEZ…”
Niyetime İlham
KİBİRLİ GÜÇ ZEHİR - ERDEMLİ BİLİM PANZEHİR
KARARLILIK - KİŞİSEL ALTYAPI

Yarasaların azalmasıyla bebek ölümlerinin ilişkili olduğu ortaya çıktı.
AB İklim İzleme Servisi: 2024 yazı kaydedilen en sıcak yaz oldu.
Akdeniz'deki yaşam yok oluşun eşiğine gelmiş.
Su üzerindeki iklim değişikliği baskısı Türkiye'yi su fakiri olmaya sürüklüyor.
Türkiye ve Yunanistan'daki kültürel miras alanlarının en az üçte biri yükselen deniz seviyesinin tehdidi altında.

Türkiye, kişisel verileri en çok sızdırılan 19.ülke
Apple otomobili ABD'de üretime bir adım daha yaklaştı.
Yaşgünün Kutlu Olsun James Webb Uzay Teleskobu
Su ve deterjan olmadan çalışan bir çamaşır makinesi
Akıl okuyabilen robot tasarladılar

İncil'de sözü edilen mistik ağaç 1000 yıllık tohumla yeniden yetiştirildi.
Karıncaların 66 milyon yıldır tarım yaptığı ortaya çıktı.
Antik Mısır'daki popüler masa oyununun şaşırtıcı kökenleri ortaya çıktı.
At binmenin kökenine dair ezber bozuldu.
Stephen Hawking'in ünlü paradoksu çözülmüş olabilir: Kara delikler aslında yok mu?

2023 yılında Türkye’de çocukların cinsel istismarı hakkında 40.000'den fazla dosya açıldı.
Çalışanların geliri son 20 yılda azaldı.
Türkiye’den göç eden Türklerin sayısında 5 yılda %243 artış
BM: Dünya nüfusu 2084'ten itibaren gerileyecek
Dünya nüfusunun ruh sağlığı giderek bozuluyor

“…SEYDİMEN”
BABÜR KUZUCUOĞLU
KIRK YIL OLDU: YILMAZ!
YILMAZ GÜNEY'İ ANMAK
SEYİRCİSİYLE YILMAZ GÜNEY

Uykularım Kaçmakta
AHMAK BİLİMİ
Sen Ne İşe Yararsın?
Ali Hoca’nın Ezanı
Anadolu Yangın Yeri

Mimar Sinan: Bir Dehanın Yükselişi ve Osmanlı Mimarisinin Zirvesi
İskandinav Göçleri ve Vikinglerin Avrupa Üzerindeki Etkisi
Hümanizm Nedir?
Osmanlı’da kahve kültürü, Osmanlı’da kahve isimleri..
Amerika’da Ayrımcı Politikalar ve Siyahi Mücadele Tarihi


kose yazarlari En Cok Okunanlar
Son 30 günde en çok okunanlar
En Cok Okunanlar










Basa git